صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۴ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

در غیبت دیپلماسی حکومت افغانستان

-

در غیبت دیپلماسی حکومت افغانستان

بعد از ظهر روز چهارشنبه روي دانشگاه آمريکايي افغانستان حمله شد. در نتيجه آن 13 کشته و بيش از 40 فرد نظامي و ملکي زخمي شد. شوراي امنيت ملي افغانستان جلسه اضطراري تشکيل داد. رياست عمومي امنيت ملي اسنادي را به شوراي امنيت ارائه نموده بود که نشان مي داد؛ حمله در خاک پاکستان طراحي و سازماندهي شده بود. در پي آن اشرف غني، رئيس جمهور با راحيل شريف، رئيس ستاد ارتش پاکستان تلفني صحبت نمود و از او خواست تا عليه برنامه ريزان حمله بر دانشگاه آمريکايي افغانستان اقدام جدي نمايد. در مقابل، راحيل شريف نيز به رئيس جمهور اطمينان داد بعد از بررسي موضوع از چگونگي اقدامات به دولت افغانستان معلومات خواهد داد.
ريچارد اولسن، نماينده ويژه آمريکا براي افغانستان و پاکستان و جان نيکلسون، فرمانده ارشد نيروهاي آمريکايي در افغانستان به پاکستان رفته است و روي امنيت منطقه اي، چگونگي کنترل و مديريت مرز مشترک افغانستان و پاکستان، ثبات منطقه با راحيل شريف، رئيس ستاد ارتش پاکستان بحث و تبادل نظر نموده است. در ميان اما، با غيبت ديپلماسي حکومت افغانستان مواجه مي باشيم. بر مبناي ادعاي رياست عمومي امنيت ملي اسناد و شواهد کافي از روابط سازمان هاي استخباراتي پاکستان با گروه هاي تروريستي و دهشت افکن در خاک افغانستان در دست دارد. با اين حال، دستگاه ديپلماسي افغانستان عملا هيچ گونه اقدام براي جلب توجه و فشار بين المللي عليه پاکستان نمي کند. هزينه ديپلماسي منفعل اما، فاجعه بار بوده است.
چارلس کلفلند، سخنگوي ماموريت حمايت قاطع ميگويد که در جريان هشت ماه گذشته، بيش از پنج هزار نيروي امنيتي افغانستان در جنگ کشته شده اند. آمار تلفات غير نظاميان نيز دو برابر افزايش يافته است. اين تمام هزينه نيست که جنگ تحميل نموده است هزاران خانواده بر اثر بيجا شده اند. اقتصاد کشور با رکود مواجه شده است. هزاران شهروندان کشور راه پر خطر مهاجرت را در پيش گرفتهاند و بسياري ها در آب ها غرق و به کام نهنگ ها فرو رفته اند. سرک ها، ساختمان ها دولتي، خانه هاي مسکوني، پل ها و پلچک ها ويران شده اند. با وجود همه اين ها دستگاه ديپلماسي کشور قادر نيست کشورهاي منطقه را متقاعد سازد که افغانستان با ثبات و امن خطري براي آن ها نيست و ثبات و امنيت در افغانستان به مثابه ثبات و امنيت کشورهاي منطقه است.
قريب به دو سال پيش، اشرف غني قدرت سياسي را به دست گرفت و کشورهاي منطقه و همسايه را در اولويت سياست خارجي خود قرار داد. به چين، پاکستان، عربستان سعودي و ايالات متحده آمريکا سفر نمود. نتيجه سفر هاي او نشست هاي چهارجانبه گفتگوي صلح با غيبت گروه طالبان و با شرکت افغانستان، پاکستان، ايالات متحده آمريکا و چين شد. چهار دور اين نشست با شرکت مقامات بلند پايه چهار کشور برگزار شد. در دور پنچم اين نشست سفير و نماينده خاص رئيس جمهور در امور پاکستان حضور داشت. در پايان دور چهارم نشست چهار جانبه از گروه هاي مخالف مسلح دولت دعوت شد تا نماينده هاي با صلاحيت خود را به اسلام آباد جهت گفتگو بفرستد. اما، به جز حزب اسلامي به رهبري گلبدين حکمتيار هيچ گروهي حاضر به گفتگو نشد. اين در حالي است که پاکستان متعهد شده بود تا گروه هاي مخالف مسلح دولت را به ميز مذاکره بکشاند. پاکستان همچنين متعهد شده بود اگر گروه هاي مخالف مسلح دولت افغانستان حاضر به گفتگو و مصالحه نگردد اين کشور عليه آن ها اقدامات نظامي خواهد نمود.
