بارک اوباما رئیس جمهوری امریکا در جریان سفرش به هند گفت او و نخست وزیر هند بر گستردش همکاری های دفاعی بین دو کشور موافقه کرده است.

رئیس جمهوری امریکا، پیش از سفرش به هند در مصاحبه با یک روزنامه هندی گفته بود که دیگر موجودیت پناه گاهای تروریستی در پاکستان قابل تحمل نیست. او هم چنان از پاکستان خواسته بود که عاملان حادثه تروریستی ممبی را به میز محاکمه بکشانند. این اظهارات در حالی صورت می گیرد که دولت پاکستان در همکاری با ایالات متحده امریکا عملیات های را برای مبارزه با هراس افگنی به راه انداخته است.

با این حساب شاید این بیانات رئیس جمهور امریکا که خود از همکاران نزدیک پاکستان در مبارزه با هراس افگنی است، برای مقام های پاکستانی غیرمنتظره و نگران کننده باشد. چندی پیش در همین رابطه(مبارزه باهراس افگنی) جان کری وزیر خارجه ی امریکا نیز به پاکستان سفر کرده بود و در مورد مبارزه با گروه های تروریستی با مقام های این کشور گفتگو کرده بود. به همین دلیل شاید حالا مقام های پاکستانی چنین توقعی را از همکاران امریکایی خود نداشتند.

در این حال اما، اظهار نظر بارک اوباما در روزنامه اندیا تودی و نیز گفته های او در سفرش به هند که گفت امریکا و هند استراتژی مشترکی را برای مبارزه با هراس افگنی در پیش خواهند گرفت، نشان می دهد تلاش های پاکستان برای مبارزه با گروه های هراس افگن و تروریستی کافی نبوده و هنوز هم نگرانی های جهانی و منطقه ی در مورد پناه گاهای تروریستی که عمدتا در مناطق نا امن این کشور قرار دارند موجود است.

هند رقیب پاکستان و یکی از همکاران بزرگ امریکا در منطقه، کشوری است که از موجودیت عوامل نا امنی و تروریسم در منطقه نگران است. دولت هند پیش از سفر اوباما به هند در رابطه به تهدید های که پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان در منطقه موجود است اظهار نگرانی کرده بود. این دولت گفته بود که پروژه های اقتصادی کشورش در افغانستان مورد تهدید قرار دارد.

حالا با آمدن باراک اوباما به این کشور وگفتگوهای مشترکی که دو طرف روی همکاری های امنیتی و اقتصادی دارند، این نگرانی ها و تشویش ها سبب شده که هردوکشور  برای تقویت منافع شان درمنطقه اقدامات را در نظر گیرند، ولی سئوال که پیش می آید این است که چرا برنامه را که دولت پاکستان در خصوص مبارزه با تروریسم در پیش گرفته و به خاطر آن مبالغ هنگفت کمک های مالی را از جانب امریکا صاحب شده، قناعت و رضایت امریکا را به دست نیاورده و چرا نگرانی های منطقه ی را کاهش نداده است. همینطور افغانستان که در این اواخر به امید همکاری پاکستان و چین تلاش های را در جهت پیشبرد روند صلح در کشور روی دست گرفته است، چرا نتوانسته نگرانی های همکار دیگر منطقه ی اش(هند) را مرتفع سازد.

به نظر می رسد باتوجه به ماهیت وابعاد بین المللی و منطقه ی که تروریسم و هراس افگنی دارد، به رغم این که برنامه های را که دولت پاکستان برای سرکوب شورشیان در کشور راه اندازی کرده و نیز تلاش های را که دولت افغانستان برای آوردن صلح در کشور سامان داده است، نتوانسته دغدغه ها و دیدگاهای را که برخی از کشورهای منطقه در مبارزه با هراس افگنی دارند با برنامه ها و تلاش های خودشان ، در یک جهت واحد جمع سازند. اگر این طور نمی بود هند امنیت نداشتن برنامه ها و پروژه هایش در افغانستان  اظهار نگرانی نمی کرد.

