صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

چهارشنبه ۱۲ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

دشواری های خبرنگاری در افغانستان

-

دشواری های خبرنگاری در افغانستان

مؤسسه ی « نی» حمایت کننده رسانه های آزاد افغانستان در گزارش سالانه ی خود که همزمان با 27 حوت روز خبرنگار در افغانستان منتشر شد،  سال 1394 را خونین ترین سال برای رسانه های  افغانستان خوانده است. در گزارش این مؤسسه آمده است که در سال 1394، در مجموع 116 مورد خشونت علیه خبرنگاران به ثبت رسیده است. در این گزارش آمده است در این سال، 12خبرنگار و کارمند رسانه یی به شهادت رسیده اند، ۲۳خبرنگار دیگر زخمی شده است، ۲ خبرنگار در جریان همین سال از سوی طالبان بهگروگان گرفته شده و یک تن دیگر موقتاً از سوی حکومت بازداشت شده است. ۱۵ خبرنگار نیز لت و کوب شده و یا با سوء قصد مواجه شده اند. ۶۳ خبرنگار دیگر در سال ۱۳۹۴خورشیدی اهانت و تهدید شده اند.
بنا به گزارش این نهاد در سال ۱۳۹۴ خورشیدی، بیشترین خشونت ها علیه خبرنگاران به شمول قتل و زخمی ساختن آنها، از سوی گروه طالبان اعمال شده است. 64 مورد از خشونت های اعمال شده علیه خبرنگاران از سوی طالبان صورت گرفته است، 26 مورد از سوی دولت افغانستان، 21 مورد از سوی افراد ناشناس و یک مورد هم از سوی نیروهای بین المللی مستقر در افغانستان. بر اساس گزارش نی در سال 1393 نیز آمار خشونت علیه خبرنگاران به 116 مورد می رسید اما با این تفاوت که در سال پیش 6 خبرنگار جان های شان را از دست داده بودند و امسال این آمار دو برابر شده است و 12 خبرنگار جان باخته است.
همچنان نی مدعی است که در سال ۱۳۹۴خورشیدی، حملات هدفمند بر خبرنگاران و رسانه ها افزایش یافته است. حلمه بر موتر حامل کارمندان تلویزیون خصوصی طلوع  و تهدید شبکه های تلویزیونی طلوع و یک و حمله بر رسانه های ولایت قندوز از جمله ی حملات هدفمند بالای رسانه های افغانستان به شمار رفته است.
آزادی بیان و رسانه های یکی از دست آوردهای حکومت افغانستان در چهارده سال گذشته به شمار می رود اما متاسفانه کار رسانه یی و اطلاع رسانی در افغانستان هنوز با چالش های جدی مواجه است.
 نبود امنیت و قمار زندگی
خبرنگاری در افغانستان نوعی قمار زندگی است. متاسفانه در این بازی تا کنون بیشتر خبرنگاران بازنده بوده است. افزایش دوبرابر قتل خبرنگاران در سال جاری این ادعا را ثابت می کند.
خبرنگاران در افغانستان هنوز از مصؤنیت جانی برخوردار نیستند و در هنگام تهیه خبر بصورت مستقیم در معرض خطر قرار دارند. طرف های درگیر جنگ در افغانستان متعهد به حفظ جان خبرنگاران و مصؤن بودن آنها نیستند و به همین خاطر خبرنگاری یکی از خطرناکترین شغل ها در افغانستان است.
حکومت افغانستان در سالهای گذشته، هیچگاه نتوانسته است امنیت جانی خبرنگاران را تامین بکند و تهدیدها علیه خبرنگاران را کاهش دهد. پس از گروه طالبان بیشتر خشونت علیه خبرنگاران از سوی افراد دولتی صورت گرفته است و این نشان می دهد که حکومت وحدت ملی هنوز به مصؤنیت خبرنگاران متعهد نیست و تلاش دارد تا از اطلاع رسانی شفاف و دقیق جلوگیری صورت گیرد.تهدیدهای امنیتی می تواند بر اطلاع رسانی دقیق از سوی خبرنگاران و رسانه ها تاثیر منفی بگذارد و در بسا موارد مانع اطلاع رسانی شود.
آگاهی دهی دقیق و شفاف درباره وضعیت کشور و مشکلات آن به شهروندان یکی از وظایف اصلی حکومت است و این زمینه را تنها رسانه ها می تواند فراهم کند. درصورتی که رسانه ها نتوانند به اطلاعات دقیق و شفاف دسترسی داشته باشند، شهروندان نیز از وضعیت کشور آگاه نخواهند شد. عدم آگاهی شهروندان از کارکردهای حکومت می تواند زمینه را برای فساد بیشتر در چوکات حکومت مهیا سازد؛ زیرا افکار عمومی بعنوان یک عامل فشار می تواند حکومت را وادار سازد که شفافیت را در عملکردش رعایت کند و از فساد دوری کند؛ در صورت غیاب این عامل، هیچ گزینه ی دیگری برای فشار بر حکومت وجود ندارد و ارابه ی فساد همچنان رو به جلو خواهد چرخید.
