رئيس جمهور در مراسم نواختن زنگ مکتب و آغاز سال تعليمي جديد حضور يافته بود طي سخناني از اينکه نتوانسته است به وعده هاي که در سال هاي گذشته داده بود، عمل نمايد عذر خواهي نموده و خود را مشروط دانست. وي در سال 1393 در مراسم گراميداشت از روز معلم، وعده داده بود که در مدت شش ماه به تمام معلمين نمرات رهايشي توزيع مي‌ کند. وي در آن سخنراني تاکيد ورزيده بود که به همه‌ والي ها و مسئولان محلي هدايت داده مي دهد تا در توزيع شهرک‌ ها و نمرات رهايشي براي معلمين اقدام فوري صورت گرفته و در طي شش ماه از توزيع يک يک نمره زمين به هر معلم به ما اطمينان بدهند. اما با گذشت نزديک به يک ‌و‌نيم سال از آن زمان، نه تنها اين وعده رئيس جمهور عملي نگرديد بلکه وضعيت معارف و به ويژه معلمين در زمينه هاي ثبات شغلي و وضعيت عمومي نيز بهبود نيافته است. وي در اين مورد به صراحت چنين اظهار داشت: نکته اول‌ تان است که از من گلايه داريد و گلايه ‌تان به ‌جاي است. گلايه ‌تان اين است که يک معلم را رييس‌ جمهور ساختيد اما وضع معلمين به ‌صورت بنيادي تغيير نکرد. من گلايه‌ تان را قبول دارم. از نگاه امتحان، من خود را مشروط مي‌ دانم اما اميد است که امسال از پيش ‌تان نمره کاميابي بگيرم.
رئيس جمهور در مورد علت و راه حل عدم عملي شدن وعده داده شده نيز اشاره نموده گفت: غصب ملکيت‌ هاي وزارت معارف توسط ديگر ادارات دولتي و زورمندان نيز باعث شد تا برنامه توزيع نمرات رهايشي براي معلمين مکاتب اجرا نشود. وي براي رفع اين مشکل گفت که کميسيوني براي بازگرداندن زمين ‌هاي مربوط به وزارت معارف‌ ساخته شده و بزود ترين فرصت زمين ‌هاي غصب شده پس گرفته مي ‌شود.
نکته حايز اهميت ديگري که در اظهارات رئيس جمهور در مراسم آغاز سال تحصيلي جديد وجود داشت اين بود که براي نخستين بار در دوره جديد سياسي رئيس جمهور کشور به ناکارآمد بودن و اصلاح ساختار نظام آموزش کشور و وزارت معارف اشاره و تاکيد دارد. رئيس جمهور ساختار نظام آموزشي کشور را هم در زمينه مضامين وهم در عرصه اداري و تشکيلاتي مورد نقد قرار داده و خواهان اجراي اصلاحات در آن گرديد. وي با توجه به ساختار و عملکرد وزارت معارف، از آن سخت انتقاد نموده گفت که ساختار اين وزارت به حل مشکلات معلمين کمک نمي ‌کند. رئيس جمهور تاکيد ورزيد که پاسخگويي به موقع به مشکلات معلمين، روي کيفيت تدريس در مکاتب تاثير جدي بر جاي خواهد گذاشت. رييس‌جمهور در اين زمينه افزود که ساختار وزارت معارف بايد براساس اهدافي که براي رشد تعليم و تربيه در کشور طرح شده، تنظيم شود. يکي از راه حل هاي پيش نهادي رئيس جمهور در اين باره اين که تعداد رياست‌ هاي وزارت معارف که بر اساس سليقه ساخته شده بود کاهش چشم ‌گيري بيابد. رييس‌جمهور به هدر رفتن منابع ملي نيز اشاره کرده افزود که در نتيجه سوء مديريت 650 شوراي انکشافي شماري از مکاتب ساخته نشده است.
از واقعيت نبايد گذشت که اين براي نخستين بار است که رئيس جمهور کشور اين گونه دقيق نسبت به وضعيت معارف کشور حداقل اشاره نموده و نقطه ضعف ها و کاستي هاي آن را خو بر مي شمارد. اين مسئله نشان مي دهد که نظام آموزشي و وزارت معارف براي حکومت جايگاه خود را بازيافته است. حال اين امر مثبت يا در اثر تلاش مقام هاي وزارت معارف بوده است يا اهتمام و نگرش شخص رئيس جمهور؛ در هردو صورت چنين توجهي به وضعيت معارف کشور و نظام آموزشي يک اقدام نيک و اميدوار کننده است. متاسفانه در سال هاي گذشته نه تنها مقام هاي ارشد حکومتي بخصوص رئيس جمهور و حتا وزير معارف هيچ توجه و اهتمامي براي رشد معارف و اصلاح نظام آموزشي نداشته اند. توجه و اهتمام آنان در حد شعار و توصيه هاي بزرگ منشانه منحصر مي گرديد. بدين جهت اگر اقدام و اصلاحي در وزارت معارف هم صورت گرفته است از اهتمام و دلسوزي خود اهل معارف و وزارت مربوطه بوده است.
