روز پنجشنبه ولايت هاي شمالي کشور با طوفان شديد و بي سابقه رو برو گرديد. اين طوفان که با وزش باد شديد همراه بود ولايت هاي تخار، بلخ، قندوز، جوزجان، فارياب، سرپل و بغلان را در بر مي گرفت. وزش شديد باد همراه با گرد و غبار، روز روشن اين ولايت ها را تاريک ساخته بود. برق بسياري از اين ولايت ها قطع گرديده بود و دوکان ها و بازار نيز تعطيل بود. گفته مي شود منشا اين طوفان دشت هاي اطراف شهر ميمنه ولايت فارياب بوده است.
ولايت هاي شمالي کشور در حالي با اين طوفان روبرو شدند که هيچ اطلاعي از وقوع چنين رويدادي نداشتند. هيچ نهادي دولتي به مردم از وقوع چنين طوفان شديد، اطلاع رساني نکرده بود و حتي يک چنين رويداد طبيعي را پيش بيني نکرده بود. نگراني ها از رسيدن اين طوفان به کابل پايتخت وجود داشت، اما خوشبختانه اين طوفان متوقف شد و به شهر کابل و اطراف آن نرسيد.
وقوع اين طوفان در ولايت هاي شمالي کشور، يکبار ديگر ما را ياد حوادث طبيعي مي اندازد که در سالهاي گذشته در ولايت هاي بدخشان و پنجشير اتفاق افتاد و جان صدها تن از هموطنان ما را گرفت. اما ديده مي شود که هنوز نهادهاي مربوطه دولتي در زمينه ي پيش بيني و اطلاع رساني حوادث طبيعي، با ضعف و ناکارآمدي روبرو هستند و نمي توانند اتفاقات طبيعي را پيش بيني کنند و براي مردم افغانستان اطلاع رساني لازم را انجام دهند. بعد وقوع حوادث طبيعي زيانبار در سال 1393، هنوز چالش هاي اساسي براي مقابله با حوادث طبيعي باقي است و پيش بيني، آگاهي دهي، سرعت عمل و کمک به موقع وجود ندارد.
افغانستان يک کشور محاط به خشکه است  احتمال بروز حوادث طبيعي همانند زلزله، رانش زمين، برف کوچ، طوفان، سيل و برف باري هاي شديد در زمستان هاي سرد و طاقت فرسا و خشکسالي، در آن بسيار بالا است. بنا به بعضي آمارهاي تقريبي، از سال 1970 تا سال 2012 ميلادي، تقريبا 9 الي 20 هزار نفر در کشور به اثر زلزله کشته شده اند و جاري شدن سيل نيز 396 الي 597 دلار به افغانستان خسارت مالي رسانيده است. خشکسالي نيز در بين سالهاي مذکور، به 6 الي 9 ميليون نفر آسيب هاي جاني و اقتصادي رسانده است. افغانستان دوازدهمين کشور زلزله ‌خيز جهان است. بيست و دومين کشور جهان از نظر خشکسالي است و بيست و چهارمين کشور سيل خيز جهان است. از نظر رانش زمين نيز افغانستان در جهان سي ام است و هشتاد و دومين کشور طوفان خيز جهان است.
با وجود اينکه افغانستان يکي از کشورهاي است که احتمال وقوع انواع حوادث طبيعي در آن زياد است، اما دولت و مردم افغانستان هيچ گونه آمادگي براي مقابله با حوادث طبيعي ندارند و بيشتر اوقات از وقوع حوادث طبيعي غافلگير مي شود و به همين خاطر نيز ميزان قربانيان اينگونه حوادث افزايش مي يابد.
اولين اداره مبارزه با حوادث طبيعي در سال 1352 در زمان رياست جمهوري محمد داوود خان ايجاد شده است. اين اداره بعد از آن بوجود آمد که خشکسالي حاد ولايت هاي شمال کشور را در بر گرفت. در طول 15 سال اخير اين اداره تحت نام « اداره ملي مبارزه با حوادث» در چارچوب حکومت افغانستان فعال بوده است. اما از توانايي و ظرفيت لازم براي مقابله با حوادث طبيعي برخوردار نبوده است و نتوانسته در برابر حوادث طبيعي عکس العمل مناسب از خود نشان دهد.
در طول يک و نيم دهه گذشته تمام فعاليت هاي اداره ملي مبارزه با حوادث به فعاليت هاي بعد از وقوع حوادث طبيعي خلاصه مي شود. آنها همواره بعد از اتفاق افتادن يک حادثه طبيعي، تلاش کرده اند که براي ثبت اين رويداد و کمک رساني به محل حادثه بروند، اما هيچگاه قبل از وقوع حوادث طبيعي به مردم افغانستان اطلاع رساني نکرده اند.