بنابر این سفری که رئیس جمهور امریکا به هند کرده و اظهار نظرهای که در جریان این سفر از سوی مقام های هندی وامریکایی صورت گرفته است، دو پیام مشخص را به دو دولت پاکستان وافغانستان مخابره می کند. اولاً، اظهارنظرها و دیدگاهای مطرح شده در این سفر دولت پاکستان را خطاب قرار می دهد که باید تلاش های جدی وقاطعی در مبارزه با هراس افگنی انجام دهد. شاید برای مقام های پاکستانی که در این روزها مبارزات سخت و دشواری را با هراس افگنان انجام می دهند و در آن تعدادی زیادی از عساکر و مردم این کشور قربانی می شوند،این گونه برخوردها غیر قابل پذیرش باشد، اما باید در نظرداشت که تنها بحث این نیست. مساله تروریسم و هراس افگنی مربوط به منطقه می شود، لذا هرگاه کشوری چون پاکستان وقتی می خواهد با تروریسم مبارزه باکند باید در ابعاد کلان و بزرگتر مبارزه کند. اگر مقام های این کشور تنها مبارزات خود را محدود به یک سری حلقات معترض سازد که در داخل پاکستان فعال اند، کارشان درامر مبارزه با هراس افگنی کامل نیست. چون تروریسم خوب و بد ندارد و اضرار آن هم می تواند به علاوه یک کشور سایر کشورهای منطقه را نیز هدف قرار دهد. بناً، پاکستان باید کاری کند که عوامل و منابع تروریستی را به صورت کل مورد حمله قرار دهد تا بنیاد هراس افگنی و تروریسم از منطقه برچیده شود. این خواستی است که دولت هند از پاکستان دارد. در غیر آن اگر پاکستان با پدیده ی تروریسم برخورد دوگانه داشته باشد و بخش های که منافع کشور رقیب اش را هدف قرار می دهد آزاد بگذارد، در آن صورت به وظیفه اش در امر مبارزه با هراس افگنی خوب عمل نکرده است. زیرا که در چنین حالتی، از یکسو نا امنی در منطقه پابرجا بوده و بی اعتمادی های منطقه ی افزایش خواهد یافت و از سوی هم تروریسم و هراس افگنی هم چنان به عنوان یک مساله و یک معضل در منطقه باقی خواهد ماند. وقتی تروریسم در منطقه باشد ثبات در منطقه متضرر می گردد و هیچ کشوری از ضررهای آن در امان نخواهد بود، چه کشورهای میزبان باشد، چه کشورهای مورد هدف.

دوم،  پیام که این سفر و دیدگاه های مقام های هندی برای افغانستان می فرستد هم جدی بوده و برای آینده ی صلح و ثبات افغانستان و منطقه مهم است. زیرا که این پیام، پیام منقطه ی است، از خروج نیروهای خارجی از افغانستان نشأت گرفته و تلاش های دولت افغانستان برای گفتگو با مخالفین مسلح برای آوردن صلح در کشور را خطاب قرار می دهد.

نگرانی که دولت هند از امنیت نداشتن برنامه ها و پروژه هایش در افغانستان مطرح کرده و حالا در سفر اوباما برای رفع آن یک استراتژی مشترک مبارزه باتروریسم را با امریکا آغاز کرده، نشان می دهد که نسبت به امنیت داشتن منافع و برنامه هایش در منطقه اطمینان ندارد. به همین خاطر همکاری های گسترده امنیتی واقتصادی را با امریکا در جهت تقویت پایگاه منطقه ی و حفاظت از منافع اش که بخش از آن در افغانستان است روی دست گرفته است.

 این موضوع خاطر نشان می سازد که تلاش های دولت افغانستان برای آوردن صلح در کشور باید طوری طراحی گردد که ثبات و امنیت در همه نقاط کشور را به وجود بیاورد. در غیر آن اگر این ثبات به وجود نیاید کارهای مشترک اقتصادی و منطقه ی با موانع و مشکلات مواجه خواهد بود. بناً، برای رسیدن به این هدف مهم، ضرور است اقدامات قاطع و روشنی از سوی دولت افغانستان وهمکاران منطقه ی و بین المللی اش برای ایجاد صلح و ثبات صورت گیرد، که البته با درنظرداشت ماهیت وابعاد منطقه ی هراس افگنی ایجاب می کند در کنار تلاش های صلح خواهانه، همکاری های قوی بین المللی در جهت مبارزه وسرکوب تروریسم نیز پی ریزی گردد. چون تهدیدهای تروریسم هنوز خاتمه نیافته و لذا تنها روش های صلح خواهانه نمی تواند باعث ختم خشونت ها گردد. کشور هند از طرفداران جدی این گونه برخورد است و همواره بر نابودی کامل پناه گاهای هراس افگنان تاکید ورزیده است.