اينک نيز ضمن استقبال از اين رويکرد رئيس جمهور نسبت به مسايل بنيادي در نظام آموزشي و وزارت معارف و پيش قدم شدن در ترويج فرهنگ اعتراف به کاستي ها و پذيرش ناکارآمدي ها ، تاکيد مي گردد که اين مرحله بخودي خود مثبت بوده اما براي به ثمر رساندن کار و حاصل نتيجه کفايت نمي کند. حال که گام اول برداشته شده است انتظار برده مي شود که رئيس جمهور و مقام وزارت معارف و ديگر وزارت خانه هاي حکومت نيز پيشگام شده و اهتمام بيشتر براي تحقق اصلاحات و کارآمد ساختن ساختار هاي موجود اداري در عرصه هاي مختلف بخرج دهند.
حقيقت موضوع آن است که افغانستان در طي يک و نيم دهه گذشته به لحاظ کمي پيشرفت ‌هاي قابل توجهي در زمينه هاي مختلف از جمله معارف و تحصيلات عالي نموده است. واقع نگري و رفتن بسوي آينده بهتر ايجاب مي نمايد که چنين واقعيت هايي نيز بايد مورد قبول واقع گرديده و بيان گردد. چنانچه در طول سال هاي گذشته و بخصوص در سال روان ده ها هزادختر و پسر راهي مکاتب و موسسات تحصيلات عالي شده اند. اما نکته مهم علاوه بر کميت مسئله کيفيت آموزش نيز هست. چنانچه اقدام هاي اصلاح طلبانه در عرصه کمي و بهبود ساختاري صورت گيرد اما نظام آموزشي و معارف کشور از لحاظ کيفيت هم چنان بيمار و ناقص باقي بماند سرانجام به علت نبودن نبض تپنده و عدم تقويت مبنايي ، ساختار هاي اصلاح شده نيز رو به  فساد و ناکار آمدي برگشت خواهند نمود. گام اول در اين زمينه وجود فساد گسترده و تکان دهنده در نظام معارف کشور است. از آنجايي که مسئله فساد تمام ساختار هاي حکومتي را فلج نموده و باعث بدنامي کشور در جهان شده است، نظام آموزشي و زارت معارف کشور نيز متاسفانه تا گلو غرق در فساد بوده و به شدت از آن در رنج بسر مي برد. در اين زمينه مي توان به دوسيه ها و ادعاهاي متعددي از جمله وجود مکاتب و معلمان خيالي، خويش‌خوري در سطوح مختلف وزارت معارف، تضييع حقوق معلمان و حيف و ميل بودجه ‌ها در ساخت مکاتب از مصادق فساد گسترده در وزارت معارف اند که تا کنون مطرح شده است، اما بايد براي مقابله و رفع آن اقدام جدي و قاطع صورت گيرد.
مسئله ديگري که در ادامه بر آن تاکيد مي گردد اين است که متاسفانه از آغاز تاکنون نگاه کمي به نظام آموزشي کشور پيامد هاي بسيار نامطلوبي را برجاي نهاده است و مانع از آن شده است که بصورت بنيادي روند رو به رشد خود را طي نمايد.  توجه بيش از اندازه به کميت نظام آموزشي سبب گرديده است که از کيفيت آموزش و تدريس غافل گرديده و در نهايت نسلي که سال ‌ها در نظام ‌هاي آموزشي کشور تربيت شده اند، در نهايت بدون توانمندي علمي کافي و يا مهارت لازم و نيز فاقد کارآمدي مورد انتظار از مراکز علمي و آموزشي ابتدايي و عالي بيرون آمده و وارد جامعه شوند. اين مسئله سبب گرديده است که آنان در فضاي جامعه نيز موقعيت و شغل مناسب و در خور خود را بدست نياورند. هم چنين ورود آنان در ساختار و تشکيلات اداري نيز سبب شده است که دستگاه اداري نيز روند رو به توسعه و رشد را نداشته باشد.
حال انتظار جدي برده مي شود که با استفاده از تجارب بيش از يک دهه در عرصه دولتداري و به ويژه در عرصه تعليم و تربيه و نظام آموزشي و نيز پاي برجا بودن استقبال عمومي و هم چنين بوجودآمدن و شکل گيري اراده سياسي در حکومت براي اصلاح نظام آموزشي و و بهبود بخشيدن به وضعيت معلمين واستادان اين بستر فراهم گرديده است که به قول رئيس جمهور گام هاي اساسي براي براي ايجاد زيرساخت ‌هاي قوي آموزشي و پرورشي مطابق به نيازمندي هاي نوين جامعه و هم خوان با معيار هاي جهاني برداشته شود و تحولات بدان سوي سوق داده شود.