روز شنبه، وزارت دفاع ايالات متحده آمريکا، پنتاگون بيانيه ‎ايي مهمي را منتشر نمود. در بيانيه آمده بود: «امروز، وزارت دفاع در يک حمله هوايي، ملا منصور، رهبر گروه طالبان را هدف قرار داد». در اين بيانيه کشته شدن او را تأييد نکرده بود. در پي آن، ارگ رياست جمهوري، رياست اجرائيه، رياست عمومي امنيت ملي و وزارت امور داخله افغانستان حمله هوايي بر موتر حامل منصور را تأييد نمودند. رياست عمومي امنيت ملي تنها نهادي بود که کشته شدن منصور را در همان اعلاميه اولي خود تأييد نمود. باراک اوباما، رئيس جمهور ايالات متحده آمريکا نيز اين خبر را تأييد کرد. سرنوشت گروه طالبان پس از منصور چه خواهد شد؟ آيا شوراي رهبري گروه طالبان قادر به حفظ گروه خواهد بود؟ آيا رقابت ‎هاي دروني بر سر جانشيني منجر به تنش در درون اين گروه نخواهد شد؟
ملا اختر منصور جانشين ملا محمد عمر، موسس و رهبر گروه طالبان شد. منصور از همان آغاز با مشکل مشروعيت مواجه بود. خانواده ملا عمر تا ماه ‎ها از بيعت با او ابا ورزيد. ملا رسول يکي از فرماندهان گروه طالبان از جريان اصلي گروه طالبان جدا شد. منصور براي انسجام گروه طالبان تلاش هاي زيادي نمود. اما، تلاش هاي او تنها منجر به بيعت پسر و برادر ملا عمر با او شد. با ملا رسول جنگيد. با اين حال، او تنها با دو دستگي گروه طالبان و فقدان مشروعيت مواجه نبود. در خارج از گروه طالبان داعش خطري جدي براي فعاليت ‎هاي او محسوب مي شد. او با گروه داعش نيز جنگيد. داعش به گونه ‎اي رقيب جدي او محسوب مي شد. در کنار جنگ با ملا رسول و گروه داعش با نيروهاي امنيتي افغانستان نيز جنگيد.
از زماني که او رهبر گروه طالبان انتخاب شده بود حملات گروه طالبان شدت يافته بود. شهر قندوز را از کنترل نيروهاي امنيتي افغانستان خارج کرد. بيش از شصت درصد خاک ولايت هلمند را تصاحب کرد. حملات انتحاري و انفجاري خود را به صورت چشمگيري گسترش بخشيد. شايد بتوان گفت که خونين حملات گروه طالبان در دوران او انجام شد. اکنون او به رهبر پشين خود پيوسته است. پس از او چه خواهد شد.
براساس گزارش ‎ها، اولين نشست شوراي رهبري گروه طالبان داير شده است. گزارش ‎هاي از اجنداي اين نشست وجود ندارد. به احتمال زياد مسئله اصلي براي شوراي رهبري انتخاب رهبري بعدي اين گروه است. ملا يعقوب، پسر ارشد ملا محمد عمر، رهبر پيشين گروه طالبان و سراج الدين حقاني، پسر جلال ‎الدين حقاني نامزدان احتمالي گروه طالبان براي پست رهبري است. تا هنوز نامي از افراد ديگر براي نامزدي در پست رهبري گروه طالبان ارائه نشده است. بنابراين، از هم اکنون رقابت يعقوب و سراج بر سر تصاحب رهبري گروه طالبان آغاز شده است.
زماني که خبر مرگ ملا عمر رسانه ‎ايي شد. ملا اختر منصور به عنوان اين رهبر اين گروه انتخاب شد. ملا يعقوب از بيعت با او ابا ورزيد. يعقوب با بيعت نکردن با منصور در واقع به دنبال گرفتن رهبري گروه طالبان بود. از اين جهت، احتمال آن مي رود که يعقوب به صورت جدي آمادگي تصاحب رهبري گروه طالبان را دارد. بزرگترين امتياز يعقوب براي تصاحب رهبري گروه طالبان همان نسبت او با ملا محمد عمر است. او غير از اين امتياز ديگري ندارد. نه در ميدان جنگ بوده است و نه تجربه کافي در ديگر زمينه ها دارد. او حتي درک درست از جغرافيايي افغانستان ندارد. فردي جوان است که بيشترين عمر خود را در شهريار کراچي پاکستان گذرانده است.
