صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

نامۀ محرمانه؛ افغانستان به دنبال چیست؟

-

نامۀ محرمانه؛ افغانستان به دنبال چیست؟

رييس جمهور غني اخيرا اقدام به ارسال «نامة محرمانه» به پاكستان كرده است. محتواي اين «نامة محرمانه» به رسانه هاي همگاني «درز» كرده و در همة شبكه هاي ارتباطي دست به دست گرديد. آقاي غني خواست هاي مشخص را عنواني كشور هم سايه مطرح مي كند. گرچند اين خواسته ها جديد نبوده و حكومت قبلي نيز به گونه هاي متفاوت آن ها را مطرح مي كرد، اما در فاز جديد از رابطه اي سياسي دو دولت ـ كشور، در جاي خود حايز اهميت و ارزشمند است.

بازداشت و پي گرد قانوني رهبران طالبان كه در «كويته» و «پشاور» پاكستان بسر مي برند، افزايش حمله هاي نظامي در برابر «شبكه حقاني»، نابودي پناهگاه هاي طالبان، جلوگيري از درمان مجروحين طالبان در شفاخانه هاي پاكستان، موافقت به انتقال زندانيان به افغانستان و پيشگيري از دسترسي طالبان به وسايل الكترونيكي و مواد لازم جهت ساخت بُمب هاي مورد استفاده گروه طالبان، از خواسته هاي اصلي و بنيادين رييس جمهور غني است كه در اين نامه مطرح شده است.

پس از به قدرت رسيدن حكومت جديد تحت رياست آقاي غني رابطه اي سياسي و نظامي ـ امنيتي با پاكستان به گونه بي پيشينه اي بهبود يافت. ديد و بازديدهاي سياسي و همكاري ها افزايش يافت تا اين كه دو كشور تصميم به امضاي تفاهم نامة همكاري اطلاعاتي ميان سازمان اطلاعات افغانستان و بخش اطلاعاتي ارتش پاكستان، اتخاذ كردند.

    اين وضعيت حكايت گر خرسندي و رضايت رييس جمهور از روند و تحولات سياسي است. به اين معناست كه آقاي غني به وعده هاي داده شده مبني بر همكاري جدي در فرايند گفت و گوي سياسي و مبارزه با گروه هاي آشتي ناپذير، دل خوش كرده و نسبت به نيات سياسي طرف خوش بين است.

    اما از محتواي نامة ارسال شده مي توان نكته هاي را برداشت و استنباط نمود. پرسش اين گونه مطرح مي گردد كه چه مسايل باعث شده است تا رييس جمهور اقدام به نگارش اين نامه نمايد؟ آقاي نواز شريف و نظاميان قدرتمندش كه چند روز قبل به كابل آمده و مفصلا ديدار و صحبت داشتند، پس چرا اين خواسته ها در آن جا مطرح نشد؟

به نظر مي رسد، نفس نگارش و ارسال «نامة محرمانه» حكايت گر اين است كه رييس جمهور غني اندك از وضعيت موجود و وعده هاي گرم داده شده دل گير شده است. ايشان، آن گاه كه به تعهدات داده شده مي نگرد، خرسند شده و به اين جمع بندي مي رسد كه مسير حركت كشور به سمت مطلوب است، اما آن گاه كه از ارگ رياست جمهوري به نبردها و پيشروي هاي طالبان و واقعيات تلخ مي نگرد، دل اش مي گيرد و افسرده مي شود.

به هر صورت، از محتواي نامة ارسال شده مي شود دو نكتة مهم را برداشت و فهم كرد:

1 . به بن بست رسيدن گفت و گوي سياسي

گفت و گوي سياسي با گروه طالبان، هم چنان در صدر برنامه هاي آقاي غني بوده و خواهد بود. حتي دولت غني با شدت و حِدَّت بيشتر از كرزي گفت و گوي سياسي با طالبان را دنبال كرد كه در آغازين روزها و هفته ها خوش بيني هاي گستردة را نيز در سطح لايه هاي اجتماعي و محافل سياسي پديد آورد.

سياست مداران و متفاوت تر از قبل، نظاميان پاكستان از همكاري جدي در اين زمينه سخن زدند و حتي گپ و گفت هاي آغاز گفت و گوهاي سياسي در يكي از ماه ها مطرح گرديد.

