سيگار؛ بازرس ويژه ايالات متحده آمريکا براي افغانستان در گزارش تازه ي خود از افزايش تلفات نيروهاي امنيتي کشور در سال جاري ميلادي خبر داده است. سيگار در گزارش تازه ي خود به کنگره آمريکا نوشته است که شمار کشته شدگان نيروهاي امنيتي افغانستان از آغاز سال جاري ميلادي تا 19 ماه آگست همين سال، به 5523 نفر رسيده است. در اين گزارش همچنان گفته شده است که در اين مدت 9665 نفر ديگر از نيروهاي ارتش و پوليس افغانستان، زخمي شده است.
بر اساس گزارس سيگار، آمار کشته شده گان نيروهاي امنيتي افغانستان در ده ماه نخست سال 2016 در مقايسه با سال 2015 ميلادي 9 درصد افزايش را نشان مي دهد. تلفات نيروهاي امنيتي کشور در سال گذشته، شامل پنج هزار کشته و 15 هزار زخمي بوده است. در گزارش سيگار همچنين گفته شده است که تعداد رويدادهاي امنيتي هم امسال نسبت به سال‌هاي گذشته بيشتر بوده و مطابق آمار سازمان ملل، از 20 ماه مي تا 15 آگوست (88 روز) به 5596 مورد رسيده که در مدت مشابه در سال گذشته 4.7 درصد و در مقايسه با پيرارسال 3.6 درصد افزايش را نشان مي‌دهد.
همچنان در اين گزارش گفته شده است که چيزي بيشتر از 61 درصد خاک افغانستان تحت کنترول دولت افغانستان است و 28.4 درصد خاک کشور محل منازعه و بيش از 10 درصد ديگر تحت کنترول شورشيان است. در ماههاي اخير گروه طالبان و ساير شورشيان مخالف دولت افغانستان، حملات نظامي شان را افزايش داده اند و بر علاوه ولايت هاي شمال کشور، در ساير ولايت ها نيز حملات متعددي را بالاي مراکز دولتي انجام دادند، اما نتوانستند مراکز دولتي را بصورت دومدار در اختيار خود قرار بدهند و نيروهاي امنيتي دوباره حملات آنها را عقب زدند.
افزايش تلفات نيروهاي امنيتي کشور در ده ماه نخست سال روان ميلادي نگران کننده است. اين ميزان از تلفات نيروهاي پوليس و اردوي کشور، در ميدان نبرد، نشان مي دهد که آنها در راه مبارزه با شورشيان و گروه هاي مسلح مخالف دولت، تا چه اندازه با دشواري و مشکلات مواجه هستند. اما چه عواملي باعث شده است که شمار تلفات نيروهاي امنيتي 9 فيصد در مقايسه با کل سال 2015 ميلادي افزايش پيدا کند؟ آيا افزايش تلفات نيروهاي امنيتي کشور نشان قدرت گرفتن بيشتر شورشيان مخالف دولت افغانستان است و يا اينکه نشان ضعف مديريت نهادهاي مهم و استراتژيک امنيتي کشور؟
ضعف مديريتي در نهادهاي امنيتي همواره از سوي نمايندگان مجلس مطرح گرديده است. حتي آنها بارها در اين مورد مسئولين امنيتي را به مجلس فراخوانده اند و از آنها در مورد حملات متعدد شورشيان و تشديد نا امني ها پاسخ خواسته اند. هفته ي گذشته جنرال جان نيکلسون فرمانده فرمانده کل نيروهاي آمريکايي و ناتو در افغانستان، نيز گفته بود که ناکامي و ضعف در رهبري نيروهاي مسلح افغانستان به افزايش تلفات اين نيروها کمک کرده است.
نيروهاي امنيتي کشور نيز بارها از عدم هماهنگي نهادهاي امنيتي شاکي بوده اند، آنها گفته اند که در جبهات جنگ دستوارات لازم را به موقع و در زمان مناسب دريافت نمي کنند و همچنان امکانات و تجهيزات لازم در اختيار آنها قرار داده نمي شود. عدم هماهنگي نيروهاي امنيتي باعث مي شود که آنها در ميدان نبرد نتوانند به همديگر کمک و همکاري کنند و براي شکست دشمن حملات هماهنگ و منسجم داشته باشند.
نهادهاي امنيتي کشور در طرح استراتيژي جنگ، مديريت نيروهاي امنيتي در ميدان نبرد، رساندن تجهيزات به نيروهاي امنيتي در ميدان نبرد و بسيج و هماهنگ سازي آنها، عملکرد خوب و قابل قبول نداشته اند. عملکرد ضعيف آنها در اين بخش ها باعث شده است که تلفات نيروهاي امنيتي کشور افزايش يابد و تعداد زيادي از اين نيروها زخمي شوند و ابتکار عمل در ميدان جنگ به دست شورشيان بيفتد.
