امروز بیستم ماه مارچ 2016 شهروندان بزرگترین کشور محاط به خشکه جهان در یک انتخابات پارلمانی زودرس پای صندوق های رای رفته و مشق دموکراسی و مردم سالاری می کنند. جمهوری قزاقستان از جمله کشورهای مهم منطقه ما در بخش های اقتصادی و سیاسی تلقی می گردد و کشوری در حال رشد سریع اقتصادی در جهان می باشد.
پارلمان و مجالس مشوره دهی و تنظیم امور کشور از دوره های دور در این سرزمین جز اصول اساسی زندگی جمعی شان بوده و همگام به مدرن شدن شیوه حکومتداری چی در زمانیکه این کشور شامل اتحاد جماهیر شوروی بود و چی بعد از استقلال سهم گیری مردم در تعیین سرنوشت شان بهتر و بهتر شده است.
سابقه پارلمان در قزاقستان
پارلمان مدرن در این سر زمین بر اساس قانون اساسی 1937 زمانیکه اتحاد جماهیر سوسیالیستی  شوروی SSR مسلط  بود براساس یک انتخابات سری و مستقیم  در یک اتاق- مجلس اعلی پایه گذاری شد. و بعدا با اندکی تغییرات در قانون اساسی سال 1978 الی چند سال بعد از استقلال (1996) بشکل یک اتاق ادامه یافت. در این مجلس نمایندگان مردم بمنظور نظارت از اعمال حکومت در جمهوری سوسیالستی قزاقستان و تصویب قوانین محلی و سهم گیری در قانون گذاری عمومی حضور داشتند. در جریان وجود شورای عالی برای سیزده بار انتخابات صورت گرفت و مردم در این مدت همواره از حق رای و داشتن نماینده در مجلس برخوردار بود. اما تمام این موارد براساس اصول حزب کمونیست صورت می گرفت که میتوان گفت پارلمان اکثراً در اختیار حزب کمونیست قرارداشت.
تا اینکه در سال 1996 برای اولین بار پارلمان جمهوری قزاقستان براساس قانون اساسی یک کشور مستقل و دارای دو اتاق ( مجلس نمایندگان و سنا) توسط آرای مستقیم و سری شهروندان قزاقستان ایجاد گردید. در این انتخابات از مجموع نامزدان تنها دو تن از هر  20 حوزه انتخاباتی میتوانست توسط رای شهروندان به مجلس سنا راه پیدا کرده و هفت تن دیگر براساس تصمیم رئیس جمهور انتصاب گردید. بعد از اینکه پایتخت جمهوری قزاقستان از شهر آلماتی به شهر آق ملا یا استانه امروزی انتقال یافت بتاریخ 11 فبروری 1998 برای دو کرسی این شهر انتخابات صورت گرفت و دو سناتور جدید وارد سنا شد.  در این انتخابات اکثر سناتوران انتخاب شده کسانی که دارای پس زمینه کاری حزبی، فعالین اجتماعی و نهادهای اکادمیک بودند. بیشترین اعضای سنا را افراد دارای سن نسبتا جوان تشکیل میداد که تنها چهار زن و مرد دارای سن بیشتر از 60 سال بودند. در این جمع 10تن حقوق دان، 10 تن اقتصاددان،  9 تن انجنیر، 8 تن متخصص بخش زراعت و دامداری و متباقی فعالین سیاسی و اجتماعی بودند. با توجه به تخصص سناتوران و فرصت زمانی حیاتی برای جمهوری تازه استقلال یافته قزاقستان کرسی های مجلس  سنا به افراد نسبتا خوب واگذار شده است. طوریکه در ویب سایت رسمی پارلمان جمهوری قزاقستان آمده 11 تن این سناتوران دارای تحصیلات عالی مطقع دوکتورا، متباقی حداقل لیسانس با تجریه طولانی فعالیت حزبی و سیاسی یا هم قانوگذاری در دوره های قبلی مجلس در زمان اتحاد جماهیر شوروی سابق بودند. در روز 30 جنوری 1996 در اولین روز کاری مجلس سنا براساس قانون اساسی و معرفی رئیس جمهور نظربایوف آقای بیگ ایلدی عمربیک BAIGELDY Omirbek توسط اکثریت آرا اعضای سنا به ریاست اولین مجلس سنا این کشور انتخاب شد.  بعد از تعدیلات در قانون اساسی در سال 1997 پنچ حوزه  انتخاباتی از 21 حوزه انتخاباتی حذف و تنها در 14 ولایت و دو شهر ( آلماتی و استانه) در مجموع 16 حوزه انتخاباتی، مردم برای انتخاب نمایندگان شان هم در سنا و هم در مجلس نمایندگان حق استعمال رای شانرا داشتند. که تاکنون نیز چنین است.
انتخابات سراسری برای انتخاب 67 عضو مجلس نمایندگان برای اولین بار بعد از استقلال بتاریخ 9 دسامبر 1995 برگزار گردید. که در نتیجه آن 58 مرد و 9 زن وارد مجلس نمایندگان گردید. تمام اعضا جدید مجلس دارای تحصیلات عالی بوده که در آن جمع 7 تن دارای تحصیلات عالی فوق دکترا، 10 تن آنان دارای سند کاندیدا دکترا بودند. 19 تن کسانی موفق به راه یافتن در مجلس شدند که قبلا در شوراهای ولایتی نماینده بودند. دو تن از بخش های تنفیذ قانون، یکتن از افسران ارتش، یک تن حقوق دان، دو تن انجنیر، دو تن اقتصاددان، یک تن از کارمندان متقاعد نظام سابق و مبتاقی کسانی بودند که یا قبلا در دفتر رئیس جمهوری، وزارتخانه ها یا ادارات اجتماعی دیگر سابقه کاری داشتند. در اولین دور انتخابات داخلی مجلس آقای اوسپانوف مراد توردیبیکویچ  OSPANOV Marat Turdybekovich که مورد تائید رئیس جمهور نظربایف نیز بود توانست در دور اول رای لازم را برای کرسی ریاست مجلس بدست آورد. مجلس نمایندگان که در جمهوری قزاقستان تنها به آن مجلس می گویند عالی ترین مرجع قانون گذاری بوده که اعضای آن براساس رای شهروندان به نامزدان احزاب سیاسی انتخاب و رئیس مجلس را رئیس جمهور از میان اعضا آن نامزد نموده و اعضا میتواند آنرا رد یا تائید نماید.
