صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

گشودن و دشواریِ حفظِ فصل نو در روابط با آمریکا

-

گشودن و دشواریِ حفظِ فصل نو در روابط با آمریکا

با این که حکومت های افغانستان و ایالات متحده آمریکا در 14 سال گذشته عمیق ترین همکاری ها را داشته اند و پیمان استراتژیک با هم امضا کرده اند، اما در «واپسین روز»های حکومت حامدکرزی روابط دو کشور «تیره و تنش آلود» شده بود. به گونه ای که آقای کرزی از امضای موافقت نامه دو جانبه امنیتی ـ با این که خود در طرح آن نقش برازنده داشت ـ خود داری ورزیده و نگرانی ها و کشیدگی های سیاسی را در داخل و خارج کشور پدید آورد.

اما حکومت جدید برسر قدرت آمده، بی درنگ و به زودی موافقت نامۀ دو جانبه امنیتی را امضا کرد و به یکی از جنجالی ترین مباحث در روابط دو کشور نقطۀ پایان گذاشت.

سفر رییس جمهور غنی و آقای عبدالله رییس اجرایی به آمریکا، از مدت ها پیش، تبلیغات شد و سفر هیئت و دیدارها و سخنرانی هایش از رسانه های همگانی بازتاب یافت. رییس جمهور غنی سخنرانی طولانی در کُنگرۀ آمریکا کرد که سخن هایش مورد استقبال و تشویق بی نظیر سناتوران قرار گرفت.

به نظر می رسد که امضای موافقت نامۀ دو جانبه امنیتی میان کابل ـ واشنگتن و نیز سفر هیئت سیاسی کابل به آن کشور، روابط دو کشور را گرم تر کرده است. ذهنیت سیاسی تنش آلود به ذهنیت سیاسی همکاری مبدل شده است. با این که انتظار نمی رفت، کاخ سفید به همۀ درخواست های هیئت افغانستان پاسخ مثبت دهد، اما به تقویت مالی نیروهای نظامی و امنیتی موجود کشور، تا پایان سال 2017 و حفظ نیروهای موجود نظامی آمریکایی تا پایان سال جاری میلادی متعهد شده است.

با توجه به این دستاورد، پرسش که مطرح است این خواهد بود که: راهکارِ حفظ روابط گرم و جلب حمایت های آمریکا چیست؟

ضرب المثل های معروف با یک محتوی اما در زمینه های مختلف وجود دارد. مسلمان شدن آسان، اما مسلمان ماندن دشوار است. انقلابی شدن آسان، اما انقلابی ماندن دشوار است. دموکراتیک شدن آسان، اما دموکراتیک ماندن دشوار است. و حالا باید گفت که آغاز روابط گرم و جلب حمایت و همکاری آسان، اما حفظ روابط گرم و جلب حمایت دوامدار دشوار است.

به نظر می رسد که هیئت سیاسی حکومت وحدت ملی در سفر به آمریکا خوش سخن زده و نکته های جذاب به مقام های اجرایی و قانون گذاری آن کشور زدند. نتیجه هم گرفتند؛ حفظ شمار موجود نیروهای نظامی و امنیتی که پیش از این محل تردید و اما ها و اگرها بود، تا پایان سال 2017م تعهد شد، حفظ شمار موجود نیروهای نظامی آمریکایی تا پایان سال جاری م وعده داده شد و نیز بستۀ حمایتی مالی 800 میلیون دالری جهت توسعه و بازسازی اقتصادی کشور اعلام گردید.

در عوض رییس جمهور غنی نیز به گونه ای تعهدهای جدی سپرد. مهمترین انتظار حکومت و مالیه دهندگان آمریکایی مبارزه با فساد و تامین شفافیت است. آن ها بایستی مطمئن گردند که کمک های مالی که در بخش های حکومت سازی، مبارزه با فساد و تامین حقوق بشر می کنند، حیف و میل نشده و به صورت شفاف به مصرف رسیده باشد.

به نظر می رسد که عمل طرفینی به تعهدها شاه کلید حفظ روابط گرم میان دو کشور و حفظ روند کمک ها و همکاری ها خواهد بود.

