اين روزها، آلودگي هواي شهر کابل، بيشتر از هر موضوع ديگر حيات و سلامتي شهروندان پايتخت را به خطر انداخته است و يک تهديد جدي به شمار مي رود. شهروندان کشور هر روزه عکس هاي از آلودگي هواي کابل در شبکه هاي اجتماعي ميگذارند و نگراني شان را در اين مورد ابراز مي دارند. اما اداراه ملي  حفاظت ازمحيط زيست هنوز به اين مشکل توجه نکرده است و هيچگونه گزارشي از ميزان آلودگي هواي شهر کابل ارائه نکرده است.
کابل يکي از آلوده ترين شهرهاي جهان به شمار مي رود. هر ساله با آغاز فصل زمستان، آلودگي شهر کابل به شدت افزايش مي يابد و به احتمال زياد از حد مجاز آلودگي هوا، مي گذرد. در ساير کشورها وقتي آلودگي هوا از حد مجاز آن مي گذرد، اداره ي هوا شناسي نکات ايمني را به مردم گوشزد مي کند و راه حل هاي براي کاهش آلودگي هوا و جلوگيري از افزايش بيشتر آن، ارائه مي کند، اما متاسفانه مسئولين بخش هواشناسي افغانستان نه تنها که راهکاري براي کاهش آلودگي هوا ندارند، بلکه ميزان آلودگي هوا را نيز براي شهروندان کشور اعلان نمي کنند و از تاثيرات آلودگي هوا بر سلامت مردم، هشدار نمي دهند.
دولت افغانستان اداره ملي حفاظت از محيط زيست را در سال 1384 را ايجاد کرد تا براي حفاظت از محيط زيست افغانستان و کنترول آلودگي هواي شهرهاي بزرگ کشور، کار کند. اما با گذشت بيش از يازده سال از فعاليت اين اداره، کمترين کار براي کاهش آلودگي هواي شهر کابل صورت نگرفته است و پايتخت کشور هر روز بيشتر آلوده مي شود و خطرات ناشي از آن، شهروندان پايتخت نيشين را تهديد مي کند.
عوامل آلوده کننده هواي شهر کابل
ذغال سنگ؛ مصرف ذغال سنگ در فصل زمستان براي گرم کردن خانه ها، يکي از عمده ترين آلوده کننده هاي هواي شهر کابل به شمار مي رود. بسياري از شهروندان کابل را خانواده هاي فقير و بي بضاعت تشکيل مي دهند، آنها در فصل زمستان که برق نوبتي مي شود و قيمت گاز مايع نيز افزايش مي يابد، براي گرم کردن خانه هاي شان از ذغال سنگ و چوب استفاده مي کنند. همچنان بسياري از حمام هاي عمومي شهر کابل، براي گرم کردن آب و فضاي حمام، از ذغال سنگ استفاده مي کنند. دود ناشي از استفاده ي ذغال سنگ و چوب، باعث آلودگي هوا مي شود.
تيل بي کفيت و وسايل نقليه ي فرسوده؛در سالهاي اخير استفاده از وسايط نقليه ي کهنه، فرسوده و دودزا، به صورت بي رويه در شهر کابل افزايش يافته است و يکي از عمده ترين عوامل آلودگي هواي شهر کابل به شمار مي رود. از سوي ديگر، اين وسايل از مواد سوخت کم کيفيت استفاده مي کنند که در توليد دود غليظ و مضر براي صحت انسان، نقش عمده دارد. تردد اينگونه وسايط در داخل شهر و توليد دود ناشي از استفاده ي مواد سوخت کم کيفيت، باعث آلودگي هواي شهر و بوجود آمدن امراض گوناگون براي شهروندان مي گردد.
از سوي ديگر مدت ها است که در کابل برف و باران نباريده است و گرد وخاک ناشي از تردد انسان ها و موترها در شهر، نيز از يکي از آلوده کننده هاي عمده به شمار مي رود. بسياري از ما روزها وقتي در شهر در حال گشت و گذار هستيم متوجه آلودگي وحشتناک هواي کابل نمي شويم ولي اگر در شب و هنگامي که هنوز تعدادي از موترها در حال رفت و آمد هستند از خانه بيرون شويم، در شعاع چراغ موترها، ميزان واقعي گرد و غبار و آلودگي هواي شهر کابل را مي توانيم مشاهده کنيم.
