سال گذشته ميلادي سال سخت و دشوار براي مردم افغانستان بود. سربازان کشور در چندين جاي توسط گروه هاي دهشت افکن و تروريست سلاخي شدند. مسافران گروگان گرفته شدند. کودکان و زنان بسياري بر اثر حملات گروه هاي دهشت افکن کشته شدند. دادگاه هاي صحرايي در يک قدمي ارگ رسيدند. ولايت قندوز و ولسوالي سنگين ولايت هلمند سقوط نمود. غزني و سرپل در يک قدمي سقوط قرار گرفت. هزاران شهروند کشور براي هميشه کشور را ترک گفتند و راهي ديار غربت شدند. تعداد شان در مسير راه قرباني آب هاي خروشان شد. سرمايه ها از کشور خارج شد و سرمايه گذاري متوقف. پروسه صلح به بن بست رسيد. خبر مرگ رهبر گروه طالبان، ملا عمر در رسانه ها درز کرد اما جنگ و دهشت افکني فراگيرتر شد. همه اين اتفاقات و رويداد ها نشان از سختي ها و دشواري هاي سال گذشته را نمايان مي کند. با اين حال، اين سال سخت و طاقت فرسا را پشت سر گذاشتيم. اکنون برنامه چيست؟ آيا رويداد ها و اتفاقات سال گذشته تکرار خواهد شد؟ ارگ رياست جمهوري سال گذشته را سال بقا و سال جديد را سال برنامه ها خوانده است. معاون سخنگوي رئيس جمهور گفته است که در سال پيش رو، به مسائل اقتصادي، سياسي، امنيتي و مسئله صلح پرداخته خواهد شد. او بيان داشت: «حالا فرصت آن رسيده است که تمرکز بيشتر رئيس جمهور افغانستان خصوصا در فصل زمستان و فراتر از آن بالاي موضوع‌هاي اقتصادي باشد و در کنار آن مذاکرات صلح است که مي توانيم از گفت‌وگوهاي صلح به عنوان اولويت حکومت ياد کنيم.»

رسانه هاي داخلي و خارجي تحليل هاي مختلف از سال پيش رو داشته است. رسانه هاي غربي سال گذشته را سال بد براي مردم افغانستان و اشرف غني خوانده بود. با اين حال، سال 2016 را توأم با مشکلات و چالش هاي امنيتي و اقتصادي خوانده است. در اين ميان آنچه مبهم و گنگ مي نمايد اولويت هاي حکومت وحدت ملي است. مشخص نيست که اولويت اساسي حکومت در سال پيش رو چيست؟ چه چيز اهميت درجه اول را دارد. حل کدام مشکل مي تواند منجر به حل مشکلات ديگر و بهبود وضعيت عمومي گردد. از صحبت هاي معاون سخنگوي رئيس جمهور چنين به نظر مي رسد که اولويت اساسي و مهم حکومت وحدت ملي موضوع اقتصادي و صلح است. با اين حال، او در کنار مسئله اقتصادي و صلح مسائل اجتماعي و فرهنگي را نيز مطرح نموده است. از اين جهت، لازم است که چند نکته در ارتباط با اولويت هاي حکومت وحدت ملي ياد آور شوم.

سال پيش رو را در صورتي مي توان سال برنامه ها خواند که زمينه هاي تطبيق و اجراي برنامه ها و سياست باشد. در غير آن اين سال همانند سال گذشته ممکن سال مرگ و حفظ بقا باشد. مهمترين مسئله براي سال پيش رو مسئله امنيت است. چگونگي مواجه با گروه هاي تروريست و دهشت افکن و مخالف مسلح دولت، استراتژي و تاکتيک هاي نيرو هاي امنيتي در مواجه با اين گروه ها، اراده و خواست نخبگان سياسي براي مبارزه با دهشت افکني و آموزش و تجهيز نيرو هاي امنيتي و حمايت سياسي از نيرو هاي امنيتي، چگونگي پيشبرد پروسه صلح و گفتگو با گروه هاي مخالف مسلح دولت همه از مسائل مهم و اساسي در بخش امنيت است.

