روزنامه اکسپرس تریبون پاکستان گزارش داده است که حکومت پاکستان از طریق واسطه های به مقامات طالبان افغانستان هشدار داده است که عملیات بهاری خود را متوقف سازد و در غیر آن منتظر عواقب آن باشد. این روزنامه به نقل از مقامی پاکستانی گفته است که حکومت پاکستان به گروه طالبان افغانستان گفته است گروه طالبان باید به پروسه صلح بپیوندد و در غیر آن با حکومت افغانستان و پاکستان به صورت مشترک با این گروه مقابله خواهد کرد. تا هنوز، گروه طالبان از صحت و سقم این مسئله سخنی به میان نیاورده است. مقامات حکومت افغانستان نیز تا هنوز واکنشی نسبت به این مسئله نشان نداده است. از این جهت، درستی و نادرستی این مسئله تا هنوز مورد پرسش است. اگر بر فرض اینکه این هشدار حکومت پاکستان درست باشد، میزان جدیت آن تا چه اندازه است. آیا به راستی حکومت پاکستان به دنبال تضعیف و سرکوب گروه طالبان در افغانستان است. آیا پاکستان بر مقامات حکومت افغانستان اعتماد دارد که در صدد برهم زدن معامله سیاسی در افغانستان است. این ها از مهمترین سوال های است که باید به آن پرداخته شود.

این هشدار مقامات پاکستان به گروه طالبان افغانستان بیانگر چند نکته است. حکومت قبلی افغانستان بر این باور بود که پاکستان بر گروه طالبان افغانستان نفوذ دارد و می تواند آن ها را به پروسه صلح بکشاند. در صورتی که گروه طالبان نسبت به هشدار مقام های پاکستانی واکنش مثبت نشان دهد، ادعای مقامات حکومت قبلی درست از آب در می آید. در آن صورت، نشان می دهد که پاکستان در سیزده سال گذشته بازی دوگانه نموده است. پاکستان در سیزده سال گذشته، یکی از مهمترین حامیان ایالات متحده آمریکا در مبارزه با تروریسم و دهشت افکنی در افغانستان بود. از طرف دیگر، بنا به گفته مقامات افغانستان، پاکستان در عین حال، با گروه طالبان رابطه مستقیم داشته است. اگر هشدار حکومت پاکستان از سوی گروه طالبان جدی گرفته شود، مهر تایید بر بازی دوگانه پاکستان در سیزده سال گذشته می گذارد. در آن صورت، به صداقت حکومت پاکستان نسبت به حکومت کابل باید شک کرد. اما اکنون، هیچ سند مبنی بر بازی دوگانه پاکستان در افغانستان وجود ندارد. گذشت زمان ثابت خواهد کرد که پاکستان در افغانستان معادله چند مجهوله داشته است.

گزارش روزنامه اکسپرس تریبون در روز دوشنبه منشتر شده بود. اکنون چند روز از نشر این گزارش گذشته است. بنابراین، هشدار مقام های پاکستانی به گروه طالبان نیز رسیده است. اما این گروه تا اکنون، تغییری در حملات خود نیاورده است. دیروز حمله بر دادگاه ولایت میدان وردک و حمله بر یک اداره دولتی در قندهار از سوی این گروه صورت گرفت. به نظر می رسد که گروه طالبان به هشدار های دو کشور توجه چندانی ندارد. قبل از این نیز، تفاهم نامه مبارزه مشترک در دو سوی مرز میان کشور افغانستان و پاکستان به امضا رسیده بود. اما تا هنوز، مفاد این تفاهم نامه مشخص نشده است و معلوم نیست که در آینده مفاد این تفاهم نامه مشخص گردد.‏

