در شرايطي که بحران و ناامني سراسر کشور را فرا گرفته است، اين وضعيت تلاش و فعاليت و هم چنين هزينه هاي نيروهاي امنيتي کشور را چند برابر افزايش داده است. هم اکنون نيروهاي امنيتي در چندين جبهه براي حفظ کشور و نظام سياسي کشور در حال مبارزه پيگير و ستيز خستگي ناپذير مي باشد. اما متاسفانه با وجود فداکاري و رشادت هاي نيروهاي امنيتي کشور، گزارش ها و داستان هايي به نشر مي رسد که غيرقابل تصور بوده و ديدگاه ها را نسبت به موجوديت و فعاليت و بقاء نيروهاي امنيتي به بحث مي گذارد.

مبرهن است که دايره نيروهاي امنيتي به ويژه اردوي ملي و پوليس از خط قرمزهاي غيرقابل ترديد هر کشور و نظام سياسي و حکومت دانسته مي شود. يعني اگر در هرزمينه اي ديگر بحث و گفتگو، کاستي و نقصي وجود داشته باشد بايد بصورت فوري و بدون کمترين وقفه بايستي نسبت به آن حساس بود و مسئله را يک طرفه ساخت. اردوي ملي و پوليس ستون فقرات امنيت هر کشور و توانايي هر نظام سياسي و حکومت شمرده مي شود. اما متاسفانه در افغانستان همانطور که بسياري از مسايل و موضوعات از اهميت لازم برخوردار نيست و نسبت به آن به سبکي و بدور از اهميت لازم نگريسته و پرداخته مي شود، موضوع نيروهاي امنيتي نيز چنين است. همانطور که گفته شد نيروهاي امنيتي کشور در شرايط کنوني مهم ترين و بيشترين بار مسئوليت تامين امنيت و مقابله با دشمنان و تروريستان را بدوش مي کشد. اما در برابر اين فداکاري و رشادت، آنطور که بايست جايگاه و موقف و اهميت نيروهاي امنيتي قابل درک نيست. حتا در برخي موارد چنين گمان برده مي شود که مبادا اين بي توجهي و غفلت و سهل انگاري عمدي باشد. براي روشن شدن موضوع در آغاز به گزارش هاي چند اشاره نموده و سپس موضوع را بيشتر مورد ارزيابي قرار خواهيم داد.

چندي پيش در رسانه ها اين گزارش به نشر رسيد که در اردوي ملي نيز موضوع خيالي بودن بسياري از تشکيل ها وجود دارد. در ابتدا تصور بر اين بود که شايد بيشتر سياه نمايي باشد تا واقعيت. اما متاسفانه گزارش هاي پياپي و افشاگري ها صورت گرفته اين تصور را به واقعيت بدل ساخت. بلي ، متاسفانه موضوع خيالي بودن برخي تشکيل ها همانطور که در وزارت معارف وجود داشت يا در ساخت و ساز پروژه هاي اجرا شده توسط نهادهاي داخلي و خارجي واقعيت داشت؛ خيالي بودن بعضي از تشکيل هاي اردوي ملي نيز جزو واقعيت هاي تلخ بود. بر اين اساس گزارشگران در يکي از موارد به نقل قول از فرمانده جديد ولايت بادغيس گزارش دادند که در حال تهيه ليستي از سربازان خيالي در اين ولايت مي باشد. وي مي افزايد که به پيمانه زيادي فساد در فرماندهي پوليس ولايت بادغيس وجود دارد. اين فرمانده پوليس هم‌چنان مي افزايد که شماري از سربازان برحال نيز به وظايف خود حاضر نبودند اما طي ماه‌هاي گذشته معاش دريافت مي‌کردند و پس از هشدارهاي تازه از سوي اين اداره تعدادي از آنان به وظايف خود بازگشتند. در اين ارتباط حتا شماري از اعضاي شوراي ولايتي بادغيس نيز مي‌گويند در دوره مديريت قبلي پوليس اين ولايت، پول و دارايي‌هاي اين ارگان به‌صورت واضح حيف و ميل و وضعيت امنيتي شکننده شد.

هم چنين در ارتباط با فداکاري ها و دليري هاي نيروهاي امنيتي به ويژه اردوي ملي نيز هر روز گزارش هاي مختلفي از گوشه و کنار کشور به نشر مي رسد. بطور نمونه يکي از گزارش هاي نشر شده به نقل از وزارت دفاع کشور چنين اشاره دارد که در جريان عمليات‌هاي پاک‌سازي نيروهاي اردوي ملي عليه تروريستان داخلي و خارجي در چند روز پيش در مناطق مختلف کشور، دوازده تن از سربازان اردوي ملي به شهادت رسيده‌اند. اين وزارت در اعلاميه‌اي تاکيد دارد که اين سربازان در جريان يک شبانه روز گذشته به شهادت رسيده‌اند.

