چهار بار نشست چهار جانبه ميان افغانستان، پاکستان، ايالات متحده آمريکا و چين داير شد. در آخرين نشست از گروه طالبان دعوت به عمل آمد که در گفتگوي رو در رو با حکومت افغانستان شرکت کند. گروه طالبان پاسخ منفي به دعوت حکومت افغانستان و پاکستان داد. واکنش منفي گروه طالبان در واقع بن بست ديگر فراروي گفتگوي صلح است. با آغاز فصل بهار، گروه طالبان حملات بهاري خود را تحت نام عمليات بهاري نيز آغاز نمود. روز شنبه، 19 آپريل، حمله فاجعه آميز در کابل اتفاق افتاد که 400 کشته و زخمي بر جاي گذاشت. رئيس جمهور غني، خطاب به گروه طالبان بيان داشت که ما اراده کشتن شما را نداشتم و شما ما را مجبور کرديد. اکنون اين سوال مطرح است که حکومت وحدت ملي چه رويکردي در قبال گروه طالبان اتخاذ مي کند. آيا استراتژي حکومت در قبال اين گروه تغيير خواهد کرد و يا اينکه همچنان بر پروسه صلح و گفتگو با گروه دهشت ‎افکن و تروريست اصرار مي ورزد. سياست خارجي افغانستان در قبال پاکستان چگونه خواهد بود.
يک روز بعد از رويداد امنيتي کابل، امنيت ملي افغانستان مسئول حمله کابل را شبکه حقاني دانست. واکنش در رسانه ‎هاي مجازي به گونه ‎اي بود که حکومت با نسبت دادن حمله روز سه شنبه گذشته به پاي شبکه حقاني در صدد آن است تا سياست ‎هاي گذشته خود را با گروه طالبان ادامه دهد. ذکر اين نکته ضروري است که رئيس شبکه حقاني معاون ملا اختر منصور، رهبر کنوني گروه طالبان انتخاب شده است و او با ملا اختر منصور بيعت نموده است. بنابراين، اکنون تفاوت ميان شبکه حقاني و گروه طالبان وجود ندارد. زيرا، آن ‎ها در يک گروه قرار مي گيرد. ممکن روابط شبکه حقاني و ملا اختر منصور با پاکستان متفاوت باشد اما آنچه در وضعيت کنوني مهم است اين است که آن ‎ها از يک استراتژي واحد پيروي مي کند.
بعد از رويداد سه شنبه گذشته رئيس جمهور غني گفت که ما اراده کشتن شما را نداشتيم و شما ما را مجبور کرديد. بعد از اظهار نظر رئيس جمهور تحليل ها دو گونه بود. عده ‎اي بر اين باور بود که رئيس جمهور بر اثر غليان احساسات چنين اظهار نظري نموده است. بنابراين، دگرگوني در استراتژي حکومت در قبال گروه طالبان اتفاق نمي افتد. حکومت به صورت قبلي سياست تساهل ‎گرايانه را با گروه طالبان ادامه مي دهد. عده ‎اي ديگر اما، بر اين باور بود که رئيس جمهور با درايت کامل اين سخنان را اظهار نموده است و در روزهاي پيش رو دگرگوني جدي در استراتژي حکومت در قبال گروه طالبان اتفاق مي افتد. بعد از رويداد خونين سه شنبه تا هنوز اظهار نظر ديگري صورت نپذيرفته است.
امروز، رئيس جمهور بناست با نمايندگان مردم در شوراي ملي ديدار نمايد و در مورد استراتژي حکومت در قبال گروه طالبان و پروسه صلح صحبت نمايد. اينکه رئيس جمهور چه استراتژي را در قبال گروه طالبان در پيش خواهد گرفت مشخص نيست. در ذيل تلاش مي کنم در ارتباط با سياست حکومت و گروه طالبان چند نکته را يادآور شوم.