فراموش نکنیم که پاکستان در موقعیت قرار گرفته است که نیازمند صلح و ثبات در افغانستان است. مهمترین مسئله برای پاکستان سرمایه گذاری چین در این کشور است. چین در جدیدترین مورد 46 میلیارد دالر در پاکستان سرمایه گذاری می کند. پاکستان برای سرمایه گذاری چین و حفظ آن در آینده نیازمند آوردن صلح و ثبات در منطقه است. هم چین و پاکستان اهمیت صلح و ثبات در افغانستان را درک می کند. جلب سرمایه گذاری کشور های جنوب شرق آسیا در بندر گوادر و هم کشاندن بخش از سرمایه های کشور های منطقه از دوبی به این بندر متضمن ثبات و صلح در افغانستان و پاکستان است. نادیده نباید انگاشت که بی ثباتی و جنگ در افغانستان خطری برای پاکستان نیز هست. حمله بر بندر کراچی، مکتبی در پشاور و دهه ها مورد دیگر نشان می دهد که پاکستان نیز از حملات و خطر بنیادگرایی در امان نیست. از این جهت، به نظر می رسد که پاکستان در صدد تغییر بازی در سطح منطقه است و با فشار آوردن بر گروه طالبان می خواهد صلح و ثبات در افغانستان بیاورد. در عین حال، تغییری در رویکرد حکومت کابل نسبت به حکومت پاکستان نیز به وجود آمده است. مقامات حکومت افغانستان تلاش دارد تا حکومت پاکستان را متقاعد سازد، تا افغانستان را در پروسه صلح کمک نماید.

افغانستان و پاکستان جدیدا با تهدید مشترک مواجه گشته است. گروه داعش به عنوان یک تهدید جدی برای این دو کشور محسوب می شود. هر دو کشور ظرفیت رشد این گروه را در درون خود دارد. برای مبارزه با این گروه نیازمند برداشتن موانع سرراه میان این دو کشور است. از این جهت، هشدار مقامات حکومت پاکستان به گروه طالبان می توان جدی باشد. با این حال، موانع دیگری نیز وجود دارد که همکاری دوجانبه میان دو کشور را به هم بزند. مشکلات مرزی میان دو کشور از دیر باز مانع نزدیک شدن این دو کشور به هم شده است. حداقل از زمان، ظاهر شاه و نخست وزیری شاه محمود این مسئله باعث واگریی میان دو کشور شده است.‏ از آن زمان تا کنون این مسئله حل نگردیده است و هر از چند گاهی مسئله مرزی باعث تنش در روابط کابل-اسلام آباد می شود.‏ پاکستان اگر چه خواهان حل این مسئله به شکل دائمی است اما زمینه های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی این مسئله در افغانستان فراهم نیست. در اذهان عامه چنین تداعی و القا شده است که هر کس خط دیورند را به عنوان خط مرزی میان افغانستان و پاکستان به رسمیت بشناسد، خائن ملی است.

ناگفته نباید گذاشت که اکنون ما هزینه به رسمیت نشاختن خط دیورند را می کشیم. ما محکوم به پرداختن این هزینه از زمان داوود خان تا کنون بوده ایم. احتمال می رود که در آینده نزدیک این معضل حل نگردد و ما همچنان به خاطر آن هزینه بدهیم. باور نگارنده، بر این است که گروه طالبان و دیگر مشکلات میان افغانستان و پاکستان ریشه در این مسئله دارد. در صورتی که دو طرف، بر اساس حقوق بین الملل به این مسئله بپردازد و برای همیشه این مشکل را حل نماید، تمام موانع و مشکلات فراروی روابط و همکاری های دوجانبه حل می گردد.

در پایان باید گفت که هشدار مقامات پاکستان به گروه طالبان از دو جنبه جدی است. از یک طرف، جلب و جذب سرمایه گذاری در پاکستان نیازمند صلح و ثبات در منطقه است که پاکستان ممکن برای ثبات و صلح در منطقه به صورت جدی به گروه طالبان هشدار داده باشد. از طرف دیگر، افغانستان و پاکستان با تهدید مشترک مواجه است. این تهدید مشترک نیازمند مبارزه مشترک است. مبارزه مشترک نیازمند برداشتن موانع است. گروه طالبان یک مانع برای مبارزه مشترک افغانستان و پاکستان با گروه داعش است. اما مشکلات مرزی میان دو کشور، می تواند جدیت هشدار پاکستان را زیر سوال ببرد. با این حال، گذشت زمان ثابت خواهد کرد که پاکستان تا چه اندازه صادق بوده است.