ماهیت و طبع انسانی همواره مورد بحث های دراز فلسفی بوده است. اجتماعی بودن و یا اجتماعی نبودن انسان و شرور بودن و صلح جو و قانون مدار بودن انسان همواره مکتب های فکری ـ فلسفی را به خود سرگرم کرده است.

در بخش دوم، این پرسش مطرح است که آیا انسان طبیعتا و ذاتا جنگ طلب و شرور است، آن گونه که «توماس هابز» از فیلسوفان مدرن غرب بدان پاسخ مثبت داده و انسان را گرگ انسان خطاب می کند و یا انسان طبیعتا و ذاتا صلح طلب و نیک سرشت است که از قانون و هنجارهای نهادینه شده پیروی می نماید؟

بدون این که جانب یکی از پرسش ها و پاسخ را بگیریم، باید به این واقعیت اعتراف کرد که برخی از انسان های هستند که قوانین، هنجارها و عزت و کرامت انسانی را پایمال کرده و این مقوله ها برای شان ارزش ندارد. قانون و هنجارها را نقض می کنند و دست به رفتارهای می زنند که برای انسان های هم نوع شان مطلوب نبوده و به شدت زننده است.

از گذشته حکومت ها در برابر انسان های مجرم موضع گیری کرده است. قانون های مشخص را وضع و نیروهای امنیتی را ملزم به دست گیری و نهادهای قضایی را ملزم به مجازات آنان کرده است.

وقت افراد مجرم و تهبکار گردهم جمع شده و یک مجموعه را شکل دهند، باند و یا گروهی از مجرمان شکل می گیرد. در این صورت برنامه ریزی کرده و جنایت های کلان تر و حساب شده انجام می دهند. تهدیدهای کلان تر و خطرناک تری را متوجه مردم و شهروندان عادی و حتی حکومت و قدرت سیاسی می کنند.

از اثر پیشرفت تکنولوژیک و دست یابی انسان به فناوری، همان گونه که سهولت های برای امور مثبت انسان ها و حکومت ها ایجاد شده است، مجرمان، قاچاق بران و باندهای تبهکار نیز در این وادی فیض می برند.

امروزه از اثر گسترش تکنالوژی ارتباطات که جهانی شدن اش می خوانند، برخی ها از شکل گیری شهروندان جهانی سخن می زنند. افکار عمومی جهانی، اتحادیه های بین المللی و سازمان های بین المللی از بازیگران مهم شمرده می شوند.

با توجه به این وضعیت، باندهای قاچاق بین المللی نیز شکل گرفته است. باندهای که نه تنها تهدیدی متوجه شهروندان و حکومت یک کشور بلکه تهدیدی متوجه چندین کشور اند. این باندهای تبهکار در قاچاق مواد مخدر، اسلحه، انسان و سرقت های کلان دست دارند. به نام دیگری هم یاد می شوند؛ مافیا. مافیا قدرت نامرئی که برای رسیدن به هدف دست به هر اقدامی می زند و از هیچ رفتار کژ ابای ندارد.

باندهای قاچاق به صورت عموم دو نوع تهدید را متوجه امنیت ملی کشورها می کنند؛ تهدید سیاسی که ناظر بر نفوذ در دستگاه سیاسی است و تهدیدی امنیتی ـ نظامی که ناظر بر ارتکاب جرم ها و جنایت های اجتماعی. است

1 . قاچاق بران برای این که فعالیت های شان به درستی و بدون ممانعت به پیش رود، تلاش می کنند در دستگاه های سیاسی کشورها، همکارانی یابیده و هرگونه اقدام در برابر شان را خنثی کنند. تلاش می کنند با سیاست مداران رفیق شده و فضای امن را برای خود رقم زنند.

این بزرگترین تهدید سیاسی در یک کشور است. اگر چنین شود، حکومت و قدرت سیاسی در کنترل مافیا قرار می گیرد و نهاد سیاسی را که انسان ها نمایندة شان فکر می کنند مانند بادبادک طبق خواسته های تبهکاران جهت می یابد.

2 . قاچاق بران امنیت اجتماعی را به صورت جدی بهم زمی زنند. بمب ها را در مناطق مزدحم شهر جاسازی کرده و مدتی فضای وحشت را خلق می کنند، تا برنامه های شان عملی شود و در قتل و کشتارهای مردم دست دارند.

روز گذشته نشست آموزشی در وزارت امور داخله برگزار شده بود. در این نشست آموزگاران سازمان بین المللی مهاجرت به نیروهای امنیتی سرحدی کشور آموزش می دادند که چگونه با قاچاق انسان مبارزه کرده و به قربانیان اش کمک کنند؟

در طول سیزده سال گذشته با این که فضای نسبتا باز سیاسی در کشور پدید آمده و دورنمای کشور نیز درخشان می نماید، اما جمعیت انبوه از جوانان، وطن را ترک کرده و برای رسیدن به یکی از کشورهای توسعه یافته راه مرگ را بر می گزینند. به قاچاق بران پول گزافی می پردازند، تا آن ها را به یکی از کشورهای نام برده برساند. قاچاق بران نیز از راه های خطرناک و از مسیرهای دشواری می برند که امکان مرگ به صورت جدی وجود دارد. کشتی های که در آب ها غرق شده و سرنشینان شان می میرند و حتی جسد شان یابیده نمی شود، افغان ها نیز شامل اند.

به نظر می رسد که مبارزه با قاچاق انسان در کشور، گذشته از بار سخت افزاری مبنی بر دنبال کردن تبهکاران، بار نرم افزاری و فرهنگی نیز دارد.

یعنی اگر تلاش می شود، قاچاق بران گرفتار و به کیفر رسانیده شوند، تلاش گردد، آگاهی های عمومی رشد کرده و زمینه ای برای فعالیت های قاچاق بران وجود نداشته باشد.

در این صورت، بایستی به خانواده ها و همة جوانان آگاهی کامل داده شود که هوای رفتن به کشورهای توسعه یافته آن هم از مسیر قاچاق به چه پیمانه ای خطرناک است. در گام نخست که تاوان گزاف مالی دارد. یک خانواده زمان که پسرش را می فرستد، تمامی سرمایه اش را صرف می کند و حتی دست به قرض کردن از دوستان و فامیل هم می زند، تا مسافرش را به مقصد برساند. از این رهگذر با این که هزاران دالر صرف راه می شود، اما همیشه این ریسک وجود دارد که پذیرفته نشده و برگردانده شود. این مورد اتفاق افتاده و حکایت های برخی از جوانان سر زبان هاست.

اما در گام دوم، زندگی انسان در خطر است. ممکن است کشتی سقوط کرده و طعمة نهنگ ها شود و یا در بیان ها و صخره ها از خستگی، مریضی و بی آبی بمیرد و کسی را یارای برداشتن جسدش  هم نباشد.

گرچند، حکومت استرالیا تلاش های را آغاز کرده و پیام های را به سرعت پخش می کند، اما نهادهای بین المللی و حکومت افغانستان اقدام قابل ملاحظه ای را در این مورد نکرده اند.

به نظر می رسد که آگاهی دهی عمومی به عنوان مبارزة نرم در برابر قاچاق بران به خصوص قاچاق انسان مهم می نماید.