روزهاي پاياني ماه فبروري 2016 آخرين دور گفتگوهاي چهار جانبه ميان افغانستان، پاکستان، ايالات متحده آمريکا و چين در کابل برگزار شد. در پايان اين نشست روزهاي نخست ماه مارچ به عنوان آغاز گفتگوي صلح ميان حکومت و گروه هاي مخالف مسلح دولت تعيين شد. ماه مارچ به پايان رسيد اما گفتگوي رو در رو با گروه هاي مخالف مسلح دولت صورت نگرفت. چند روز پيش، حکمت خليل کرزي، معاون وزارت امور خارجه گفت که گفتگوي صلح به بن بست رسيده است و پاکستان نقش خود را بازي ننموده است. در همين حال، عمر داود زي، وزير داخله دوران حامد کرزي و سفير پيشين افغانستان در اسلام آباد گفته است که پاکستان به دنبال منافع خود است و به روند گفتگوي صلح کمک نمي کند. او همچنين گفته است که پاکستان خواسته ‎هاي دارد که حکومت افغانستان قادر به برآورده کردن آن نيست. او مصداق ها و موارد خواسته ها و مطالبات پاکستان را مشخص نخواست اما حامد کرزي، رئيس جمهوري پيشين افغانستان به رسميت شناختن خط ديورند را يکي از مطالبات پاکستان دانسته است.
گفتگوي صلح در حالي به بن بست رسيده است که مقامات پاکستان براي اولين بار گفته است که رهبران و خانواده گروه طالبان در پاکستان زندگي مي کند و از خدمات صحي اين کشور استفاده مي کند. اين اظهارات اميدواري هاي زيادي را خلق کرد و انتظار مي رفت که اين بار پاکستان صادقانه در روند گفتگوي صلح نقش بازي کند و گروه طالبان را حاضر به گفتگوي رو در رو با حکومت افغانستان نمايد. چند روز بعد از اظهارات مقامات پاکستاني گروه طالبان با انتشار خبرنامه ‎اي بيان داشتند که در روند گفتگوي مستقيم صلح شرکت نمي کند. اظهارات گروه طالبان در مورد شرکت نکردن در روند گفتگوي صلح بعد از اظهارات مقامات پاکستان مبني بر حضور رهبران و خانواده گروه طالبان در پاکستان نشانگر اين امر بود که حکومت پاکستان نفوذي بر گروه طالبان ندارد و اين گروه مستقلانه عمل مي کند. اين بازي بود که پاکستان به راه انداخت و وقتي که به خواسته ها و مطالبات خود دست نيافت بازي را خاتمه بخشيد.
مطالعه روند شکل گيري گروه طالبان در افغانستان، اقدامات آن ها و قدرت گيري آن ها نشان مي دهد که پاکستان از همان اول نفوذ چشمگيري بر آن ها داشته است. زماني که گروه طالبان قدرت سياسي را به دست گرفته بود و امارت اسلامي را تشکيل داده بود، مشروعيت بين المللي نيافت و اما پاکستان و عربستان دو کشوري بود که اين حکومت گروه طالبان را به رسميت شناخته بود. اين کشور براي مشروعيت بين المللي گروه طالبان تلاش مي کرد. حمله ايالات متحده آمريکا به افغانستان و در پي آن سقوط امارت اسلامي طالبان روابط اين گروه با پاکستان دگرگون شد. پاکستان در ظاهر امر خود را يکي از همپيمانان آمريکا براي مبارزه با تروريسم و دهشت افکني معرفي نمود. اما واضح بود که آن ها روابط خود را با گروه طالبان حفظ کرده بودند. رهبر شبکه القاعده در ايبت آباد پاکستان و در نزديکي پايگاه نظامي ارتش پاکستان کشته شد. رهبر گروه طالبان در شهر کراچي پاکستان مرد. اين موارد نشان مي دهد که پاکستان رفتار دوگانه با جامعه جهاني و حکومت افغانستان داشته است. ميليارد ها دالر براي مبارزه با تروريسم و دهشت افکني از جامعه جهاني و به خصوص ايالات متحده آمريکا دريافت نموده است اما در عمل با گروه هاي دهشت افکن در خاک افغانستان روابط داشته است و از آن ها حمايت مي نموده است. کشته شدن بن لادن، رهبر شبکه القاعده در پاکستان، مردن رهبر گروه طالبان در شهر کراچي پاکستان، ادعاي مقامات پاکستاني مبني بر وجود رهبران گروه طالبان و خانواده آن ها در پاکستان فرصت تحت فشار قرار دادن پاکستان را فراهم کرده بود اما به نظر مي رسد که ديپلماسي افغاني توانايي و ظرفيت آن را ندارد تا آمريکا را متقاعد سازد که فشار بيشتري بر پاکستان وارد نمايد. در عين حال، جامعه جهاني و ايالات متحده آمريکا نيز چشم هاي خود را بر واقعيت بسته است و يا اينکه اراده کافي براي مبارزه و سرکوب گروه هاي مخالف مسلح دولت افغانستان ندارد. به همين خاطر، در سال هاي متمادي گذاشته است که پاکستان رفتار دوگانه داشته باشد.
