بند سلما واقع شده در ولسواليِ چشت شريف ولايت زيبا و باستاني هرات، که به بند دوستي افغان ـ هند نام گذاري شده است، قرار بود حدود چهل سال پيش، توسط هند ساخته شود. سردار داوود خان، نخستين رييس جمهور کشور که برخي، نوع حکومت او را جمهوري شاهانه ناميده اند، با توجه به اهميت جدي که به مسايل اقتصادي و توسعه کشور در اين بخش قايل بود، هند را قانع کرده بود تا بند سلما را بسازد. اما، متاسفانه جنگ هاي داخلي و نيز حرکت هاي نظامي که در برابر تجاوزهاي خارجي شکل گرفت، امنيت و ثبات را از کشور به سرقت برد و علي رغم قرباني هاي فراوان و طاقت فرساي انساني که داشت، يکي از قربانيان توقف کار ساخت اين پروژة مهم اقتصادي بود. پس از سقوط رژيمِ طالبان، استقرار نظام جمهوري اسلامي و تشکيل حکومت نسبتا ملي و فراگير و برگشت دوبارة امنيت و ثبات سياسي، کار ساخت اين بند نيز شروع شد. گرچه که اين بند بايستي زودتر ساخته شده و به بهره برداري سپرده مي شد. ولي موانع امنيتي که در اين زمينه وجود داشت؛ کشورهاي همسايه در اين مورد متهم مي شدند، به عنوان مانع عمل مي کرد. به هرحال، کار ساخت اين بند اکنون تمام شده و قرار است امروز توسط رييس جمهور کشور، اشرف غني و نريندرا مودي نخست وزير هند به بهره برداري سپرده شود.
   ساخت بند سلما مهمترين و بزرگترين پروژة اقتصادي و زيربنايي است که در طول پانزده سال ساخته شده و گام مهم در اين عرصه، پنداشته مي شود. اين کشور ساختمان مدرن و مجللي براي پارلمان کشور هم ساخته است که چندي پيش توسط آقايان غني و مودي افتتاح شد و اکنون نمايندگان مجلس جلسات شان را در آن جا برگزار مي کنند. بند سلما يکي از پروژه هاي اقتصادي ديگري است که توسط هند ساخته مي شود. از اين رهگذر خانه هاي هراتي ها روشن مي شود، صنايع کوچک و بزرگ تقويت شده و رشد مي کند و کشاورزان به مشکل بزرگ شان چون نبود آب رسيدگي صورت مي گيرد. گرچند در دنياي سياست اخلاقيات جايي ندارد و سياست مداران و کارگزاران دولت ها فارغ از اين امر مهم عمل مي کنند، اما بازهم دل انسان افغانستاني تاب نمي آورد و آرزو مي کند که اي کاش همة کشورهاي جهاني، منطقه‌اي و همسايه اين گونه مانند هند در جهت ساخت و ساز؛ ساخت ساختمان مدرن پارلمان و روشن کردن خانه هاي مردم ـ بند سلما ـ در برابر کشور رفتار نمايند. اي کاش به عوض تخريب و نا امني،روشني را در خانه ها و خنده را در لب هاي مردم به ارمغان آورند. و اي کاش هيچ تلاش مثبت انجام نداده و دست کم غم و اندوه و اشک را به مردم پيشکش نکنند.
    دولت ها به دنبال منافع ملي خويش هستند. به گفتة «هانس جي مورگنتا» منافع ملي ستارة راهنمايي سياست خارجي است. به هر سمت و جهتي که منافع ملي اشاره دهد، به همان سمت حرکت خواهد کرد. دولت ها منافع و اهداف متفاوت و عملا متضاد را دنبال مي کنند. در اين ميان، کشورهاي همسايه معمولا از چالش ها، مشکل ها و اختلاف هاي مرزي و سرزميني رنج برده و اين امر آنان را به سمت نه تنها رقابت بلکه دشمني ها و خصومت هاي بي پايان جهت مي دهد. دو يا سه کشوري که باهم اختلاف و مشکل دارد و باهم در رقابت شديد هستند، ساية اين رقابت ها و خصومت ها بر بام دولت هاي ديگر نيز افتيده و آنان را متاثر خواهد کرد.
