صفحه نخست » مقالات » هلال رمضان بر چه چیزی شهادت خواهد داد؟
هلال رمضان بر چه چیزی شهادت خواهد داد؟
- حبیب صبوری خسروشاهی
ماه رمضان در اعتقاد و باوره مسلمانان يکي از مبارک ترين ماه هاي سال(قمري) خوانده شده است. در اين ماه مسلمانان بر اساس احکام و شريعت ديني دست به امساک زده و يک ماه تمام را از طليعه صبح تا پديدار شدن غروب روزه مي گيرند. اين اعتقاد مسلمانان مبتني بر دستور خداوندي مي باشد که در سنت پيامبر و متون ديني ياد شده و مسلمانان به آن فراخوانده شده است.
باور به اين است که هر يک از احکام و فرايضي که در دين اسلام بر آن تاکيد گرديده و مسلمانان به آن ترغيب گرديده اند در ذات خود فلسفه و آموزه اي که بتواند سعادت و خوش بختي و رضايت فرد مسلمان را فراهم آورد نهفته است. بدون شک در راس اين آموزه ها و خوش بختي ها و رضايت ها ، تقرب و رضايت خداوند بلند مرتبه مي باشد. اما اين هرگز به معناي فراموشي و ناديده انگاشتن پيامدهاي اجتماعي و فردي دساتير دين مبين اسلام نمي باشد. بنابر اين همانگونه که ماه رمضان بعنوان يکي از ماه هاي پربرکت و فيض خوانده شده است و ضمنا مسلمانان در اين ماه به انجام فريضه داري سخت روزه ترغيب و دعوت شده اند؛ پيامدها و آموزه هاي فردي و اجتماعي سازنده نيز در آن قرار دارد. در اينجا به صورت بسيار مختصر به برخي از اين آموزه ها و پيامدهاي سازنده اجتماعي رمضان و روزه اشاره مي نماييم. ناگفته نماند که بعد از آن اشاره خواهيم داشت که متاسفانه مسلمانان چقدر از اين آموزه ها فاصله گرفته و حتا برخي از آن سوء استفاده نموده و تفکر و عمل آنان هيچ ارتباط و سنخيتي با آموزه هاي ديني و مذهبي مسلمانان ندارد.
يکي از آموزه ها و پيامدهاي اجتماعي رمضان و فريضه روزه اكرام ايتام و دستگيري از مستمندان مي باشد. اين رويه از سوي بزرگان و پيشوايان دين بخوبي و دقت عملي و رعايت گرديده و مسلمانان نيز به آن ترغيب گرديده اند. در ماه رمضان، دلها در اثر همسايگي با نور و كاستن از عوامل مادي، رنگ و بوي بيشتري از محبت به خود ميگيرد و زمينه گسترش شميم خوش مهرباني در سراسر جامعه اسلامي پديد ميآيد.
يكي ديگر از آثار اجتماعي روزه و آموزه هاي رمضان، درس مساوات و برابري در ميان افراد اجتماع است؛ زيرا با انجام اين دستور ديني افراد برخوردار، هم وضع گرسنگان و محرومان اجتماع را به طور محسوس درمييابند و هم با صرفهجويي در مصارف شبانهروزي خود ميتوانند به كمك آنها بشتابند. هم چنين رمضان و انجام فريضه روزه به عنوان يک دستور مهم ديني آداب و فرهنگ ويژه خود را نيز دارد. نهادينه شدن اين آداب و فرهنگ مي تواند ساير آموزه هاي ديني را نيز نهادينه و بارور سازد. بنابراين روزه فرهنگ مخصوص خود را دارد و روزه داران در ماه مبارك رمضان، بيشتر با واژههاي مربوط به اين فرهنگ سروكار پيدا ميكنند. طبق تحقيقات، در ماه مبارك رمضان، صدها واژه همگام با فرهنگ روزه به طور اخص و بيش از ساير ماه ها به كار برده مي شود. واژههايي چون تلاوت، صدقه، انفاق، خيرات، احسان، نماز، روزه، دستگيري، فقرا، محبت، مهرورزي و...
طبيعي به نظر مي رسد که توسل و عملي شدن فرهنگ رمضان دست آوردهاي فردي و اجتماعي ديگري را نيز بدنبال خواهد داشت. بطور نمونه بسياري از كدورتها و ناهنجاريهاي اجتماعي، بويژه در ارتباطهاي ناسالم با ديگران، ريشه در خودپرستي و خودشيفتگي دارد. در ماه رمضان، فرد روزه دار با روزه داري از پيله خودپرستي خارج شده و پروانه وار گرد ديگر دوستان خود خواهد گشت. توجه به همسايگان، اصلاح كدورتها، بازديد از اقوام و حضور در سفره هاي افطاري ديگران و... زمينههاي پديدآيي اين ارتباطهاي سالم و سودمند را فراهم ميسازد. يکي از آموزه هاي مهم و اساسي رمضان و يكي از آثار سودمند روزه در بخش اجتماعي آن، تمرين احترام به قانون و ديگر افراد جامعه است. در جامعهاي كه روزه به عنوان يك فريضه ديني مورد توجه است، همه افراد خود را موظّف به خويشتنداري و رعايت احترام آن جامعه ميدانند و از هركاري كه موجب جريحهدار شدن و آزار روزهداران ميگردد، پرهيز ميكنند. در جامعه روزهدار، خوردن و آشاميدن و حركات ضداخلاقي مغاير با رفتار ديني به شدت محكوم است و انسانهاي فهيم خويشتن را از آن دور نگه ميدارند.