در گذشته نیز حکومت کشور در نشست ها و سمینارهای مختلف از عمل به تعهدها سخن می زد، اما طوری که اکنون پس از 14 سال دیده می شود و حس می شود، نتیجه های ملموس در عرصۀ اقتصادی و بازسازی پدید نیامده و در عرصۀ حکومت داری نیز چالش های فراوان خود نمایی می کرد. فساد گسترده دل زدگی خاص را در میان کمک کنندگان خارجی ایجاد کرد و از این رهگذر روند کمک های مالی به کشور با کندی مواجه شد.

اکنون نیز به نظر می رسد که مهمترین تعهد حکومت مبارزه در برابر فساد است. مسوولان درجه یک حکومت این امر را جدی تر گرفته و نگذارند شرایط مانند سال های پار رقم بخورد.

مبارزۀ نه چندان جدی با پدیدۀ نا میمون فساد، دو عرصۀ مهم را متاثر خواهد کرد:

اول) مبارزه با تروریزم

به نظر می رسد که تروریزم تحت عنوان های مختلف دست از دامن افغانستان بر نمی دارد. 14 سال تمام پس از تاسیس نظام جدید سیاسی، گروه طالبان و حزب اسلامی جنگید، خشونت آفرید و مردم را قربانی کرد. اکنون که این دو جریان نظامی افراطی به جریان های کهنه و شناخته شدۀ در سطح جامعه شناخته شده است و گپ و گفت های وجود دارد که گفت و گوهای سیاسی حکومت با طالبان به زودی شروع می شود، گروه جدید و به شدت افراطی تر و تندروتر از طالبان پا را به عرصه نهاده است.

گروه تروریستی داعش گرچه نیروهای جنگی طالبان را به خدمت گرفته است، یعنی همان نظامیان طالبان در صحنه می جنگند، اما این بار زیر پرچم سیاه رنگ داعش افراطی تر و تندروتر عمل می کنند.

به نظر می رسد که عمل نکردن به مهمترین تعهد که همانا مبارزه با فساد است، همکاری دو کشور را در زمینۀ مبارزه با تروریزم نیز متاثر می کند. وانگه در فضای تنش سیاسی و قطع یا کاهش کمک ها و همکاری های مالی بعید می نماید که حکومت کابل هزینۀ پیش برد جنگ با تروریزم را تامین نموده و به تنهایی معاش نیروهای انسانی و بهای نیازمندی های تدارکاتی را فراهم کند.

دوم) همکاری در راستای حکومت سازی و بازسازی

 آن گونه از واقعیت ها می شود فهم کرد و نیز آن گونه که در سخن های آقای غنی رییس جمهور کشور در کنگره آمریکا بازتاب یافت، فضای جدید و دستاوردهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ـ فرهنگی کسب شده، مرهون همکاری های آمریکا در درجه اول و هم پیمانان جهانی اش که در قالب دولت ـ کشورها و سازمان های بین المللی نقش آفرینی کردند، است.

آمریکا از یک سو با حضور و نقش آفرینی نظامی و نیز حمایت از نیروهای نظامی و امنیتی کشور، فضای نسبتا امنِ را برای آغاز و تداوم تلاش های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ـ اجتماعی فراهم کرد و از سوی دیگر، با کمک و همکاری مالی به تاسیس و تقویت سازمان های مرتبط بدین عرصه ها نقش بازی کرد.

بنابراین، فساد و تداوم وضعیت نامطلوب حکومت داری، کمک ها و همکاری های مالی آمریکا و کشورهای هم پیمانش را به صورت جدی متاثر خواهد کرد.

به هر صورت، گشودن فصل نو در روابط کابل و واشنگتن گام بلند و استواری در راستای تقویت فضای جدید و نظام نوین است. جسارت آقای غنی را در امضای بی درنگِ موافقت نامه دو جانبه امنیتی و عادی سازی روابط با آمریکا باید ستود. در سفر به آمریکا نیز پر رنگ حاضر شد و دستاوردهای کسب کرد.

اما باید بر این نکته واقف باشد که حفظ روابط گرم و فضای همکاری دشوار خواهد بود.

دیدگاه شما