   ما از يک سو با کشور همساية مان ايران مشکل آب داريم و هر از گاهي اين کشور اين معضل را مطرح مي کند. در سفر اخير اشرف غني به اين کشور که در مراسم افتتاح بندر چابهار شرکت کرده و با مقام هاي سياسي ايران از جمله آيت الله خامنه‌اي ولي فقيه و رهبر اين کشور ديدار کرد، خامنه اي هرچه عاجل، خواستار حل مشکل آب بين دو کشور شد. و از سوي ديگر، علاوه بر مشکلات سياسي و سرزميني که با پاکستان داريم از رقابت ها ميان هند ـ پاکستان و هند ـ چين به شدت متاثر شده ايم و خواهيم شد.
بنابراين، ساخت بند سلما در هرات باعث مي گردد که زين پس آب کمتري به ايران بريزد. از اين رهگذر، در طول پانزده سال گزارش هاي تاييد نشدة وجود داشت که انگار اين کشور در پي برهم زدن ساخت اين بند بوده و نمي خواهد که به پايان برسد. پس اکنون که کار نهايي شده است، با اين که منافع ايران در نا امني و بي ثباتي کشور نيست و بر اساس نظر تحليل گران استراتژيک، از افغانستان امن و باثبات سود مي برد و رويکردهاي کنوني اش نيز نشان مي دهد که در راستاي تقويت دولت و تقريب مذاهب اسلامي است، اما، به هر صورت بر روابط و همکاري هاي‌اش با کشور تاثير خواهد گذاشت.
   در حال که ما در ميان رقابت ها و خصومت هاي پاکستان و هند مي سوزيم و در اين ميدان پاکستان بيشتر نقش تخريبي را بازي مي کند و از حضور حتي اقتصادي هند در کشور نگران و به شدت منتقد است، بند سلما نگراني هاي‌اش را شديدتر و بيشتر خواهد کرد. هند محبوب بود و با ساخت ساختمان مدرن و مجلل شوراي ملي، ساخت سرک دلارام  ـ زرنج و اکنون بند سلما محبوب تر شده است. جايگاه سياسي شايستة در ميان مردم کشور کسب کرده و به نيکي و خوش نامي ياد مي شود. اما اين امر براي پاکستان به هيچ وجه قابل پذيرش نيست.
   و در حال که دولت پس از سال ها اژدهايِ خفتة شرق ـ چين ـ را به ايفاي نقش سياسي و امنيتي در منطقه و کشور قانع کرده است و انتظار دارد اين کشور با وارد کردن فشار بر پاکستان نقش مثبت در تامين امنيت و ثبات سياسي کشور بازي کند، حضور فعال اقتصادي هند مي تواند اين روند را متاثر  کند. چين و هند علاوه بر مشکلات و اختلاف هاي زميني که دارند، به دو رقيب قدرت‌مند اقتصادي در منطقه نيز تبديل شده اند.
   به هر صورت اين نوشته در پي سياه نمايي نيست. نمي خواهد اين گونه وانمود کند که دولت بايستي دست رد به کمک ها، همکاري ها و نقش فعال اقتصادي هند زند، اما، نگران حساسيت پاکستان و چين است. از اين نظر، ماموريت و مسووليت جدي و مهم دستگاه ديپلماسي، ديپلمات ها و حتي مديران سطح عالي حکومت؛ رييس جمهور، معاونان، رييس اجرايي و معاونان است که حساسيت زدايي نمايند. بايستي بين منافع هند، چين و پاکستان به گونة جمع کرد و نگذاشت منافع متضاد، نقش مثبت يکي نقش منفي و تخريبي دومي و سومي را به دنبال داشته باشد. تا به حال متاسفانه چنين شده است؛ اولي مي سازد اما دومي تخريب مي کند. به هرصورت مي دانم امر دشوار و سخت است و دولت تا هنوز موفق نشده است.