وضعيت امنيتي کشور هر روز نگران کننده تر مي شود، دامنه ي جنگ گسترش مي يابد و بسياري از مردم بر اثر جنگ آواره و بي خانمان مي شوند. يک هفته مي شود که جنگ شديد در کندوز جريان دارد و 12000 نيروي امنيتي کشور در کندوز با طالبان در نبرد هستند. وضعيت امنيتي هلمند، بغلان و فراه نيز نگران کننده است و در بادغيس نيز يک پسته امنيتي پس از سه روز گيرماندن در محاصره طالبان، به اين گروه پيوسته است، اين همه، نگراني هاي امنيتي شهروندان کشور را افزايش داده است.
نا امني در بسياري از مناطق کشور ريشه دوانده است و هر روز بيشتر مي شود، اما مسئولين حکومتي همواره تاکيد مي کنند که آنها وضعيت را تحت کنترول دارند و مديريت امنيت کشور در دست آنها است و به زودي دشمنان را شکست مي دهند. هرچند که نمي شود از کنار فدا کاري هاي نيروهاي امنيتي در کندوز و ساير ولايات به آساني گذشت، اما واقعا چرا امنيت کشور هر روز شکننده تر شده مي رود و مدت ها است که ما بهبودي در وضعيت امنيتي کشور شاهد نيستيم؟
ريشه هاي اين همه جنگ و ناامني در کجاست؟ چرا امنيت که يکي از اولويت هاي اصلي حکومت وحدت ملي بود، هر روز شکننده تر مي شود و چالش هاي جدي تري در برابر بهبود وضعيت امنيتي کشور ظهور مي کند؟ چرا ولايت هاي همانند کندوز به پاشنه ي آشيل امنيت کشور و استراتيژي امنيتي حکومت، تبديل شده است؟
اينگونه سئوالات بارها مطرح گرديده است  و از مقامات حکومتي پرسيده شده است، اما هنوز کسي پاسخ روشن را از زبان مقامات حکومتي نشنيده است. مقامات همواره تلاش کرده اند که در سخنراني ها و کنفرانس هاي خبري شان وضعيت را رو به بهبود نشان دهند و براي مردم اميدواري خلق کنند، اما واقعيت هاي روزمره و تجربه ي عيني جنگ در بسياري از ولايت هاي کشور، براي مردم چيزي ديگري مي گويد و روايت متفاوتي از وضعيت ارائه مي کند.
مردم افغانستان هنوز نمي دانند ريشه ي اصلي مشکلات امنيتي کشور در کجاست، رهبران حکومت نيز هنوز با اين مسئله صادقانه برخورد نکرده اند و بصورت واضح  و روشن عوامل اصلي افزايش نا امني را بيان نکرده اند. اين وضعيت بيش از هر زماني آينده را در نگاه شهروندان کشور تاريک و مبهم مي سازد و بذر نا اميدي را در دل آنها مي کارد.
با توجه به وخامت اوضاع امنيتي کشور، حکومت براي تامين امنيت بيش از هر زماني نياز به همکاري مردم دارد. اما براي اين کار بايد عوامل اصلي نا امني براي مردم افغانستان روشن شود و به آنها گفته شود که ريشه هاي اصلي نا امني در کجاست و چرا هر روز کشور ما بيشتر نا امن مي شود.
در روزهاي نخست جنگ کندوز و خبرهاي ناشي از سقوط دوباره اين ولايت به دست طالبان، افکار عامه بصورت بي سابقه عليه حکومت سوق داده شده بود و خبر سقوط کندوز در شبکه هاي اجتماعي بين شهروندان کشور دست به دست مي شد، اين امر نشان مي دهد که اگر حکومت با مردم صادقانه برخورد نکند و عوامل اصلي نا امني را با مردم در ميان نگذارد، افکار عامه را به آساني از دست مي دهد و حمايت هاي مردمي را ديگر با خود نخواهد داشت.
نا امني در افغانستان نه تنها ريشه ي سياسي دارد، بلکه عوامل گوناگون ديگر نيز در نا امني ها دخيل است. ريشه يابي مشکلات امنيتي يکي از ضرورت هاي جدي رهبران حکومت وحدت ملي است، بدون يافتن ريشه هاي اصلي مشکل ناامني، امکان طرح استراتيژي مناسب براي تامين امنيت نيز وجود ندارد و هرگونه طرحي هم محکوم به ناکامي و شکست خواهد بود و موفقيت و بهبود وضعيت را در پي نخواهد داشت.