ساختار شهر؛ساختار جغرافياي شهر کابل نيز يکي از عوامل آلودگي هواي شهر به شمار مي رود. به لحاظ جغرافيايي، شهر کابل مانند کاسه‌اي است که توسط کوه‌هاي بلند احاطه گرديده است و در اثر وزش باد، آلودگي هوا به آساني از اين کاسه خارج نمي‌شود. همچنان در سال هاي اخير مثل دهه هاي گذشته، برف سنگين و باران هاي شديد نيز نمي بارد تا غبار و آلودگي هاي فوسيلي را رسوب دهد و از بين ببرد. بنابر اين گرد و غبار در آسمان کابل به دليل وجود کوه هاي مرتفع و احاطه کابل توسط اين کوه ها  و کمبود بارش برف و باران در طول سال از مناطق هم جوار آن که توسط اين چنين توسط کوه ها احاطه نشده است، بيشتر است.
افزايش جمعيت؛افزايش جمعيت يکي ديگر از عوامل آلودگي محيط زيست در کابل است. کابل شهري است که براي نيم ميليون جمعيت ساخته شده است، اما جمعيت اين شهر هم اکنون به بيش از پنج ميليون نفر و بنا به بعضي گفته ها حتي به هفت ميليون نفر رسيده است. بسياري از خانواده هاي روستايي افغانستان به دليل نبود کار و فقر اقتصادي مجبور به مهاجرت به شهرها مي شوند که کابل يکي از شهرهاي است که بيشتر ساکنان آن را کساني تشکيل مي دهند که محل سکونت اصلي شان را ترک کرده اند. همچنان بيشتر مهاجراني که از کشورهاي ايران و پاکستان عودت کرده اند و اکثر بيجاشده گان داخلي، در کابل اقامت گزيده اند. مهاجرت از روستا به شهر، عودت مهاجران از کشورهاي همسايه و بيجاشده گان داخلي، باعث تراکم جمعيت در شهر کابل گرديده است و بسياري از مشکلات محيط زيستي بر اثر تراکم جمعيت بوجود آمده است.
از سوي ساختار شهر کابل اين مقدار جمعيت را پذيرا نيست و از سوي ديگر اکثريت مردم با فرهنگ شهر نشيني آشنا نيستند و توجه به حفظ و پاک نگهداشتن محيط زيست ندارند. بيشتر مردم کابل زباله هاي شان را در جويچه هاي کنار سرک ها و يا در کوچه ها مي اندازند و شاروالي کابل هم به اندازه کافي سطل هاي زباله را در تمام نقاط شهر نگذاشته است تا مردم زباله هاي شان را در داخل آنها بريزند. همه ي اين عوامل باعث افزايش آلودگي هوا و محيط زيست در کابل شده است و هر روزه شهروندان کابل را در معرض امراض گوناگون ناشي از آلودگي هوا و محيط زيست قرار مي دهد.
بي توجهي به آلودگي هوا، پيامدهاي ناگواري در پي خواهد داشت. عمده ترين پيامد ناگوار افزايش آلودگي هوا، شيوع امراض گوناگون ناشي از هواي آلوده خواهد بود. آلودگي هوا بر دستگاه داخلي بدن همانند قلب و سيستم تنفس و اندام خارجي انسان همانند چشم و پوست اثرات مخرب به جا مي گذارد. آلودگي هوا باعث بوجود آمدن بيماري هاي تنفسي، آلرژي هاي پوستي و حتي بيماري هاي صعب العلاجي چون سرطان مي گردد و زندگي بسياري از افراد جامعه را با تهديد مواجه مي سازد.
حکومت افغانستان تاکنون به آلودگي هواي شهر کابل بي توجه بوده است و براي کاهش آن تلاش جدي نکرده است، اما انتظار مي رود که آلودگي شديد هواي کابل در اين روزها، مقامات حکومت وحدت ملي را وادار کند تا در اين راستا برنامه هاي عملي را روي دست گيرند.
حکومت براي اينکه بتواند آلودگي هواي شهر کابل را کنترول کند و پيامدهاي ناگوار ناشي از آن را کاهش دهد، بايد مانع ورود وسايل کهنه و فرسوده و تيل کم کيفيت در کشور گردد. همچنان حکومت بايد شهروندان را تشويق کند که بجاي ذغال و چوب از گاز براي گرم کردن خانه هاي شان استفاده کنند. براي اين کار بايد واردات گاز مايع افزايش يابد و قيمت آن کاهش يابد تا همه ي شهروندان توان استفاده از آن را داشته باشد.
حکومت وحدت ملي بايد اداره ملي حفاظت از محيط زيست را وادار بسازد تا در مورد آلودگي هواي شهر کابل از طريق رسانه ها به شهروندان آگاهي دهي کند، همچنان اين اداره بايد بصورت منظم ميزان آلودگي هواي شهر کابل را براي مردم گزارش دهد و از آنها بخواهد که براي کاهش آلودگي هواي پايتخت کشور همکاري کنند.