پروسه صلح از اولويت هاي حکومت وحدت ملي است اما در صورتي که اين پروسه صلح همانند سال هاي گذشته به پيش برده شود، احتمال بن بست، ناکامي و بي نتيجه بودن آن زياد است. در آن صورت، پروسه صلح هيچ سودي براي مردم افغانستان نخواهد داشت. اگر پروسه صلح همانند سال هاي گذشته دنبال شود، اساسا نمي توان جزء برنامه هاي حکومت براي بهبود وضعيت امنيتي به شمار آورد. بنابراين، يک بازنگري جدي بايد از پروسه صلح صورت گيرد و پيش فرض ها و پيش انگاره ها تغيير نمايد.

در وضعيت کنوني اما، اقتصاد نمي تواند اولويت اساسي حکومت وحدت ملي باشد. شايد وضعيت بد اقتصادي منجر به پيوستن شهروندان به صفوف مخالف مسلح دولت شده باشد. اما در صد پيوستن شهروندان به صفوف مخالف مسلح دولت کم است. بايد توجه خود را روي عوامل کاهش رشد اقتصادي متمرکز کرد. ناامني از مهمترين و اساسي ترين عامل کاهش رشد اقتصادي در کشور بوده است. بنابراين، بهبود وضعيت امنيتي و کاهش ناامني مي تواند دوباره سبب سرمايه گذاري در کشور گردد. به سخن ديگر، سرکوب و منکوب کردن گروه هاي دهشت افکن مي تواند زمينه سرمايه گذاري و رونق اقتصادي را فراهم نمايد. جدا از اين مسئله در وضعيت کنوني بزرگترين مانع بر سر راه اجرايي پروژه هاي کلان اقتصادي همانند تاپي ناامني و وجود گروه هاي دهشت افکن و تروريست در مسير اين پروژه است. اگر امنيت اولويت اول حکومت وحدت ملي نباشد، طرح هاي اقتصادي نيز پياده نخواهد شد. اولويت قرار دادن امنيت بدين معني است که روي آموزش و تجهيز و حمايت از نيرو هاي امنيتي کشور کار بيشتر صورت گيرد. استراتژي ها و تاکتيک هاي جنگي در مقابله با گروه هاي دهشت افکن تغيير نمايد. مدارا و تساهل پاسخ گو نيست. اگر مدارا و تساهل در کنار اينکه منجر به قرباني شدن نيرو هاي امنيتي کشور شده است، منجر به وادار کردن گروه هاي دهشت افکن به صلح و پيوستن به حکومت نشده است. از اين خاطر، بايد گفت که مهمترين و اساسي ترين مسئله حکومت وحدت ملي بهبود وضعيت امنيتي است.

واقعيت امر اين است که ما قابل به درک وضعيت نيرو هاي امنيتي کشور در ميدان هاي جنگ نمي باشيم. نخبگان و رهبران سياسي ما در حصار ها زندگي مي کند. شهروندان کشور به خاطر فداکاري ها و جان فشاني هاي آن ها در امان است. ما هيچ گاه در ميدان جنگي که 72 ساعت بدون نيروي حمايتي نجنگيده ايم. ما در ميدان جنگ نبوده‏ايم و تنها يک گلوله را براي کشتن خود نگه نداشته ايم تا مبادا به دست گروه هاي دهشت افکن بيافتديم. از اين جهت، آنچه اهميت اساسي دارد، آموزش و تجهيز و حمايت از نيرو هاي امنيتي در وضعيت هاي مختلف است. ما اگر به آن ها تجهيزات برسانيم، در ميدان جنگ تنهاي شان نگذاريم، گروه هاي دهشت افکن و تروريست قادر به برهم زدن امنيت ما نخواهد بود. در آن صورت، وضعيت عمومي از لحاظ اقتصادي، رفاهي، اجتماعي و فرهنگي بهبود مي يابد. از اين جهت، لازم است که به جاي سال برنامه سال پيش رو را سال حمايت از نيرو هاي امنيتي کشور اعلان نمايم. از آن ها تا پاي جان حمايت کنيم. نگذاريم آن ها در بدترين وضعيت در ميدان جنگ جان شان را از دست بدهد.

در پايان اين نوشتار يک بار ديگر بايد متذکر شد که سال پيش رو تنها در صورتي متفاوت از سال گذشته خواهد بود که ما قادر به حمايت از نيرو هاي امنيتي خود باشيم و آن ها را در ميدان جنگ بدون تجهيزات و نيروي کمکي نگذاريم. نگذاريم که سلاخي شدن نيرو هاي امنيتي کشور در ميدان جنگ تکرار شود. جان آن ها ارج بگذاريم. جان آن ها جان ماست.