صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

وضعیت صحت کشور و چالش های فراروی آن

-

وضعیت صحت کشور و چالش های فراروی آن

چند روز قبل وزیر صحت عامه کشور طی نشست خبری از وضعیت تکان دهنده صحت در کشور پرده برداشت. وضعیتی تاسف بار که بر سایر زمینه های اجتماعی و سیاسی و اقتصادی کشور نیز اثر منفی بر جای گذاشته است. وزير صحت عامه در این نشست خبری اظهار داشت كه 50 درصد از شهروندان به خدمات اساسي صحي دسترسي ندارند. وی در ادامه این اظهارات به نکته تکان دهنده دیگری اشاره نموده افزود: به دليل نبود خدمات معياري در شفاخانه هاي افغانستان، سالانه 300 مليون دالر پول افغان ها به كشورهاي همسايه سرازير مي شود.

آنچه وزیر صحت عامه کشور در این نشست خبری به آن اشاره نموده است در واقع بخشی از وضعیت رقت باری است که مردم ما با آن دست وپنجه نرم می کنند. گزارش های مربوط به وضعیت اجتماعی، اقتصادی و صحی کشور حکایت از آن دارد که افغانستان هنوز از شرایط بحرانی خارج نگردیده است. چالش های موجود در این زمینه ها بخصوص در عرصه های که می توان از آن بعنوان زیر بنا یاد نمود چشم انداز آینده کشور را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. حال که سخن بر وضعیت صحی کشور آمده است لازم است که اندکی به دیگر گزارش های نشر شده درباره وضعیت صحی کشور طی سال گذشته  اشاره گردد. وزیر صحت عامه کشور در آخرین روزهای ماه دلو سال گذشته در یک نشست خبری اعلام داشت که بیش از بیست هزارنفر دراین کشور به بیماری سرطان مبتلا هستند و شانزده هزار تن دیگر در اثر این بیماری جان شان را از دست داده اند. . داکتر ریچارد پیپرکارن، نماینده سازمان صحی جهان در افغانستان نیز ضمن تایید اظهارات وزیر صحت عامه گفت درافغانستان ارقام درستی از تعداد مبتلایان به سرطان معلوم نیست، با آن هم سرطان شش، معده، مری و جوف دهن زیادتر معمول می باشد. هم چنین در بخش های دیگری از اظهارات وزیر صحت عامه کشور راجع به وضعیت صحت از رقم بالای مرگ و میر بر اثر بیماری سل یا تبرکلوز نقل قول شده است که در سال گذشته میلادی در حدود ۵۸هزار مورد بیماری سل در کشور ثبت گردیده که از این میان ۱۳ هزار نفر که بیشترشان زنان هستند جان خود را از دست داده اند.

گزارش های نشر شده درباره وضعیت صحی کشور متاسفانه نمی توان نقطه روشنی را بدست آورد. مشکل های اساسی مردم در عرصه درمان و مبتلا شدن به انواع بیماری ها فراوانتر از آن است که بتوان در یک نوشتار بدان پرداخت. چنانچه در گزارشی دیگر به نقل قول از مقام هاي وزارت صحت عامه آمده است که افغانستان از لحاظ مرگ و میر مادران تاكنون در سطح منطقه در رده اول قرار دارد. این گزارش با استناد به اظهارات وزیر صحت عامه میگوید که به اساس گزارش هاي سازمان صحی جهان، افغانستان از لحاظ مرگ و میر مادران به سطح جهان در ردیف 27 و به سطح منطقه در رده اول قرار دارد.

