برا ساس خبرنامه نشر شده از ارگ ریاست جمهوری اشرف غنی احمدزی، رئیس جمهوری کشور برای ادای مراسم حج عمره در راس یک هیئت عالی رتبه دولتی عازم عربستان سعودی شد گردید. هرچند این سفر مبتنی بر عمل نمودن به وعده انتخاباتی است که آقای اشرف غنی احمدزی در آن هنگام گفته بود که اولین سفر وی در صورت رئیس جمهور شدن مشرف شدن به حج عمره خواهد. بود. اما بر بنیاد معلومات بدست آمده این سفر در واقع آغاز سفرهای خارجی رئیس جمهور خواهد. بر اساس همین اطلاعات قرار است رئیس جمهور پس از سفر حج عمره، سفری به جمهوری خلق چین داشته باشد. گفته شده که سفر رئیس جمهور به چین بخاطر گسترش روابط دو جانبه و شرکت در نشست موسوم به پروسه استنانبول صورت گیرد.

جای تردید نیست که تحکیم و گسترش مناسبات و همکاری‎های بین‎المللی، همگرایی‎های منطقه‎ای از اهمیت ویژه برای همیشه و بخصوص در شرایط حساس کنونی برای کشور محسوب می گردد. عضویت افغانستان در چندین نهاد بین المللی و منطقه‎ای همچون، سازمان همکاری‎های شانگ‌های، ریکا، ایکو، مجمع گفت‎وگو برای همکاری در قاره‎آسیا و همچنان انعقاد سندهای استراتژیک با هند و چین و همکاری گسترده با روسیه و کشورهای همسایه نشان‎دهنده این اهمیت موضوع و تلاش های صورت گرفته برای آنست. از جانب دیگر، امضای موافقت‎نامه‎های بلندمدت استراتژیک با شماری از کشورهای اروپایی و ایالات متحده امریکا و ناتو آمادگی افغانستان برای پذیریش همکاری های بین المللی و منطقه ای را بوضاحت آشکار ساخته است.

نکته اساسی که در این ارتباط می توان مطرح ساخت این است که استقرار صلح و پایان بخشیدن به جنگ در کشور تنها یک خواست و اراده داخلی محسوب نمی گردد، بلکه منطقه و جهان نیز به ثبات و صلح در افغانستان نیازدارند. بدین جهت تحکیم مناسبات و کاستن از زمینه ها و شرایط بحران خیز در منطقه و کشور یک اراده و خواست جمعی شمرده می شود. بدین جهت می توان گفت که هرچه مناسبات کشورها با یکدیگر نزدیکتر باشد در واقع کفه ترازو به نفع صلح و ثبات منطقه و جهان که تامین کننده منافع همگانی دانسته می شود سنگین تر خواهد شد.

در طول سیزده سال گذشته متاسفانه حکومت در مجموع و دستگاه سیاست خارجی کشور از ناتوانی و بی کفایتی عذاب دهنده ای رنج می برد که هرگز قادر نبود تا چنین مسئله ای را بخوبی درک نموده و به اهمیت آن آگاه باشد. حال اینکه که طرح ها و پیشنهادهای مشخص و راهبردی را برای بهره برداری ازاین فرصت ها و بسترها ارائه دهد بماند. به معنای دیگر دستگاه سیاست خارجی کشور در طی سیزده سال گذشته نه بر مبنای منافع ملی و درک نیازمندی های کشور بلکه بر بنیاد پیشداوری ها ، سلایق و علایق افراد تنظیم گردیده و متاثر از آن بوده است. بنابراین به تعبیر دیگر تصمیم گیری ها و موضع گیری های در سیاست خارجی کشور کمتر معیاری بوده و اغلب بر محور گرایشات اشخاص و افراد شکل می گرفته است.

با توجه به موقعیت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی افغانستان، همگرایی و داشتن روابط مبتنی بر اصول چون رعایت منافع متقابل وسیاست حسن همجواری از حیاتی ترین و کلیدی ترین محورهای سیاست خارجی کشور به حساب می رود؛ زیرا ساختار جغرافیایی و سیاسی این کشور به گونه‌ای رقم خورده است که بخش اعظم منافع و سرنوشت ما به همکاری و همگرایی با کشورهای منطقه بخصوص کشورهای همسایه گره خورده و تحولات اقتصادی و سیاسی آنان مستقیما بر تغییر مثبت و منفی اوضاع در کشور اثر می گزارد. از همه مهمتر، اینکه هم اکنون مصایب و مشکلات که دامنگیر کشور می باشند، در واقع تهدیدات مشترکی هستند که کیان و منافع کشورهای منطقه و همجوار ما را نیز تهدید می کنند و مبارزه با آنها نیز تنها در توان یک یا چند کشور نیست بلکه نیاز است تا با تهدیدات از طریق سازمان های منطقه‌ای و همگرایی توام با اعتماد و صداقت تمام کشورهای منطقه و بخصوص همسایگان مبارزه شود. تروریسم، مواد مخدر، فقر و تهدیدات ناشی از جهانی شدن اقتصاد، زمانی در این منطقه محو و خنثی می گردند که میان کشورهای منطقه به صورت عموم و افغانستان و همسایه گانش به شکل خاص، اعتماد و سیاست کاملا دوستانه، شفاف و توام با احترام دوجانبه به منافع متقابل همدیگر وجود داشته باشد. بنابراین درک و اهمیت این مسئله ضروری و حیاتی دانسته می شود.