طوفان روز پنجشنبه در ولايت هاي شمالي کشور نشان داد که اداره ملي مبارزه با حوادث طبيعي افغانستان توانايي پيش بيني رويدادهاي طبيعي را ندارد و يا اينکه امکانات چنين کاري در اختيار اين اداره قرار نگرفته است. عدم پيش بيني حوادث طبيعي باعث مي شود که اطلاع رساني و آگاهي درباره آنها وجود نداشته باشد و بسياري از مردم در هنگام وقوع يک حادثه طبيعي غافگير شوند. چنانچه برخي از گزارش از ولايت بغلان مي رساند که شماري از دانش آموزان در مکتب بعد از وقوع طوفان گير مانده بوده اند.
عدم اطلاع رساني يکي از چالش هاي اساسي مبارزه با حوادث طبيعي در افغانستان است. اطلاع رساني به موقع يکي از شرط هاي اساسي موفقيت در راستاي مبارزه با حوادث طبيعي است. در افغانستان علاوه بر اينکه دانش آموزان و دانشجويان در مکتب و دانشگاه هيچ گونه آموزشي راجع به مقابله با حوادث طبيعي نمي بينند، آگاهي دهي عمومي نيز در اين زمينه وجود ندارد و به مردم گفته نمي شود که هنگام وقوع يک حادثه طبيعي چه کار بکنند و چطور مي توانند به همديگر کمک بکنند تا از افزايش تلفات و خسارات جلوگيري شود.
در بسياري از کشورهاي که با حادثه هاي طبيعي مواجه هستند، سيستم هشدار قبلي راجع به اينگونه حوادث وجود دارد. اما در افغانستان متاسفانه چنين سيستمي وجود ندارد و شهروندان افغانستان پيشاپيش هيچگونه اطلاعاتي راجع به احتمال وقوع يک حادثه طبيعي دريافت نمي کنند. در طوفان روزهاي گذشته ديده شد که بعد از قوع طوفان شهروندان عادي تلاش کردند که از طريق شبکه هاي مجازي اطلاع رساني بکنند، اما نهادهاي دولتي هيچگونه اطلاع رساني را حتي بعد از وقوع اين طوفان انجام ندادند.
علاوه بر اينکه هيچ گونه اطلاع رساني راجع به حوادث طبيعي در افغانستان وجود ندارد و سيستم هشدار قبلي راجع به حواث نيز فعال نيست، بعد از وقوع رويدادهاي طبيعي، کمک رساني نيز به موقع و زودهنگام، صورت نمي گيرد. در حادثه هاي سالهاي گذشته ديده شده است که گاهي ها چند روز بعد از وقوع حوادث حکومت اقدام به کمک رساني کرده است. عدم کمک رساني به موقع، نشانگر عدم آمادگي قبلي حکومت افغانستان براي مبارزه با حوادث طبيعي است و باعث افزايش تلفات و خسارات ناشي از چنين حوادث مي شود.
اکنون فصل زمستان نزديک است، يکبار ديگر امکان دارد حوادث طبيعي همانند رانش زمين و برفکوچ هاي سنگين اتفاق بيفتد. همچنان امکان دارد بسياري از راههاي مواصلاتي ولايت هاي کشور بر اثر برف باري شديد مسدود شود و مردم با کمبود مواد خوراکه و نيازمندي هاي اوليه مواجه شوند، اما حکومت هنوز از هيچگونه برنامه ي براي مقابله با چنين رويدادهاي طبيعي، خبر نداده است.
با آنکه حکومت افغانستان به حوادث و رويدادهاي طبيعي توجه جدي نمي کند، اما مي شود گفت که بعد از رويدادهاي امنيتي، حوادث طبيعي بيشترين قرباني را از مردم افغانستان گرفته است و بيشترين زيان هاي مالي را به آنها در سالهاي گذشته رسانده است. متاسفانه هيچگونه آمار دقيقي از قربانيان و خسارات ناشي از حوادث طبيعي در کشور وجود ندارد، اما اينگونه اتفاقات همواره با تلفات جاني و مالي همراه بوده است.
ضعف مديريتي در مقابله با رويدادهاي طبيعي در سالهاي گذشته هويدا بوده است، بسياري از کارمندان اداره ي ملي مبارزه با حوادث همانند ساير بخش ها، داراي تخصص در اين زمينه نيستند و اين باعث مي شود که آنها از دانش کافي در زمينه مقابله با چنين رويدادهاي برخوردار نباشند و نتوانند بصورت موثر و به موقع اقدامات لازم را انجام دهند.
حکومت افغانستان براي مبارزه موثر با حوادث طبيعي، نيازمند است تا اداره ملي مبارزه با حوادث را تخصصي بسازد و تجهيزات و امکانات لازم براي پيش بيني حوادث طبيعي را در اختيار اين اداره قرار دهد، همچنان لازم است برنامه هاي براي افزايش آگاهي مردم براي مقابله با چنين حوادثي از سوي حکومت روي دست گرفته و از طريق رسانه هاي همگاني در اختيار مردم قرار داده شود.