صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۴ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

از ظهور داعش تا گسترش افکار تندروانه

-

از ظهور داعش تا گسترش افکار تندروانه

داعش يا همان دولت اسلامي که در  مناطق بين عراق و سوريه به وجود آمد، امروزه يکي از بزرگترين و جدي ترين گروه هاي بنياد گرا و تروريستي در سطح جهان است. در مورد ايجاد اين گروه ديدگاها و برداشت هاي متفاوتي وجود دارد، برخي به وجود آن را کاري از دولت صهيونيستي اسرائيل دانستند که به خاطر اهداف منطقوي اش آن را ساخته و از آن منحيث يک وسيله و سپر سياسي و نظامي در برابر فشار هاي منطقوي فرا راه دولتش استفاده کرده است.

در همين رابطه گزارش هاي به نشر رسيد که گويا ابوبکر البغدادي رهبر اين گروه خود در اسراييل تربيت يافته و اين گروه تروريستي را به خاطر تامين منافع اسراييل ايجادکرده است. درکنار اين نظريات و گزارشات اما اخبار و معلومات ديگري نيز در رسانه ها پخش گرديد که در آن گفته شده است البغدادي در شهربغداد عراق تحصيل کرده و پيش از تشکيل گروه تروريستي داعش هم يکي از بنياد گرايان مخالف دولت عراق بوده است. البته در اين جا يک نکته قابل دقت است و آن اين که اسراييل از معدود دولت هاي است که از ظهور اين گروه افراطي استقبال نموده و وجود آن را براي تقويت همکاري هاي منطقوي مورد نظر اين کشور مفيد دانسته است. در روز هاي اعلان موجوديت رسمي اين گروه، نخست وزير اسراييل گفته بود که با به ميان اين گروه اختلافات مذهبي در بين مسلمانان شدت پيدا خواهد کرد و به همين اساس فرصت براي همکاري هاي منطقوي فراهم مي شود. درست پس از ظهور اين گروه تندرو اسلامي بود که اسراييل نوار غزه را در پيش چشم کشور هاي عربي مورد حمله قرار داد. حتي گفته مي شود کشور شاهي اردن از اين اقدام اسراييل حمايت نيز کرده است.

رهبران داعش با توسل به روش هاي تند و افراطي ديني و تحريک احساسات مسلمانانِ تحت تسلط شان توانسته بودند يک نيروي قوي و مجهز هزاران نفري را بسازند. از سوي ديگر جاهاي را که تصرف کرده بودند مناطق اقتصادي و سرشار از نفت بود.

به هر حال ما امروزه در منطقه و جهان شاهد موجوديت يکي از خطرناکترين و پيچيده ترين گروه هاي افراطي و بنياد گرا هستيم که آرزو دارند در سراسر جهان دولت مورد نظر اسلامي شان را ايجاد کنند. اما سئوال اين جاست که آيا واقعاً اين گروه را اسراييل يا عربستا و يا امريکا و غرب به وجود آورده است؟

باتوجه به اطلاعات محدود و درعين حال متنوعي که در خصوص تشکيل و حمايت اين گروه وجود دارد، بسيار مشکل است که انگشت ملامت به صورت مشخص به يک و يا چند کشور خاصي نشانه گرفته شود. اما از کارکرد و برخورد اين گروه با گروه هاي قومي و مذهبي ديگر مي توان استنتاج کرد که اين گروه در يک منطقه مشخص و با اهداف مشخصي ايجاد گرديده است. همان طوري که اسراييل گفته بود به وجود آمدن اين گروه مي تواند همکاري هاي منطقوي را تقويه کند، عملکرد هاي سياسي و نظامي اين گروه مي تواند منافع برخي کشورها را تهديد کند، در حالي که منافع برخي از کشورهاي ديگر را حمايت کند.

کشتار و جنايت هاي بيرحمانه اين گروه بود که حيرت و تعحب را در سراسر جهان بر انگيخت و يک بار ديگر همان طوري که کشورهاي جهان در سال 2001 براي مبارزه با تروريسم دست به ايجاد ائتلاف جهاني زدند، براي مبارزه با اين گروه هماهنگ شدند. کشور هاي غربي که قبلا به خاطر شکست دادن دولت اسد از گروه هاي مخالف وي حمايت مي کردند در آغاز  شايد اين گروه را هم در جمع گروه هاي ضد اسد دسته بندي مي کردند اما زمانِ که ديدند شهروندان آنان به سادگي از سوي افراد داعش سربريده مي شود و سپس براي خلق وحشتِ بيشتر از طريق ويديو و شبکه هاي اجتماعي به نمايش گذاشته مي شوند مصمم به سرکوب اين گروه تروريستي شدند.