در همين حال برخي گزارش هاي تکان دهنده اي ديگر نيز وجود دارد که روي ديگر از واقعيت ها را برملا مي سازد. اين واقعيت ها زنگ هاي خطر را بيش از پيش به صدا در آورده و مي طلبد که مقام هاي مسئول بخصوص رئيس جمهور بعنوان سرقوماندان اعلاي قواي مسلح و نيز مقام هاي وزارت دفاع و داخله به مسئوليت خود و نيز حفظ جان و خواسته هاي برحق سربازان و نيروهاي امنيتي کشور مبذول دارند. در گزارش هاي نشر شده آمده است که شصت و پنج سرباز اردوي ملي با سلاح و تجهيزات نظامي شان در ولسوالي سنگين ولايت هلمند به طالبان مسلح پيوسته اند. والي ولايت هلمند با بيان اين مطلب مي افزايد اين سربازان در يک پايگاه نظامي موسوم به ستيشين در اين ولسوالي مستقر بودند که روز گذشته پايگاه را رها و به طالبان پيوسته اند. از سوي ديگر طالبان مسلح نيز تاييد مي کنند که اين شمار از سربازان اردوي ملي با تمام سلاح و تجيهزات شان در ولسوالي سنگين ولايت هلمند به انان پيوسته اند. اين در حالي است که پيش از اين نيز نزديک به صدوهشتاد سرباز اردو، پوليس ملي و محلي در منطقه تير گران ولسوالي وردوج ولايت بدخشان با تمام سلاح و تجيهزات شان به طالبان پيوسته بودند. اما متاسفانه تاکنون هيچ گونه توضيح و دليل روشن و دقيقي را براي وقوع اين روي داد تلخ ياد نکرده اند. اما سخنگوي وزارت دفاع در کابل تسليم شدن اين نيروها را رد کرده و مي‌گويد که احتمال دارد اين نيروها به‌دست طالبان اسير شده باشند. اما پرواضح است داستان هرچه باشد نشانه روشن کوتاهي‌ها و بي‌توجهي‌هاي حکومت نسبت به وضعيت اردوي ملي و نيروهاي امنيتي را برملا مي سازد. ناگفته نبايد گذاشت که پيش از اين رويدادهاي شبيه اين به وقوع پيوسته بود. بارها نيروهاي امنيتي کشور توسط عواملي در مناطقِ مختلف يا اسيرِ دشمن ساخته‌ شدند و يا هم کشتند و يا هم در محاصره قرار دادند.

هرچند ريشه يابي چنين موضوعي نيازمند آنست که تحقيق جدي و قاطع بايد صورت گيرد. اما در اين راستا چند نکته حايز يادآوري مي باشد. نخست اين که اين تحقيق هرچه سريعتر و قاطع تر بايد صورت گيرد. زيرا از يک سوي نيروهاي امنيتي رشيد ترين و فداکار ترين افرادي است که صادقانه و شجاعانه براي تامين امنيت و حفظ نظام سياسي و حکومت در برابر دشمنان و مخالفين مسلح مبارزه مي کنند و ايستادگي مي نمايند. اين فداکاري و رشادت آنان نبايد مورد کم توجهي قرار گيرد و بر عکس بايد با ديده قدر و عزت نگريسته شود. از جانب ديگر موجوديت نيروهاي امنيتي نقش حياتي و تعيين کننده را در ثبات و امنيت کشور دارد و به منزله خط قرمز مي باشد. اين خط نبايد خدشه دار گردد، اگر چنين شود دشمن از آن بيشترين استفاده را خواهد برد. و نيز با رسيدگي جدي و تحقيق همه جانبه مانع نفوذ دشمن و مخالفين در صفوف نيروهاي امنيتي و اردوي ملي گرديم.

نکته ديگر اين که نبود انسجام و هماهنگي در سطوح رهبري در بروز چنين مسايلي بسيار اثر گذار مي باشد. چه بسا که نبود هماهنگي در رهبري نيروهاي امنيتي و مبارزه با مخالفين مسلح سبب گرديده است که زمينه ضربه پذيري و اسارت يا تسليمي آنان به دشمن را فراهم ساخته است. سهل انگاري و غفلت در ايجاد سريع هماهنگي و انسجام انگشت اتهام را متوجه مقام هاي ارشد رهبري حکومت وحدت ملي و نيروهاي امنيتي خواهد ساخت. در شرايط کنوني متاسفانه فرزندان رشيد کشور که در نيروهاي امنيتي و به ويژه اردوي ملي براي حفظ کشور و نظام سياسي مبارزه مي کنند حکم ميان دو سنگ آسياب را دارند: از يک سوي دشمنان آنان را هدف قرار داده اند، از سوي ديگر فقدان يک رهبري قدرتمند و منسجم توانايي و  انگيزه آنان را تحت تاثير قرار داده است.