ولي اكنون كه آقاي غني، پي گرد قانوني رهبران طالبان و نابودي پناه گاه هاي آن ها را مطرح مي كند، اين سخن حكايت گر اين است كه از پيشرفت مصالحه و گفت و گوي سياسي نا اميد شده و ظاهرا روزنة ديده نمي شود. به عبارت ديگر، طرح اين خواسته ها نشان مي دهد كه گفت و گوي سياسي به بن بست رسيده و رييس جمهور ناگزير رويكرد سركوب را اتخاذ كرده است.

بنابراين، طوري كه برداشت مي شود، رهبري دولت كابل از به نتيجه رسيدن گفت و گوي سياسي مايوس شده و اكنون خواستار عملي شدن وعده هاي پاكستان است.

 پاكستان از مبارزة جدي در برابر تروريزم سخن زده و چندي قبل به گروه طالبان هشدار داده بود كه در صورت متوقف نكردن حملات بهاري، با برخورد ارتش پاكستان مواجه خواهند شد.

گروه طالبان با اين كه در نشست هاي حاضر شده و با نمايندگان غير رسمي دولت افغانستان گفت و گو مي كنند، اما جبهه هاي جنگ را گرم نگهداشته و حتي شديدتر كرده اند و نيز حملات انتحاري و انفجاري وسعت پيدا كرده است.

2 . اجراي يك جانبة تعهدات

آن گونه كه تا به حال ديده مي شود، تنها افغانستان به تعهدات اش جهت بهبود رابطه با پاكستان و همكاري در زمينه هاي متفاوت عمل كرده و از جانب مقابل هيچ گونه نمادهاي از همكاري و عمل كردن به تعهدات به چشم نمي آيد.

دولت افغانستان نظاميان اش را جهت آموزش دهي به پاكستان اعزام كرد، با اين كه دولت قبلي به هيچ صورت حضور تروريست هاي ضد پاكستاني را در خاك افغانستان پذيرفتني نمي دانست، به گونة تلويحي آن را پذيرفت و از مبارزه با آن ها سخن زد و عملي كرد، برخي عمليات هاي نظامي مشترك را با ارتش پاكستان در مناطق مرزي اجرا كرد و در ميان موج از پاكستان هراسي، بر امضاي تفاهم نامة اطلاعاتي با آن كشور مصر است.

از اين رهگذر، خواسته هاي رييس جمهور غني در نامة ارسال شده اين پيام را مي رساند كه افغانستان نسبت به اجراي تعهدات از سوي متحد جديدش مايوس شده است.

عكس خواسته هاي مطرح شده اين گونه است كه سران طالبان در كويته و پشاور مورد پي گرد قرار نگرفته و آزادانه فعاليت مي كنند، شبكه حقاني كه يكي از تهديدهاي كلان در برابر افغانستان است دست باز در فعاليت هاي اش دارد، پناه گاه هاي طالبان مصئون از تعرض است، از وارد كردن وسايل و مواد لازم جهت ساخت بمب هاي انفجاري پيشگيري نمي گردد و با اين كه افغانستان يكي از سران خطرناك طالبان پاكستاني را به آن كشور تحويل داد، تا هنوز زندانيان را به افغانستان تحويل نداده است.

به هر صورت، با اين كه دولت افغانستان ديرتر اقدام كرده و بايد اين خواسته ها به صورت مشخص و علني هشت ماه قبل مطرح مي گرديد، اما اكنون نيز در جاي خود گام مثبت و ارزنده است. بايد با همة كشورها به ويژه هم سايگان به صورت جدي صحبت كرده و تعامل سياسي ما بر اساس بده بستان باشد نه اين كه تنها از يك طرف بده و از طرف ديگري بستان باشد. اين گونه، فرصت هاي سياسي هدر رفته و دچار دور و تسلسل خواهيم شد. هر چه به ديگران به صورت يك جانبه امتياز دهيم، خود حركت به پيش نخواهيم داشت و در همان جايي كه بوديم خواهم بود و حتي ممكن است پس رفت هم داشته باشيم.

 

دیدگاه شما