صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

کشته شدن ملا اختر منصور و تأثير آن بر روند صلح و روابط افغانستان با پاکستان

-

کشته شدن ملا اختر منصور و تأثير آن بر روند صلح و روابط افغانستان با پاکستان

وزارت دفاع آمريکا، پنتاگون اعلان نموده است که موتر حامل ملا اختر منصور، رهبر گروه طالبان را هدف قرار داده است. دفتر رئيس جمهور غني با انتشار خبرنامه ايي هدف قرار گرفتن موتر حامل ملا اختر منصور، رهبر گروه طالبان را تأييد مي کند. عبدالله عبدالله، رئيس اجرائيه حکومت وحدت ملي و وزارت امور داخله کشور نيز هدف قرار گرفتن موتر حامل رهبر طالبان در خاک پاکستان را تأييد مي کند. رياست عمومي امنيت ملي افغانستان اما، با انتشار خبرنامه ايي کشته شدن ملا اختر منصور را در ايالت بلوچستان پاکستان تأييد مي کند. گروه طالبان اما، کشته شدن ملا اختر منصور رهبر اين گروه را رد مي کند. اگر فرض را بر کشته شدن ملا اختر منصور بگيريم چه تحولي در روند گفتگوي صلح اتفاق خواهد افتاد؟ آيا گروه طالبان حاضر به گفتگو و مذاکره با حکومت افغانستان خواهد شد؟ با توجه به اينکه ملا اختر منصور در خاک پاکستان مورد هدف قرار گرفته است چه دگرگوني در روابط ميان افغانستان و پاکستان و ايالات متحده آمريکا و پاکستان به وجود خواهد آمد؟
ارگ رياست جمهوري و شوراي عالي صلح در واکنش به انتشار حمله بر موتر حامل ملا اختر منصور گفته است که کشته شدن او تأثيري مثبت بر روند گفتگوي صلح مي گذارد. در عين حال، جان کرزي، وزير امور خارجه ايالات متحده آمريکا حمله بر موتر حامل منصور را يک پيام روشن به تروريستان و شورشيان دانسته است. به باور من، ما نگاه خوشبينانه به روند گفتگوي صلح داريم. از سال 1389 که شوراي عالي صلح تأسيس شد ما اميدوار بوديم که گفتگوي صلح نتيجه بخش خواهد بود. ما به دنبال رهبر گروه طالبان و ارتباط برقرار کردن با او بوديم. پيش فرض ما اين بود که رهبر گروه طالبان تصميم گيرنده اصلي است و ارتباط ما با او مي تواند تغييري در وضعيت افغانستان به وجود آورد. به همين خاطر، زماني که ما فهميديم که ملا عمر مرده است به يکباره از گفتگو دست کشيديم. روابط خود را با پاکستان تغيير داديم. مشکل نگاه ما اين است که تصميم گرفتن در باره جنگ و صلح وابسته به تصميم يک فرد در درون گروه طالبان است.
ملا اختر منصور بعد از ملا عمر رهبر گروه طالبان شد. اما، تصميم در مورد گفتگو و مذاکره با حکومت تنها به منوط به تصميم او نبود. حلقات دور و بر او، شوراي کويته، شبکه حقاني و ... نقش مهم و موثر بر تصميم گيري گروه طالبان دارد. با اين حال، تنها گروه ها و حلقات دروني گروه طالبان نمي تواند در مورد جنگ و صلح با حکومت افغانستان تصميم بگيرد. سازمان هاي کمک کننده و گروه هاي مافيايي مواد مخدر که خارج از گروه طالبان قرار دارد و با اين گروه در ارتباط است نقش در تصميم گيري اين گروه دارد.
گروه طالبان نزديک به 40 درصد نيازمندي خود را از کشت، قاچاق مواد مخدر و گرفتن عشر از دهقانان به دست مي آورد. اين نشان مي دهد که مافيا و قاچاقچيان مواد مخدر در درون گروه طالبان نفوذ دارد. فراموش نکنيم که گروه طالبان شصت درصد منابع مالي خود را از مجراهاي ديگر تأمين مي کند. سازمان استخبارات منطقه با اين گروه ارتباط دارد. بنابراين، اين سازمان ها بخش زيادي از نيازمندي مالي اين گروه را تأمين مي کند. بنابراين، نفوذي بر اين گروه دارد و در تصميم گيري بر سر جنگ و صلح تأثير گذار است. از اين جهت، مي