براساس قانون اساسی جمهوری قزاقستان با ختم دوره کاری پارلمان  در سپتامبر 1999  دومین انتخابات پارلمانی ( مجلس و سنا) برگزار گردید. که در آن برای 34 کرسی انتخابی سنا نامزدان در چهارده ولایت و دو شهر کلان( استانه و آلماتی) به رقابت پرداختند که در نتیجه انتخابات تعدادی زیادی از اعضای قبلی سنا موفق به راه یابی دوباره شدند. اعضا جدید نیز دارای تحصیلات عالی حداقل لیسانس در بخش های حقوق، اقتصاد، ژونالیزم،  انجنیر و زراعت و همچنان فعالین سیاسی و اجتماعی بودند. براساس قانون اساسی کسیکه نامزد عضویت در سنا می شود باید حداقل 30 سال سن داشته و حداقل پنچسال قبل تابعیت قزاقستان را بدست آورده و حداقل سه سال در حوزه که خود را نامزد می کنند زندگی نموده باشد.
در انتخابات مجلس نمایندگان رقابت احزاب برای بدست آوردن کرسی بیشتر شدید شده بود اما با آنهم بدلیل محبوبیت حزب نوروطن ( حزب حاکم به رهبری نورسطان ابیشویچ نظربایف) توانست اکثریت کرسی را بدست آورد.  در انتخابات پارلمانی سال 2007 نیز از مجموع 107 کرسی مجلس نمایندگان 98 کرسی ( تمام کرسی انتخابی) را بدست آورد، 9 کرسی دیگر از جمع اعضای اسامبلی مردم قزاقستان به مجلس معرفی شد.
البته از سال 1996 تا اکنون تعداد اعضای مجلس در حال تغییر بوده که ابتدا 177 نفر و بعدا در آخرین تغییرات که اکنون نیز همان است به 107 کرسی تکیه زده است. که 98 تن از اعضای مجلس براساس انتخابات آزاد و لیست معرفی شده احزاب توسط رای شهروندان و 9 تن دیگر از مجلس مردم قزاقستان برای شش سال انتخاب می شوند. و اعضای مجلس سنا 47 تن بوده که 15 تن آنان از سوی رئیس جمهور انتصاب و متباقی از هر 16 حوزه رای دهی دو تن براساس رای شهروندان برای پنچ سال انتخاب می شود.
براساس یک تصمیم جمعی اعضای مجلس در ماه اخیر سال 2015، مجلس لغو و قرار شد تا انتخابات که باید در آخر سال 2016 برگزار می شد امروز برگزار گردد.  رئیس جمهور نظربایف بعد از تایید الغا پارلمان بتاریخ اول دلو سالجاری گفت: مردم ما نیاز به وحدت و همبستگی دارند. در این دوران سخت اقتصادی اگر لازم باشد قوانین خاصی را برای تسهیل امور تصویب می‌کنیم.
کمیسیون مرکزی انتخابات جمهوری قزاقستان در 21 جنوری 2016 شیوه برگزاری و تقویم انتخاباتی مجلس را اعلام نموده و از احزاب سیاسی خواست تا مطابق قانون نامزدان خود را که حداقل سن 25 سال و تابعیت جمهوری قزاقستان و متباقی شرایط پیش بینی شده در قانون را داشته باشد طی یک لیست برای بررسی واجد شرایط بودن شان از 8 تا 19 فبروری معرفی نماید. در همین حال از نامزدان مستقل نیز خواست تا با توجه به احکام قانون اساسی برای ثبت نام در انتخابات به این کمیسیون در وقت معینه مراجعه نمایند.
اگر چند در ویبسایت کمیسیون مرکزی انتخابات جمهوری قزاقستان اعلام نشده که امروز چند نامزد از چند حزب سیاسی یا مستقل در انتخابات شرکت خواهند نمود اما برنامه های رقابتی در شهرهای مهم مثل آلماتی بیشتر از حزب مردم قزاقستان- نوروطن به رهبری اقای نظربایف و حزب دموکراتیک قزاقستان- آق ژول به چشم می خورد.  پیش بینی ها حاکی از آن است که حزب حتکم نوروطن کمافی السابق بیشترین کرسی مجلس را از آن خود خواهند نمود. بدست آوردن برای بیشتر این حزب به معنی عدم شفافیت در انتخابات نه بلکه بیانگر حمایت قاطع مردم از این حزب می باشد و توقع میرود دو سوم افراد واجد شرایط رای دهی ( 8 میلیون) در این انتخابات اشتراک نمایند.
توقع می رود با روی کار آمدن پارلمان و تشکیل حکومت جدید رابطه جمهوری اسلامی افغانستان و جمهوری قزاقستان هم در سطوح دولت ها و هم میان شهروندان بیشتر از پیش مستحکم تر گردد. جا دارد از همکاری صادقانه و انسان دوستانه جمهوری قزاقستان به ملت و دولت افغانستان به ویژه بورسیه های تحصیلی برای جوانان افغان تشکری نمایم.