در مقابل اما، سراج ‎الدين حقاني تجربه کافي در جنگ با نيروهاي امنيتي افغانستان و نيروهاي بين المللي دارد. او پيچيده ‎ترين حملات را عليه نيروهاي امنيتي افغانستان و نيروهاي بين المللي در افغانستان انجام داده است. با شوراي رهبري گروه طالبان نيز آشنايي دارد. به عبارت ديگر، روابط اجتماعي او با اعضاي ارشد گروه طالبان بهتر از ملا يعقوب است. در عين حال، او با سازمان استخبارات پاکستان نيز رابطه دارد. همه اين ها برگ برنده براي سراج الدين حقاني است. با وجود اين دو نامزد احتمال گروه طالبان، اين گروه در انتخاب رهبر جديد خود با مشکلات زيادي مواجه است. همان طور که انتخاب منصور با مشکلات مواجه بود انتخاب رهبر جديد نيز با دشواري هاي مواجه است. هيچ بعيد نيست که رقابت دروني بر سر پست رهبري اين گروه منجر به چند پارچگي اين گروه شود.
با همه اين ها، اين گروه سياست خود را در قبال حکومت افغانستان تغيير نخواهد داد. زيرا، به لحاظ مالي هزينه جنگ آن ‎ها تأمين است. بيش از 40 درصد نياز مالي آن ‎ها را کشت و چاقاق مواد مخدر تشکيل مي دهد. بقيه نيازهاي مالي اين گروه از طريق شبکه هاي مذهبي گسترده در پاکستان و کشورهاي عربي تأمين مي شود. شايد برخي کشورهاي همسايه نيز کمک ‎هاي مالي به اين گروه نمايد. بنابراين، با وجود آن که دومين رهبر اين گروه کشته شده است اما، سخت و دشوار است که تغييري در سياست اين گروه ايجاد شود. در صورت که ملا يعقوب رهبر گروه طالبان شود او راه پدر را در پيش خواهد گرفت. او شايد صادق ترين و با ايمان ترين فرد به راه و روش ملا عمر محسوب شود. در صورت که سراج الدين حقاني رهبر اين گروه شود رفتار و برخورد اين گروه خشن ‎تر خواهد شد. زيرا، شبکه حقاني خونين ‎ترين حملات را تا هنوز سازماندهي نموده است. بنابراين، ما شاهد دگرگوني در سياست گروه طالبان از طرف رهبر جديد اين گروه نخواهيم بود. با اين حال، جريان ‎هاي منشعب اين گروه به احتمال زياد به گفتگو و مصالحه روي خواهد آورد.
کشته شدن منصور با ديد خوشبينانه نگريسته شد. بسياري ‎ها او را مانع اصلي گفتگوي صلح در درون گروه طالبان مي پنداشت. به همين خاطر، مرگ او را دور جديد براي روابط حکومت با گروه طالبان مي پندارد. واقعيت اما، اين است که روابط با گروه طالبان امر بسيط و ساده نيست. روابط با اين گروه از پيچيدگي زيادي برخوردار است. با اين حال، اميدوارم که کشته شدن منصور منجر به آغاز گفتگو شود و صلح و امنيت در افغانستان تأمين شود.
در پايان بايد بگويم که ملا يعقوب و سراج الدين حقاني دو نامزد احتمالي براي رهبري گروه طالبان است. هر يک از اين ها اگر رهبري گروه طالبان را به دست گيرد بعيد به نظر مي رسد که تغييري در سياست اين گروه به وجود آيد. ملا يعقوب به احتمال زياد راه پدرش را در پيش خواهد گرفت و از گفتمان جهاد استفاده خواهد کرد. سراج الدين حقاني فرد تندرو است و خصم جدي نسبت نيروهاي امنيتي افغانستان و نيروهاي بين المللي در افغانستان دارد. در صورت که سراج به عنوان رهبر گروه طالبان انتخاب شود، جنگ در افغانستان پيچيده ‎تر و خونين ‎تر خواهد شد. با اين وجود، احتمال انشعاب و چند دستگي ميان گروه طالبان نيز وجود دارد. در صورتي که اين بار گروه طالبان دچار چند دستگي شود اين گروه هيچ گاه قادر به انسجام دوباره نخواهد شد و در آن صورت مي توان پايان عمر اين گروه را اعلان نمود.