توان گفت که تا حدودي زيادي خوشبينانه است که فکر کنيم که کشته شدن ملا اختر منصور تأثيري مثبت بر روند صلح مي گذارد. زيرا، تصميم جنگ و صلح تنها منوط به او نيست و نخواهد بود. کشته شدن او در قدم اول منجر به چند دستگي گروه طالبان مي شود. به احتمال زياد اين بار تعدادي بيشتري از فرماندهان اين گروه ادعاي رهبري مي کند. اين چند دستگي در نهايت ممکن است برخي از فرماندهان را به پروسه صلح بکشاند. اين مسئله نيز بستگي به ميزان روابط آن ها با سازمان استخبارات منطقه دارد. بنابراين، زود است که بگويم که کشته شدن ملا اختر منصور تأثيري بر روند گفتگوي صلح خواهد داشت.
ملا محمد اختر منصور در خاک پاکستان مورد هدف قرار گرفته است. پاکستان از سال هاي سال متهم به حمايت از گروه هاي شورشي افغانستان بوده است. حامد کرزي، رئيس جمهور قبلي افغانستان به صورت صريح بيان مي داشت که پاکستان از گروه هاي شورشي و مخالف مسلح دولت افغانستان حمايت مي کند. اشرف غني، رئيس جمهور اگر چه به صورت صريح در اين مورد اظهار نظري ننموده است اما، بارها گفته است که جنگ در افغانستان ماهيت منطقه ايي دارد. ريشه جنگ تنها در افغانستان نيست بلکه فراتر از افغانستان و در کشورهاي همسايه ماست. وزارت امور داخله کشور با انتشار خبرنامه ايي که در مورد کشته شدن ملا اختر منصور او را مزدور کشور همسايه خوانده است و پاکستان را متهم به پناه دادن به مخالفان مسلح حکومت افغانستان نموده است. با اين حال، در خبرنامه ارگ رياست جمهوري چيزي در اين مورد گفته نشده است.
اگر ملا اختر منصور کشته شده بود بعيد به نظر مي رسد که روابط کابل-اسلام آباد به اين زودي تغيير نمايد. به احتمال زياد، کابل منتظر واکنش گروه طالبان در مورد روند صلح مي ماند. در عين حال، منتظر اقدامات حکومت پاکستان نيز مي نشيند. در صورت که گروه طالبان بار ديگر گفتگوي صلح را رد نمود و پاکستان اقدامات عملي روي دست نگرفت در آن صورت روابط کابل-اسلام آباد دگرگون خواهد شد.
اما دگرگوني اصلي در روابط اسلام-واشنگتن اتفاق خواهد افتاد. در سال 2011 بن لادن در خاک پاکستان و در نزديکي مقر ارتش اين کشور مورد هدف قرار گرفت و کشته شد. اين مسئله روابط اسلام آباد و واشنگتن را پر تنش کرد. پاکستان متهم به حمايت از گروه هاي تروريستي شد. چندي پيش، کنگره ايالات متحده آمريکا کمک هاي نظامي آمريکا به پاکستان را قطع کرد. دليل آن همکاري پاکستان با گروه هاي دهشت افکن بود. فشارهاي آمريکا بر پاکستان در سال هاي اخير افزايش يافته است. با کشته شدن ملا اختر منصور در خاک پاکستان به نظر مي رسد که فشارها بر اين کشور به صورت چشمگيري افزايش يابد. اينکه روابط در چه سطحي نگه داشته خواهد شد و آمريکا از چه ابزارهاي براي فشار بر پاکستان استفاده خواهد کرد، مشخص نيست با اين حال، دگرگوني در روابط دو کشور در راه است.
بنابراين، زود است که قضاوت کنيم که کشته شدن ملا اختر منصور تأثيري بر روند صلح خواهد گذاشت. زيرا، روند صلح منوط به تصميم فردي نيست و نخواهد بود. احتمال چند دستگي در درون گروه طالبان مي رود. در آن صورت، احتمال کشيده شدن برخي فرماندهان گروه طالبان به روند امکان پذير خواهد شد. روابط افغانستان و پاکستان نيز به اين زودي تحولي را تجربه نخواهد کرد. افغانستان منتظر واکنش گروه طالبان به روند صلح و اقدامات پاکستان مي ماند. اما، آمريکا بر پاکستان فشاري بيشتري وارد خواهد کرد تا در مواجه با گروه هاي دهشت افکني صادقانه عمل نمايد.

دیدگاه شما