به هرروی گزارش های نقل قول شده همه موید این است که افغانستان کشوری است که در درجه‌بندی‌های سازمان ملل متحد در ردیق کشورهای روبه انکشاف در صف کشورهای کم‌ترین انکشاف یافته قرار دارد. همین طور گفته می‌شود که افغانستان از نظر درجه‌بندی در میان کشورهای جهان از نظر ارزیابی صحی بد‌ترین حالت را دارا می‌باشد، به گونه ای ‌که ۱۹۱ طفل زیر سن ۵ سال در هر ۱۰۰۰ طفل جان خود را از دست می دهد و نیز به همین ترتیب ۱۶۰۰ مادر در هر ۱۰۰۰۰۰ هنگام تولد فرزندان شان جان خود را از دست می دهند. به اساس سروی صورت گرفته در سال 2014 ارقام بالا و نیز مرگ‌ومیر حدود ۳۵ درصد تمام فوتی های کشور بخاطر مبتلا به بیماری های غیرساری می‌باشد. این در حالی است که برخی از گزارش های تحقیقی نشان می دهد از زمان روی کارآمدن حامدکرزی بعنوان نخستین رئیس جمهور پس از طالبان تاکنون در بخش بهداشت بیشتر از ۱ میلیارد و ۲۰۰ میلیوندالر به وزارت صحت عامه کمک داده شده است. افزون بر آن سازمان‌های بین‌المللی هم سالانه میلیون‌ها دالر را از آدرس خود در زمینه صحت و درمان در افغانستان به مصرف رسانیده اند. اما متاسفانه با وجود اختصاص یافتن هزینه های یاد شده و نیز برخی اقدام های عملی هنوز مسئله صحت و درمان در کشور یک چالش اساسی بشمار می آید. چالشی که جان میلیون ها انسان درگرو آن قرار دارد. نکته مهم و روشن آن است که حکومت در زمینه بهبود بخشیدن به وضعیت صحی کشور موفقیت لازم و بایسته را نداشته است. حال پرسش این است که چرا اختصاص یافتن بودجه های یاد شده و نیز تلاش های صورت گرفته نتیجه و دست آورد لازم را به همراه نداشته است. هر چند مقام های حکومتی مدعی هستند که اقدام های بسیار کلان و عمده در راستای ارتقاء صحت در کشور صورت گرفته است، اما بنابه وسعت ساحه تحت پوشش و چالش های سیاسی و امنیتی و نیز نبود بودجه کافی و متخصصین لازم برنامه بهبود صحت در کشور موفقیت لازم را به همراه نداشته است.

واقعیت امر آنست که بهبود یافتن وضعیت صحی کشور جدای از سایر بخش ها و اجزای جامعه و نظام حاکم نمی تواند باشد. متاسفانه یک چالش ریشه ای و بنیادی این است که میزان فساد و کم کاری در ساختار حکومت در همه عرصه ها فراوان و جدی است. به همان پیمانه که مسئله فساد سایر بخش های کشور را تحت تاثیر قرار داده است عرصه صحت عامه نیز از آن متاثر گردیده است. نکته دیگر این که متاسفانه در ساختار حکومت و برنامه ریزی های آن اولویت بندی های لازم و دقیقی نیز وجود نداشته است. مدیریت و برنامه ریزی حکومت به میزانی از ضعف و عدم دقت رنج می برده است که هرگز اولویت بندی های اساسی مدنظر نبوده است. در شرایطی که بسیاری از بخش های اساسی و بنیادی کشور نیازمند بودجه و حمایت لازم می باشد امکانات و بودجه مورد در موارد غیر ضروری هزینه گردیده است. عدم دقت در اولویت بندی از جانب دیگر سبب گردیده است که در آموزش و تربیت کادر لازم نیز اثر منفی خود را برجای گذاشته است. بطور مثال اگر سطح شهر کابل را در نظر بگیریم تعداد از معاینه خانه ها و شفاخانه های با ادعاهای کذایی فراوان و بی شمار است، اما متاسفانه از لحاظ تخصص و دانایی و توانایی نزدیک به صفر بوده و حتا در مواردی متاسفانه در درمان بیماران به دلیل تشخیص نادرست یا ارائه داروی اشتباه و نابجا و یا تاریخ گذشته نتیجه معکوس داشته است.

نکته مهم دیگری که باید یاد آوری شد این است که همه افغانستان کابل یا شهرهای بزرگ نیست، باید مناطق دور دست و ولسوالی های دور افتاده را از نظر نباید دور داشت. مناطقی که مردم به ابتدایی ترین امکانات و شرایط صحی و درمانی مطلوب دسترسی ندارند. طبیعی خواهد بود که در چنان شرایطی افراد ناباب و سوء استفاده جو از وضعیت بهره برداری می نمایند. بنابراین با استناد به گزارش های یاد شده ایجاب می نماید و تاکید می گردد که حکومت و وزارت صحت عامه در زمینه بهبود بخشیدن به وضعیت صحی کشور و درمان و دسترسی مردم به امکانات وخدمات درمانی و صحی اولویت بندی و برنامه ریزی دقیق داشته باشند. هم چنین بودجه کافی بایستی در این بخش اختصاص یابد. از تجارب و آسیب شناسی عملی و برنامه ریزی سال های گذشته باید عبرت گرفته شود. نکته تکمیلی موضوع این است که تحقق همه این شرایط به وضعیت کلی حکومت یعنی مبارزه با فساد و حکومت داری خوب و تامین امنیت نیز ارتباط دارد.

دیدگاه شما