به بن بست رسيدن گفتگوي صلح از همان اول روشن بود. زيرا، مشکلات و چالش هاي که حکومت افغانستان با پاکستان دارد و همچنين نفوذ هند در افغانستان از مهمترين و اساسي ترين نگراني هاي پاکستان است. از آغاز شکل گيري پاکستان؛ افغانستان ادعاي بخش از خاک کنوني پاکستان را داشته است. اين مشکل تا کنون حل نگرديده است. پاکستان به همين خاطر، هيچ گاه نخواهد گذاشت که يک حکومت قدرتمند در کابل شکل گيرد. زيرا، شکل گيري حکومت قدرتمند باعث مي شود که طرف افغاني ادعاي خود را به صورت جدي دنبال نمايد. تا زماني که مشکلات مرزي ميان دو طرف حل نشود، بدون شک، پاکستان از گروه هاي مخالف مسلح دولت افغانستان حمايت خواهد کرد. پاکستان با حمايت خود از گروه هاي مخالف مسلح دولت هزينه ‎هاي زيادي پرداخته است اما، آن ها همچنان به حمايت خود ادامه مي دهد. زيرا، اولويت اساسي و درجه يک حفظ قلمرو و سرزمين شان است.
پاکستان و هند براي سال هاي متمادي همديگر را دشمن مي پنداشتند. اکنون اگر چه روابط و مناسبات ميان اين دو کشور به صورت عادي آن جريان دارد اما در واقع امر، آن ها منتظر فرصت براي ضربه زدن به همديگر هستند. نظاميان و سربازان اين دو کشور در دو طرف مرز در حالت آماده باش قرار دارند. پس از حملات يازدهم سپتامبر هند نفوذ چشمگيري در افغانستان پيدا کرد. روابط هند و افغانستان در عرصه مختلف گسترش يافت. دقيقا همين مسئله منجر شد که پاکستان نگران شود. زيرا، پاکستان چنين مي پندارد که گسترش نفوذ هند در افغانستان به معني محاصره سياسي اين کشور از سوي هند است. به همين خاطر، پاکستان نگران است. بنابراين، مطالبات پاکستان تا حدودي مشخص و روشن است. به رسميت شناخته شدن خط ديورند به عنوان خط مرزي ميان دو کشور و کاهش نفوذ هند در افغانستان و قلع و قمع کردن گروه هاي مخالف پاکستان در درون حکومت افغانستان. اين خواسته هاي است که پاکستان از حکومت افغانستان دارد.
در وضعيت کنوني اين مطالبات خارج از توانايي حکومت افغانستان است. حکومت اگر خط ديورند را به رسميت بشناسد از سوي شماري از افغانها تحت فشار قرار مي گيرد. در عين حال، براي کاهش نفوذ هند در افغانستان تضمين وجود ندارد که پاکستان دست از حمايت گروه هاي مخالف مسلح دولت بر دارد. در هر صورت، حکومت افغانستان به جاي گفتگو با گروه طالبان که ابزار دست حکومت پاکستان است لازم است که با حکومت پاکستان گفتگو نمايد و مشکل خود را با اين کشور حل نمايد. تا زماني که مشکلات مرزي ميان اين دو کشور حل نگردد، گفتگوي صلح هيچ گاه به نتيجه نخواهد رسيد.