ريشه هاي اصلي ناامني هم در يک نگاه کلي مي تواند دو حالت داشته باشد؛ ريشه هاي بيروني و ريشه هاي دروني. در بررسي ريشه هاي بيروني ناامني مي توان به نگاه هاي استراتژيک کشورهاي همسايه، قدرت هاي منطقه و رويکرد جهاني به تروريسم، نظر انداخت و تاثيرات آن را بالاي وضعيت امنيتي افغانستان بررسي کرد. مقامات حکومت افغانستان همواره گفته اند که ريشه ي تمام مشکلات امنيتي کشور در بيرون از مرزهاي کشور قرار دارد. آنها همواره پاکستان را متهم به دخالت در نا امني افغانستان کرده است. اما هنوز نتوانسته اند پاکستان را قناعت بدهد که براي بهبود وضعيت امنيتي افغانستان همکاري کند.
از سوي ديگر رويکرد جهاني نسبت به تروريسم نيز تغيير يافته است و جنگ سوريه و داعش بيشتر دستگاه هاي ديپلماسي کشورهاي جهان را درگير خود ساخته است و خاورميانه را به مرکز توجه جهان تبديل کرده است. اما طالبان که يک زماني تهديد مستقيم براي آمريکا و متحدانش در سراسر جهان به شمار مي رفت، اکنون از مرکز توجه ها دور شده است و اين نگاه به آنها فرصت مي دهد که بيشتر يارگيري کنند، تجهيزات جمع آوري نمايند و در ميدان جنگ با نيروهاي امنيتي افغانستان، با قدرت بيشتري ظاهر شوند.
اما ريشه هاي دروني نا امني بر مي گردد به استراتيژي و سياست امنيتي حکومت وحدت ملي، حکومت وحدت ملي مدت ها است که اعلان کرده است که جنگ اولويت اول آنها در مبارزه با شورشيان و مخالفين مسلح است، اين به اين معني بود که نيروهاي امنيتي کشور از حالت دفاعي خارج شود و به حالت تهاجمي با تجهيزات و امکانات بيشتر، در آيد. اما عملا ديده شده است که نيروهاي امنيتي ما فقط به دفاع از مراکز دولتي پرداخته اند و پس از سقوط ولسوالي ها و حمله ي طالبان، دست به کار مي شوند و جنگ را ادامه مي دهند.
با گذشت دو سال از عمر حکومت وحدت ملي، به نظر مي رسد که هنوز راهبرد امنيتي روشن، کارا و تعريف شده ي وجود ندارد و مقامات حکومتي نيز در قبال مسايل امنيتي کشور ديدگاه هاي مشترک ندارند. نبود نگاه مشترک درباره بسياري از مسايل و بخصوص مسايل امنيتي، يکي از مشکلات رهبران حکومت وحدت ملي است و باعث شده است که بيشتر روي اوضاع امنيتي کشور تاثير بگذارد.
مسئله ي ديگر، نفوذ گروه طالبان و ساير گروه هاي مخالف دولت در بين مردم است. حکومت وحدت ملي نتوانسته است که از نفوذ اين گروه ها در بين مردم و حتي سربازگيري شان جلوگيري کند. در جنگ کندوز ديده مي شود که جنگ به صورت خانه به خانه ادامه مي يابد و گروه طالبان از خانه هاي مردم استفاده مي کنند و با نيروهاي امنيتي کشور مي جنگند. تا زماني گروه هاي مسلح بتوانند در بين مردم نفوذ بکنند و مکان هاي امني براي پنهان شدن داشته باشند، شکست آنها و پاکسازي محل جنگ، کار دشوار و سخت است.
حکومت براي اينکه از نفوذ مخالفين مسلح در بين مردم جلوگيري کند، بايد تبليغات فرهنگي قدرتمندي را راه اندازي کند و براي مردم آگاهي دهي نمايد و بتواند ديدگاه آنها را تغيير بدهد. اما تبليغات در صورتي موثر واقع مي شود که حکومت بتواند افکار عامه را جذب کند، متاسفانه مقامات حکومت با عملي نکردن بسياري از وعده هاي شان، افکار عامه را از دست داده اند و شهروندان کشور را بي اعتماد ساخته است. اين امر در مناطق نا امن باعث بي ثباتي و نا امني بيشتر مي شود.
در گذشته حکومت براي يافتن عوامل اصلي نا امني بارها کميسيون هاي حقيقت ياب تشکيل داده است، اما هيچگاه نتايج تحقيق اين کميسيون ها منتشر نشده و با مردم شريک ساخته نشده است. حکومت بايد ريشه هاي اصلي ناامني را دريابد و با مردم افغانستان صادقانه در ميان بگذارد، تا همه بفهمند که چرا وضعيت امنيتي کشور شان هر روز بدتر مي شود.