وقتي کشورهاي غربي تصميم گرفتند پايگاه هاي اين گروه را هدف قرار دهند و از دولت عراق و مخالفين اسد که برعليه داعش نيز مي جنگند حمايت کنند، خشونت آفريني ها و حملات جنگي داعش به جايي رسيده بود که ديگر کسي نمي توانست فکر کند اين گروه ساخته شده و عامل سياسي کشور خاصي باشد. لذا، از همين جا بود که ضرورت يک اقدام جهاني در منطقه خاورميانه در سطح جهان به وجود آمد و حملات کشورهاي هم پيمان بالاي داعش با استقبال جهاني مواجه گرديد. در اين شرايط وضعيت طوري پيش آمد که ديگر نمي شد فعاليت داعش را به نفع کشوري مشخصي تلقي کرد.

داعش که در هنگام اعلام موجوديت رسمي، يک نقشه کلاني از دولت اسلامي موردنظرش در سطح جهان را ترسيم کرده بود، ناگهان مورد حملات سنگين هواپيماهاي جنگي قرار گرفت. پيش از آن اين گروه توانسته بود بخش هاي زيادي از عراق و سوريه را تصرف کند و در مناطق تصرف شده نوع خاصي از حکومت داري را که در آن حتي بازار کنيز فروشي هم وجود داشت به اجرا بگذارد. نيروهاي دولت عراق، و پيش مرگ هاي کرد که با جنگنجده هاي خارجي حمايت مي شدند اما از پيشرفت اين گروه تاحدودي زيادي جلوگيري کردند.

در حال حاضر در صفوف نيروهاي داعش نيز ريخت و پاش هاي به وجود آمده است. افرادي خارجي که براي جنگ به اين گروه پيوسته بودند و حالا شايد به دليل اين که داعش شکست خواهد خورد و يا دلايل ديگر وقتي مي خواهند دوباره به وطن و خانه هاي شان برگردند با مخالفت نيروهاي دولت اسلامي مواجه مي شوند. حتي گزارش ها مي رساند که اين گروه قطعه ي را در درونش ايجاد کرده است تا از فرار کساني که مي خواهند از صفوف اين گروه فرار کنند جلوگيري کند. گفته شده است تا کنون برخي از افرادي که مي خواسته است از اين گروه بگريزند از سوي افراد بومي گروه کشته شده اند.

حالا اين مسئوليت دولت هاي اسلامي و به خصوص کشورهاي آسيب پذير است که براي جلوگيري از نفوذ اين گروه در کشورهاي شان اقدامات لازم را روي دست گيرند. درميان کشورهاي اسلامي، افغانستان و پاکستان از جمله کشورهاي است که بيشتر از اين ناحيه آسيب پذيري دارند. موجوديت تروريسم در مناطق قبايلي پاکستان و نيز نا امني ها و حضور مخالفين مسلح دولت در برخي از ولايات افغانستان، خلا هاي است که مي تواند زمينه ساز نفوذ گروه دولت اسلامي باشد و هم اکنون گروه داعش از همين بسترها براي نفوذ و گسترش فعاليت اش در افغانستان استفاده مي کند.

دو دولت افغانستان و پاکستان که در خصوص مبارزه با تروريسم تعهدات مشترکي دارند، بايد به صورت جدي مراقب اوضاع بوده و نگذارند کشورهاي منطقه بار ديگر عرصه حضور تروريسم و بنياد گرايي باشد.

اگرچه امروزه داعش به لحاظ نظامي دچارعقبگرد شده است اما به لحاظ فکري و فرهنگي هم چنان به عنوان يک تهديد در سطح منطقه و جهان وجود دارد و مفکوره و انديشه داعشي براي کشورهاي اسلامي و ساير کشورها خطرناکتر از جنگجويان آن است.خوشبختانه در افغانستان نيروهاي امنيتي کشور داراي قابليت هاي بلندي جنگي و نظامي است و مي تواند از پس تحرکات همچون گروه هاي به آساني برآيد ولي چيزي که در کنار آن مهم است دولت بايد مراقب باشد تا عناصر افراطي نتوانند انديشه هاي تندروانه را در بين مردم ترويج کنند. دولت بايد حرکت هايي که بعضا به حمايت از افکار تندروانه در کشور صورت مي گيرد را به مثابه يک زنگ خطرِ جدي درنظر بگيرد و براي خنثي سازي همچون حرکت هايي از تمام امکانات لازم استفاده کند.

 

دیدگاه شما