بنا به گزارش سيگار، ايالات متحده آمريکا تا سپتامبر امسال 59.8 ميليارد دلار براي تجهيز، تقويت و آموزش نيروهاي امنيتي افغانستان کمک کرده است. اما ضعف مديريتي و فساد در نهادهاي امنيتي کشور باعث شده است که اين کمک هاي هنگفت موثريت لازم را نداشته باشد و بيشتر از اينکه مصرف نيروهاي امنيتي کشور شود، در چرخه ي فساد اداري حيف و ميل گردد.
در گزارش سيگار همچنان گفته شده است که دولت افغانستان نتوانسته است تعداد نيروهاي امنيتي خود را به هدف تعيين شده اش برساند. قرار بود امسال شمار نيرهاي پوليس و اردوي ملي کشور به تعداد 360 هزار نفر برسد، اما اکنون شمار اين نيروها به 317709 نفر مي رسد و براي رسيدن به هدف تعيين شده، 42291 نفر ديگر ضرورت است. همه ي اين موارد نشان مي دهد که نهادهاي امنيتي کشور از ضعف مديريت و رهبري رنج مي برند. اما متاسفانه نيروهاي امنيتي کشور در ميدان نبرد بهاي سنگين ضعف مديريت و رهبري نهادهاي امنيتي را با خون شان مي پردازند.
از سوي ديگر گروه طالبان و شورشيان مسلح مخالف دولت افغانستان نيز امسال با آمادگي ها و تجهيزات بيشتر در ميدان نبرد ظاهر شدند و توانستند حملات زيادي را در ولايت هاي کشور راه اندازي کنند. گروه طالبان در اوايل سال جاري اعلان کرده بودند که حملات را تحت نام« عمري» راه اندازي خواهند کرد. گروه طالبان و ساير گروه هاي تروريستي در طول ده ماه سال جاري ميلادي علاوه بر اينکه چندين حمله ي انتحاري خونين را در کابل انجام دادند، توانستند ولايت کندوز را براي بار دوم بصورت موقت سقوط بدهند و پيش از آن نيز چندين ولسوالي را در چند ولايت کشور سقوط داده بودند.
همچنان در ماه هاي اخير آنها در يازده ولايت کشور با نيروهاي امنيتي افغانستان جنگ کرده اند و خسارات فراوان به مردم و دولت افغانستان وارد کرده اند. در روزهاي قبل معاون سخنگوي رئيس جمهور در يک نشست خبري به رسانه ها گفت که در دو ماه گذشته گروه طالبان به ارزش بيش از دو ميليارد افغاني زيربناها و ساختمان هاي عمومي را در يازده ولايت کشور ويران کرده اند. اين ساختمان ها و زيربناها شامل مکتب، مسجد، شفاخانه، پل، سرک، دوکان، ساختمان هاي اداري دولتي و منازل مسکوني بوده است.
اين ميزان از تخريبات و آسيب رساني به مردم و دولت افغانستان توسط طالبان، نشان مي دهد که آنها هنوز از توانمندي لازم براي نبرد در برابر نيروهاي امنيتي کشور برخوردار هستند و براي اين کار توانسته اند نيرو، تجهيزات و امکانات لازم را تهيه بکنند، در حالي که نيروهاي امنيتي افغانستان از کمبود تجهيزات و امکانات شکايت دارند.
نيروهاي امنيتي کشور با تمام مشکلات و چالش ها و قرباني دادن بسياري از همکاران شان، تا امروز توانسته اند در مقابل شورشيان مخالف دولت افغانستان ايستادگي کنند و از خاک و مردم افغانستان دفاع نمايند. اما از سوي ديگر رهبران حکومت وحدت ملي و مسئولين نهادهاي امنيتي کشور بايد در مقابل افزايش شمار تلفات نيروهاي امنيتي کشور در سال جاري ميلادي براي مردم افغانستان پاسخ گو باشند.
مسئولين نهادهاي امنيتي افغانستان بايد عوامل و دلايلي اصلي افزايش تلفات نيروهاي امنيتي کشور را دريابند و براي مردم افغانستان بگويند. آنها بايد روشن بسازند که چه عواملي باعث شده است که تنها در ده ماه سال جاري ميلادي، تلفات نيروهاي امنيتي کشور از کل سال قبل ميلادي بيشتر شده است. يافتن عوامل اصلي افزايش تلفات نيروهاي امنيتي، مي تواند مديران نهادهاي امنيتي را نيز کمک بکنند که ضعف ها و مشکلات مديريتي شان را بدانند و براي رفع اين ضعف هاي مديريتي فاجعه بار، دست به کار شوند و راه حل پيدا بکنند.