گروه طالبان از شرکت در گفتگوي صلح ابا ورزيد. حکومت پاکستان نيز هيچ اقدامي عليه آن ها نکرد. در حالي که سرتاج عزيز، مشاور روابط بين المللي نخست وزير پاکستان گفته بود که رهبران گروه طالبان در پاکستان به سر مي برد و از خدمات صحي اين کشور استفاده مي کند. اين مسئله موجب شد روابط کابل-اسلام آباد تيره گردد. در مقابل، روابط افغانستان با هند گسترش يافت. افغانستان توافقنامه بندر چابهار را با ايران و هند امضا نمود. اجناس پاکستاني تحريم شد. همه اين ها ممکن است به پاکستان ضربه وارد نمايد اما، فراموش نبايد کرد که ما بيش از پاکستان متحمل هزينه هاي سنگين شده ايم. هزينه هاي که در بالا متذکر شدم تنها بخش از آن هاست. تيرگي روابط با پاکستان بيش از آن که يک موفقيت باشد يک شکست است. آن هم در شرايطي که ما مي دانيم پاکستان در پشت سياست بي ثباتي افغانستان قرار دارد.
چندي پيش، آمريکا کمک هاي نظامي خود را به پاکستان متوقف کرد. زلمي خليلزاد، سفير پيشين ايالات متحده آمريکا در افغانستان نيز اظهارات مبني بر حمايت پاکستان از گروه طالبان و شبکه حقاني به ميان آورد. در آن زمان تحليل ها بر اين محور مي چرخيد که دستگاه ديپلماسي افغانستان فعال شده است و در ايالات متحده آمريکا فعاليت هاي عليه پاکستان شروع نموده است. اما، جنجال ها هيچ نتيجه اي در پي نداشت. اگر چه کمک هاي نظامي آمريکا تا هنوز به پاکستان داده نشده است اما، قطع کمک ها هيچ نتيجه براي ثبات و امنيت افغانستان نيز نداشته است. بنابراين، دستگاه ديپلماسي ما همچنان در انفعال به سر مي برد و هيچ گزينه اي براي بهبود روابط با پاکستان روي دست ندارد. بنابراين، ناامني در افغانستان ادامه خواهد داشت.
انفعال دستگاه ديپلماسي کشور ريشه در فقدان استراتژي در سياست خارجي ما دارد. در ماده شصت و چهارم قانون اساسي کشور آمده است که تعيين خطوط اساسي کشور از وظايف و صلاحيت هاي رئيس جمهور است تا آن را تدوين به تصويب شوراي ملي برساند. تا هنوز، خطوط اساسي کشور تدوين نشده است. رئيس جمهور کرزي و اشرف غني، رئيس جمهور کنوني کشور به اين مسئله اهتمام نورزيده است. شوراي ملي نيز به صورت جدي از رئيس جمهور خواهان تدوين خطوط اساسي کشور نشده است. از اين جهت، سياست خارجي در سخنران و رفتارهاي شخص رئيس جمهور تبلور يافته است. فقدان استراتژي و خطوط اساسي کشور باعث شده است که ما سياست هاي بالمقطع در قبال کشورهاي اتخاذ نمايم و سياست ما قادر به پيش بيني وضعيت هاي خاص نباشد و نتواند گزينه بديل براي دوام سياست خارجي و روابط خارجي با يک کشور باشد. به همين خاطر، ما فراز و نشيب زيادي را در روابط با کشورها شاهديم. به همين خاطر، ما هزينه مي پردازيم. آنچه نااميد کننده است اين است که چشم انداز روشن براي بهبود در روابط خارجي ما ديده نمي شود. هيچ اقدامي براي تدوين خطوط اساسي سياست کشور نيز برداشته نشده است. اراده کافي براي اين مهم نيز در وجود ندارد. نه رئيس جمهور به دنبال آن است و نه شوراي ملي اراده براي تحت فشار قرار دادن رئيس جمهور غني دارد.
بنابراين، وضعيت کنوني و تدوام جنگ تا حدي زيادي ريشه در انفعال دستگاه ديپلماسي کشور دارد. تا زماني که دستگاه ديپلماسي کشور فعال نگردد ما همچنان هزينه خواهيم پرداخت و بي ثباتي و ناامني ادامه خواهد داشت. با اين حال، اين تنها يک جنبه قضيه است سياست داخلي ما در قبال گروه هاي تروريستي جنبه ديگري قضيه است که فرصت براي پرداختن آن در اين جا نيست.

دیدگاه شما