عدم ثبات شغلی
عدم مصؤنیت و ثبات شغلی یکی دیگر از مشکلات کار رسانه‌یی در افغانستان است. یک خبرنگار وقتی کار را در یک رسانه شروع می کند، هیچ اطمینانی وجود ندارد که بتواند بصورت دایمی و یا دراز مدت شغلش را در آن رسانه ادامه دهد. صاحبان رسانه در افغانستان اکثر اوقات با کارمندان شان بصورت غیر حرفه‌ی برخورد میکنند و هیچگونه امتیازی به کارمندانش قایل نیست و هر وقت که خواسته باشند می توانند یک خبرنگار را از کار برکنار کنند؛ بطور نمونه در همین سال 1394صالحه سادات خبرنگار تلویزیون خصوصی« طلوع نیوز» بعد از چندین سال کار در این شبکه، بدون دلیل موجه از سوی مسئولین این شبکه از کار برکنار شد و حتی دلیل برکناری اش به خودش توضیح داده نشد. بسیاری از خبرنگاران دیگر نیز از سوی مدیران رسانه ها با برخورد غیر حرفه ای برکنار می شوند و ماهها معاش آنها برای شان پرداخت نمی گردد. بسیاری از خبرنگاران از بیکاری پنهانی رنج می برند و ماهها در یک رسانه مشغول کار هستند اما مدیران رسانه به دلایل مختلف از پرداخت معاش آنها شانه خالی می کنند.
دادخواهی برای خبرنگاران نیز تاکنون راه بجای نبرده است.عده‌ی از خبرنگاران و فعالین مدنی، در حمایت از صالحه سادات اعتراض کردند و برای او دادخواهی نمودند؛ اما این دادخواهی ها راه بجای نبرد. نه تنها دادخواهی برای صالحه سادات بی نتیجه مانده است؛ بلکه دادخواهی های زیادی در رابطه به خشونت علیه خبرنگاران و قتل خبرنگاران، بدون پاسخ باقی مانده است و بسیاری از دوسیه های خشونت علیه خبرنگاران هنوز بسته نشده است و با سرنوشت نامعلومی دچار هستند.
عدم ثبات و امنیت کاری آینده ی خبرنگار را در حالت ابهام قرار می دهد و باعث می شود که خبرنگار همواره با ترسی از دست دادن شغل زندگی کند و این می تواند مانع خلاقیت و کار حرفه ای خبرنگار شود.
نا امیدی به آینده و مهاجرت
در سال 1394 مهاجرت خبرنگاران به خارج از کشور یکی از مواردی بوده است که کار رسانه یی در افغانستان را با نگرانی جدی مواجه ساخته است. فیروز مظفری یکی از خبرنگاران کشور که می خواست با خانواده اش به اروپا مهاجرت کند در آب های ترکیه و یونان غرق شد و با تعدادی از اعضای فامیل اش جان داد. همچنان  در ماه سنبله بنا به خبرنامه موسسه نی به تعداد23 خبرنگار بصورت دسته جمعی افغانستان را به مقصد کشورهای اروپایی ترک کردند. این خبرنگاران فیلمبرداران رسانه های تصویری بودند که در کابل فعالیت داشتند.
این اولین بار بودکه به این تعداد خبرنگار بصورت دسته جمعی کشور را ترک کردند؛ پیش از آن نیز عده ی از خبرنگاران افغانستان را به دلیل تهدیدهای امنیتی ترک کرده بودند و به کشورهای اروپایی و آمریکا پناهنده شده بودند. یکی از آن خبرنگاران به «نی» گفته بود که وضعیت بد امنیتی، نبود مصؤنیت شغلی، آينده‌ی مبهم، خشونت های درون سازمانی و سانسور،‌ دلیل مهاجرت دسته جمعی این خبرنگاران بوده است. در گزارش سالانه نی نیز گفته شده است که مهاجرت گروهی خبرنگاران یکی از مواردی بوده است که آزادی بیان را در کشور صدمه زده است. رئیس دیده بان رسانه های آزاد افغانستان از حکومت خواسته است که به خبرنگاران اطمینان دهد که جان آنها در خطر نیست و کشور را ترک نکنند.
رسانه ها بعنوان رکن چهارم یک نظام دموکراتیک نیازمند تقویت و حمایت است. حکومت افغانستان بعنوان یک حکومت دموکراتیک، موظف است که آزادی رسانه ها و زمینه را برای رشد و فعالیت آنها فراهم سازد و مصونیت شغلی و جانی خبرنگاران را تضمین کند. انتظار می رود در سال نو خورشیدی حکومت وحدت ملی برنامه های جدی برای برای حفظ جان خبرنگاران روی دست بگیرد و خشونت ها علیه خبرنگاران را کاهش دهد.

دیدگاه شما