نکته مهم دیگر در تامین مناسبات منطقه ای کشور این است باید همکاری‎های منطقه‎ای به صورت متوازن حفظ گردد؛ زیرا چنین برمی‎آید که افغانستان نیازمند حمایت‎ها در همه عرصه ها است. از تجهیز و آموزش نیروهای امنیتی ، بازسازی زیربناها، کمک به روند تعلیم و تربیت و تحصیلات عالی، سرمایه‎گذاری در معادن، گسترش تجارت و ترانزیت، مبارزه با تروریزم جهانی و پدیده مواد مخدر تا حمایت از روند صلح همه و همه نیازمند همکاری‎های بین‎المللی و همگرایی‎های منطقه‎ای هستند. افغانستان بدون همگرایی منطقه ای و جهانی قادر نخواهد بود که مسایلش را حل نماید. این مسئله همانطور که قبلا هم گفته شد نیازمندی های دیگران را هم تشکیل می دهد. بخصوص اینکه جامعه جهانی برای مبارزه با تروریزم بین‎المللی و تحکیم ثبات در این سرزمین حضور پررنگی داشته و قربانی های نیز داده است. روی این جهت  حفظ دستاوردهای بوجود آمده و استقرار ثبات در کشور ایجاب می نماید که آنان نیز در کنار مردم افغانستان حضور جدی تری داشته باشند. این موضوع بطور طبیعی سیاست خارجی کشور را بسوی همنوایی و همگرایی و تحکیم مناسبات در سطح منطقه وجهان سوق می دهد.

ناگفته نباید گذاشت که ایجاد چنین تفاهم و همسویی منطقه ای بسادگی نیز امکان پذیر نبوده و چالش هایی فراروی آن قرار دارد. بطور نمونه مسئله امنیت و گسترش همکاری های منطقه ای یکی از چالش های مهم در توسعه مناسبات منطقه ای به شمار می رود. در حالی که همه ساله کشورهای منطقه روی این موضوعات تأکید می کنند و حتا قراردادهای مختلف میان این کشورها در زمینه های توسعه تجارت، همکاری های اقتصادی و امنیتی به امضا می رسند، ولی در عمل تلاش کشورهای منطقه برای تأمین امنیت منطقه ای و ایجاد زمینه ها و فرصت های خوب برای رشد سرمایه گذاری و توسعه اقتصادی چندان مؤفق نبوده است. این مسئله نشان دهنده آنست که چالش یاد شده قادر است که بگونه های مختلف آرزوی همسویی و همگرایی منطقه ای را تحت تاثیر قرار دهد.

چالش دیگر برسرراه تحکیم مناسبات منطقه ای وجود اختلاف و در مواردی بدگمانی یا رقابت منفی کشور های منطقه است. به تعبیری از دلایلی که این کشورها نمی توانند در عرصه های اقتصادی و فرهنگی همسویی های لازم را داشته باشند، اختلافاتی است که این کشورها از لحاظ سیاسی باهمدیگر دارند. بی اعتمادی نسبت به سیاست های همدیگر راه توسعه همکاری های اقتصادی و فرهنگی را نیز گرفته است . حداقل این چالش در افغانستان بخوبی خود را نشان داده است. بنابراین برای تحکیم مناسبات و ایجاد روابط سالم میان کشورهای منطقه و افغانستان ضروری است که چالش هایی از این دست از سرراه برداشته شود. چالش دیگر که در واقع ادامه چالش فوق محسوب می گردد، بر هم خوردن تعادل در مناسبات منطقه ای است. این مسئله انگیزه و موجب مداخله برخی کشورهای منطقه در مسایل داخلی کشور گردیده و تنش ها و برخوردهای سیاسی را دامن زده است. شاید دوام یافتن جنگ و ناامنی بخشی از آن مربوط به همین قضیه باشد.

حال حکومت جدید در میان انبوهی از نابسامانی های که از حکومت گذشته برجای مانده و میراث برده است؛ ایجاد تحکیم مناسبات گسترده و قابل اعتماد با کشورهای منطقه از مسئولیت های دشوار آن محسوب می گردد. با توجه به برخی از علایم و نشانه ها انتظار برده می شود که حکومت جدید این مناسبات را با عقلانیت و تعادل و ظرفیت بالایی از درک و اهمیت موضوع تحکیم بخشیده و از چالش ها و موانع آن بخوبی عبور نماید. تحقق چنین امری به هر پیمانه ای که صورت گیرد بسود کشور و به نفع ثبات و صلح و سازندگی افغانستان خواهد بود.