هم چنين بر اساس آماري كه از سوي مراجع مربوط تامين امنيت در جامعه اعلام ميگردد، هر ساله با فرا رسيدن ماه مبارك رمضان ميزان جرايم اجتماعي به ميزان قابل توجهي كاهش مييابد. ريشه اين اصلاح اجتماعي را بايد در گرايش افراد جامعه به معنويات و سلطه معنويت بر جامعه جستجو كرد. اين راهكار بزرگ معنوي ميتواند راهگشاي ديگر معضلات اجتماع اسلامي و نيز بشري قرار گيرد؛ به گونهاي كه با تبيين و گسترش صحيح مسائل ديني و روحاني، ميتوان به ستيز اهريمن پليديها و نادرستيها رفت. از ياد نبايد برد که يکي از آموزه هاي رمضان تشويق به مهرورزي است. اين تشويق به مهر ورزي را به نمادها و شکل هاي گوناگون مي توان شاهد بود. از جمله تشويق به افطاري دادن در فرهنگ اسلامي و دستگيري از نيازمندان و نيز گستردن سفرههاي اطعام براي همگان كه امروزه به صورت فرهنگي فراگير درآمده، نشانههايي از مهرورزياند.
اما متاسفانه در چنين ماهي با برکت که اکنون نيمه آن را پشت سرگذاشته ايم عناصر و عده اي بنام اسلام و پيروي از دستورات الهي مرتکب جنايات و رفتارهاي مي گردند که هرگز با قاموس اسلام برابر نبوده و مورد تاييد احکام اسلامي نمي باشد. در اينجا فقط جهت يادآوري اين فاجعه که بيش از حد دردآور مي باشد به نمونه گزارش هايي که حکايت جنايت عناصر و گروه هاي اسلام نما در کشور و ديگر سرزمين هاي اسلامي در ماه مبارک رمضان گرديده است اشاره مي نماييم. در گزارشي به نقل از خبرگزاري فرانسه، گروه تروريستي بوکوحرام در جنايتي 97 تن را در شمال شرق نيجريه به قتل رساند. گفته مي شود که کشته شدگان همه افراد عادي و غيرنظامي بوده اند. بوکوحرام يک گروه تکفيري است که از سال 2009 ميلادي دهها شهر نيجريه را به تصرف خود در آورده و هزاران نفر را تاکنون به قتل رسانده است. هم چنين در گزارش ديگر از عراق حاکي از آنست که گروه تکفيري داعش در ماه رمضان شماري از زنان دربند خود را در بازار به معرض فروش گذاشته است. طبق اعلام وزارت حقوق بشر عراق، داعش اين زنان را در چارچوب بدعت جهاد نکاح و با قيمت 500 الي 2000 دلار به فروش رسانده است. شاهدان عيني مي گويند داعش تحت عنوان يک مسابقه، جوايز نفرات اول تا سوم را يک اسير زن تعيين کرده است. اين مسابقه به عنوان يک اطلاعيه صادره از ولايت الرقه منتشر شده است. در گزارش ديگري که به نشر رسيده است در نخستين روز ماه رمضان نزديک به 23 تن از مسلمانان يمني در حمله جنگنده هاي عربستان سعودي کشته شده اند. گفته مي شود که همه اين کشته شدگان افراد غيرنظامي شامل زنان و کودکان مي باشند. منابع ياد کرده اند که اين رويداد خونين در منطقه لحج اتفاق افتاده است.
در ادامه اين جنايات و کشتارهاي خونين توسط گروه ها وعناصر افراطي بنام اسلام در افغانستان نيز ده ها هم وطن در کابل ، هلمند، جلال آباد، قندوز، ميدان شهر، ارزگان، هرات، غزني و ديگر ولايات بخاک و خون کشيده شده اند. تاسف در اين است که طالبان و گروه نوظهور داعش در کشور همه اين جنايت ها بنام اسلام مرتکب گرديده و در اولين مرحله مسلمانان بي گناه روزه دار را هدف قرار مي دهند. حال معلوم نيست که هلال ماه مبارک رمضان شاهد کدام صحنه و رويداد جوامع اسلامي باشد؟ آيا وي شاهد بندگي و اطاعت روزه داراني باشد که با وجود گرمي شديد هوا و بلندي روزها و مشقت زندگي به انجام فريضه الهي مشغول اند يا شاهد جنايت هاي تکان دهنده اي که توسط گروه هاي اسلامي نماي طالبان و داعش بوقوع مي پيوندد؟
دیدگاه شما