سومين انتخابات رياست جمهوري منجر به ايجاد تنش در سطح نخبگان سياسي شد. تنش و نااميدي تأثيري بر اوضاع کلي کشور گذاشت. ناامني در سراسر کشور گسترش يافت. اقتصاد کشور با رکود مواجه شد. موج گسترده از مهاجرت شکل گرفت. بيش از سه صد هزار شهروند کشور آواره شدند. با وجود گذشت بيش از دو سال از عمر حکومت وحدت ملي اما، مشکلات همچنان پا برجاست. با اين حال، حکومت اقدامات اساسي براي عرصه ‎هاي مختلف روي دست گرفته است و جامعه جهاني نيز متعهد به کمک و همکاري حکومت افغانستان شده است. آيا بار ديگر، اميدواري براي بهبود کشور شکل گرفته است.
اشرف غني، رئيس جمهور براي حل مشکلات امنيتي کشور اقدامات اساسي روي دست گرفت. او روابط کابل را با اسلام ‎آباد گسترش بخشيد. براي همکاري پاکستان در روند گفتگوي صلح از هر ابزار ممکن استفاده نمود. با اين حال، تلاش ‎هاي غني منجر به تغييري در روند گفتگوي صلح نشد. نتيجه بخش نبودن تلاش ‎هاي غني منجر شد که دگرگوني در سياست داخلي در قبال گروه ‎هاي شورشي به وجود آورد. او سياست کشور را از حالت حفاظتي به حالت تدافعي قرار تغيير داد. اين تحول بنيادي و اساسي در سرکوب گروه ‎هاي مخالف مسلح دولت به شمار مي آيد. امري که سال ‎ها شهروندان کشور منتظر آن بودند.
در کنار تحول سياست داخلي کشور در قبال گروه ‎هاي شورشي اما، تحول ديگري نيز به وجود آمد. رهبر گروه طالبان کشته شد. انتظار اين است که بعد از کشته شدن رهبر گروه طالبان چند دستگي در ميان گروه طالبان به وجود آيد. در هر صورت، اين ضربه جبران ناپذير براي گروه طالبان بود. بدون شک، اين امر جدي در راستاي بهبود امنيت افغانستان بود.
جدا از اين دگرگوني ‎ها رئيس جمهور براي آوردن صلح و ثبات در کشور در چارچوب وابستگي متقابل روابط خود را با کشور ‎هاي منطقه گسترش بخشيد. سه پروژه مهم در انتقال انرژي آسيايي ميانه به آسيايي جنوبي افتتاح شد. پروژه تاپي که گاز ترکمنستان را از مسير افغانستان به پاکستان و هند انتقال مي دهد. توتاپ، کاسا-1000 دو پروژه کلان ديگر است که انرژي تاجکستان، ترکمنستان و قيرقيزستان را از مسير افغانستان به آسيايي جنوبي انتقال مي دهد. اين مهمترين و اساسي ‎ترين اقدامات حکومت وحدت ملي در راستاي ايجاد همگرايي منطقه ‎ايي و ايجاد وابستگي متقابل بوده است. امري که ظرفيت آوردن ثبات و صلح در کشور را بالا مي برد. قبل از اين، سياست خارجي کشور طرح روشن براي ايجاد همگرايي منطقه ‎اي نداشت. اين اميدواري جدي براي بهبود وضعيت کشور به شمار مي رود. بنابراين، سياست خارجي کشور براي بهبود وضعيت کنوني اساسي و بنيادي است. بنابراين، از اين جهت، جاي اميدواري است که وضعيت کشور در سال ‎هاي بعدي بهبود يابد.
با اين حال، اقدامات حکومت تنها منوط به انتقال انرژي آسيايي ميانه به آسيايي جنوبي نمي شود. حکومت وحدت ملي توافقنامه چابهار را با ايران و هند امضا نموده است. اين توافقنامه امري جدي در راستاي بهبود وضعيت اقتصادي کشور است. فرصت جدي براي تجاران و بازرگانان کشور به فراهم آورده است. با اين توافقنامه فرصت گسترش تجارت روابط تجاري را براي کشور فراهم مي کند. اقتصاد کشور را از وابستگي مي رهاند. قبل از اين، افغانستان به بندر کراچي پاکستان وابسته بود. بنابراين، توافقنامه چابهار را مي توان امر جدي براي بهبود وضعيت اقتصادي کشور به شمار آورد. بنابراين، اگر رقابت منطقه ‎اي گرايش به وضعيت امنيتي پيدا نکند اقدامات حکومت وحدت ملي مي تواند تغييري در وضعيت اقتصادي کشور به وجود آورد. با اين حال، جاي سياست توليدي در کشور همچنان خالي به نظر مي رسد. تا هنوز، سياست اقتصادي کشور وابسته به واردات بوده است.