اول؛ پروسه صلح از سال 1389 در دوره رياست جمهوري حامد کرزي آغاز شد. حامد کرزي، رئيس جمهور قبلي افغانستان تلاش نمود تا گروه طالبان را به ميز مذاکره بکشاند و براي اين کار امتياز ‎هاي زيادي به گروه طالبان داد. بسياري از اعضاي اين گروه را از زندان ها آزاد نمود. با وجود گزارش ‎هاي مکرر در مورد پيوستن زندانيان آزاد شده به صفوف گروه طالبان حامد کرزي از رهايي زندانيان گروه طالبان دست نکشيد. اشرف غني، همان سياست حامد کرزي را شدت بيشتر دنبال کرد. جدا از تلاش ‎ها در داخل افغانستان براي کشاندن گروه طالبان به ميز مذاکره از کشورهاي ديگر همانند پاکستان، ايالات متحده آمريکا و چين نيز استفاده نمود. با اين واکنش گروه طالبان تغيير ننموده است. واکنش آن ‎ها خشونت و کشتن مردم افغانستان بوده است. رويداد سه شنبه گذشته اولين حمله گروه طالبان نبود. حملات آن ‎ها در هلمند، بغلان و ديگر ولايات کشور نشان مي دهد که آن ‎ها به دنبال صلح و گفتگو نيست. بنابراين، حکومت افغانستان هر قدر بر گفتگو و مصالحه اصرار ورزد واکنش گروه طالبان يکي خواهد بود.
دوم؛ پروسه صلح و استراتژي برخورد نرم با گروه طالبان نه تنها دستاوردي نداشته است بلکه هزينه هنگفت نيز به مصرف رسيده است. حکومت از مجراي شوراي عالي صلح به افراد و گروه هاي که دست از جنگ مي کشد براي مدت زيادي ماهانه پول مي پردازد. با اين حال، گروه ها و افرادي که به حکومت مي پيوندد يک حقه بيش نيست. زماني که امتيازي خوب از حکومت گرفت دوباره به ميدان جنگ مي رود و در برابر نيروهاي امنيتي کشور مي جنگد. چندين بار گزارش ‎هاي مبني بر پيوستن سه باره برخي از اعضاي گروه طالبان در رسانه ‎ها منتشر شد. اين نشان مي دهد که شوراي عالي صلح براي گروه طالبان راه درآمد براي جنگ بيشتر شده است. بنابراين، با پرداختن هزينه هنگفت از مجراي شوراي عالي صلح اما، هيچ دستاوردي حاصل مردم و حکومت افغانستان نشده است.
سوم؛ اظهارات چند وقت پيش سرتاج عزيز، مشاور خارجي نخست وزير پاکستان نشان از روابط گروه طالبان با حکومت پاکستان دارد. او اظهار داشت که خانواده و رهبران گروه طالبان در پاکستان به سر مي برد. اين بدين معني است که گروه طالبان براي منافع پاکستان مي جنگد. گفتگو با کساني که اختيار ندارد بدون شک نتيجه بخش نيست. به جاي گفتگو با گروه طالبان نيازمند گفتگوي مستقيم با پاکستان مي باشيم. ‎ با اين حال، چرخش در سياست خارجي افغانستان در قبال پاکستان سودمند نيست. ما در قبال پاکستان دو راه در پيش داريم که مي توانيم از هر دو راه براي فشار بر اين کشور استفاده نمايم. متقاعد کردن کشورهاي کمک کننده به افغانستان براي فشار بيشتر بر پاکستان و گفتگوي مستقيم حکومت کابل با اسلام آباد در ارتباط با قطع رابطه با گروه طالبان و حل مشکلات ميان دو کشور.
فراموش نکنيم که گروه طالبان هيچ حاضر به گفتگو و مصالحه نخواهد شد مگر اينکه مشکلات ميان افغانستان و پاکستان حل گردد. به عبارت ديگر، حيات گروه طالبان و فعاليت آن منوط به حل مشکلات افغانستان و پاکستان است. زماني که مشکلات ميان دو کشور حل گردد، مزدور خود به خود از ميان برداشته مي شود. زيرا، ديگر کارکردي ندارد.
در پايان اين نوشتار بايد متذکر شد که استراتژي کنوني حکومت در قبال گروه طالبان منجر به صلح نمي شود بلکه منجر به ويراني و بربادي کشور مي شود. اين استراتژي موجب تراکم نارضايتي مردم نيز مي شود. فراموش نکنيم که روزي صبر و حوصله مردم به سر خواهد رسيد. مردم از حکومت جواب خواهد خواست. اگر حکومت تغييري در رويکرد خود در قبال گروه طالبان نياورد، آن روز دير خواهد بود که مردم به شکل ميليوني به خيابان ‎‎ها بريزد.