تنش ‎هاي دروني که در آغاز حکومت وحدت ملي ميان اشرف ‎غني و عبدالله عبدالله وجود داشت نيز کاهش يافته است. تنش جاي خود را به همکاري داده است. قبل از اين، تنش در درون حکومت وحدت ملي مانع جدي فراروي حکومت وحدت ملي دانسته مي شد. اکنون خوشبيني وجود دارد که در آينده اشرف غني و عبدالله عبدالله بتواند به صورت مشترک کار نموده و سياست هاي روي دست گيرد که منجر به تحول کشور گردد.
اشرف ‎غني از زمان گرفتن قدرت سياسي تا کنون توانسته است جامعه جهاني را متقاعد سازد که به حکومت وحدت ملي کمک ‎هاي خود را ادامه دهد. چندي پيش، کشورهاي کمک کننده دوباره متعهد به کمک افغانستان شد. تحليل ها بر اين محور مي چرخيد که با خارج شدن نيروهاي بين المللي از افغانستان کمک کشورهاي بين المللي نيز قطع مي گردد. با اين حال، کشورهاي کمک کننده يکبار ديگر متعهد به حمايت مالي، سياسي و اقتصادي به افغانستان شد. اين حمايت مالي، سياسي و اقتصادي مي تواند افغانستان را از گردنه نااميدي خارج سازد. با وجود اقدامات مهم و اساسي حکومت در راستاي بهبود وضعيت کلي کشور اما، چالش ‎هاي مهم و اساسي نيز وجود دارد.
حکومت افغانستان تا هنوز نتوانسته است از سياست قومي و قبيله ‎اي عبور نمايد. اکنون شهروندان کشور از نخبگان سياسي پيش افتاده اند و خواهان سياست ملي مي باشد. اما، نخبگان سياسي بر سياست قومي و قبيله ‎اي پا مي فشارد. تعيير مسير لين برق 500 کيلوولت ترکمنستان تنها يک نمونه از سياست قومي و قبيله ‎اي حکومت مي باشد. در طرف مقابل، شهروندان کشور خواهان رفتار ملي ‎گرايانه حکومت و نخبگان سياسي مي باشد. سياست قومي و قبيله ‎اي حکومت مانع اساسي در آوردن تحول و دگرگوني و توسعه ‎يافتگي کشور است. اقدامات حکومت در سياست داخلي و خارجي ممکن منجر به کاهش تنش در افغانستان گردد اما، سبب افزايش نارضايتي در ميان شهروندان کشور مي شود. اين امر پايه ‎هاي مشروعيت حکومت را سست مي کند و حکومت در اجرايي سياست هاي خود بدون شک، ناتوان مي ماند. زيرا، حکومت براي اجرايي سياست ها و برنامه ‎هاي ضرورت به حمايت مردم دارد.
مانع جدي اين است که کمک ‎ هاي جامعه جهاني در مناطق ناامن به مصرف مي رسد. اين رويکرد در يک و نيم دهه گذشته جواب نداده است. از يک طرف حکومت و کشورهاي کمک کننده بازسازي نموده است و از طرف ديگر، گروه هاي شورشي ويران نموده است. اين امر منجر به هدر رفتن کمک ‎ها در کشور شده است. در کنار آن، فساد گسترده مانع جدي تحول و توسعه در کشور است. اما، اراده جدي براي مبارزه با فساد وجود ندارد. از اين جهت، لازم است که حکومت سياست قومي و قبيله ‎ايي را کنار بگذارد، رويکرد مصرف کمک ها را نيز تغيير دهد و مبارزه جدي با فساد در سطوح مختلف نمايد. در غير آن، اقدامات حکومت در عرصه سياست خارجي و داخلي تحول جدي به بار نمي آورد.
در پايان اين نوشتار بايد يکبار ديگر متذکر شد که تحول جدي در عرصه سياست خارجي کشور به وجود آمده است اما، نگاه قومي و قبيله ‎اي، رويکرد اشتباه در قبال مصرف کمک ‎هاي بين المللي و فساد گسترده مانع جدي براي تحول در کشور به شمار آيد. حکومت و نخبگان سياسي لازم است که تحول در اين عرصه ‎ها نيز به وجود آورد تا سياست خارجي کشور نتيجه اي بنيادي در پي داشته باشد.