تيوريسن هاي جنگ و امنيت جهان در مونيخ آلمان گرد هم آمده اند و راه هاي نجات از جنگ و دست يابي به امنيت را جستجو مي کنند. اين نشست اگرچه فاقد صلاحيت تصميم گيري اجرايي است؛ اما محل پردازش تئوري ها و تجارب مهم و اساسي امنيتي ــ نظامي به حساب مي آيد. اين نشست، پيش از آن که جايي براي خط و نشان ترسيم کردن مسايل امنيتي و نظامي کشورهاي جهان باشد، بيشتر اشتراک گذاري تجارب مسوولان و ايده پردازان امنيتي را به نمايش مي گذارد. در اين نشست، دولت ها بدون خط و نشان کشيدن براي هم، مي توانند که با استفاده از تيوري ها و تجارب ارايه شده، آسيب هاي امنيتي ــ سياسي خود را بازشناسي و نقاط قوت را تقويه کند و در نظم و امنيت جهاني سهم بگيرد. از اين رو، اشتراک افغانستان و به ميان گذاشتن تجربه هاي خود در اين نشست، مهم و حياتي است؛ چون، افغانستان خود، آسيب ديده ي جنگ است و با اين پديده دست و پنجه نرم مي کند و قرباني مي دهد.

رييس جمهور غني، پارسال در نشست امنيتي مونيخ اشتراک کرد و تا حدودي لايه هاي جنگ جاري کشور و علت آن را در اين نشست، بازگو کرد. «موج پنجم خشونت سياسي» محور سخنراني پارسال رييس جمهور بود. تروريسم، افراطيت و بنيادگرايي، ابزارهايي اند که به گفته آقاي غني، موج پنجم خشونت هاي سياسي را تشکيل مي دهند. همين پديده ها، امروز امنيت جهان را به چالش کشيده و قربانيان اول آن را افغانستان و کشورهاي خاورميانه تشکيل مي دهد و دامنه ي آن اکنون در سطح کل جهان گسترده شده است. محور سخنراني امسال رييس جمهور در اين نشست را نيز بنيادگرايي، افراطيت و خطرات منطقه اي تروريسم، تشکيل مي دهد. از يک نگاه، محتواي سخنراني رييس جمهور در مقايسه با سال گذشته چندان تغييري نکرده و همه بيان همان نقاطي که سال گذشته گفته شده، مي باشد. آنچه در اين سخنراني افزايش مي داشته باشد، گزارش آماري خواهد بود.

از نگاه ديگر اگر بر محور سخنراني رييس جمهور بنگريم، پرسيده مي‌ شود که تيوري هاي او، به چه ميزاني در عمل پياده شده و در بهبود وضعيت به چه اندازه کمک کرده است. در حال حاضر، بدون سياه نمايي وضعيت، افغانستان بستر گرم ايده هاي تروريستي، بنيادگرايي و افراطيت است. تمام آنچه که شاهرگ اين ايده ها را قوت مي دهد، هم چنان در اين جا موج مي دهد. اقتصاد جرمي، تجارت مواد مخدر، مدارس تربيه و آموزش افراطيت و بنيادگرايي که زمينه‌ هاي سربازگيري تروريستان را قوت مي دهد، به صورت جدي فعاليت دارد. از ماه فبروي پارسال تا ماه فبروي امسال که نشست امنيتي مونيخ برگزار شده، به نظر نمي رسد که تغيير مهمي را در عملي سازي تيوري هايي که رييس جمهور غني بيان کرده، شاهد باشيم.

تيوري موج پنجم خشونت سياسي غني در حالي بيان شد که از آن زمان تا کنون، بيشتر از گذشته، از گزند همين پديده، روز به روز به شمار قرباني ها افزوده مي شود. داعش که يکي از عناصر اين تئوري است، به خشونت روز افزوني دامن زده است. در جريان همين سال، بر اساس گزارش يوناما، حمله و قتل هاي هدفمند اتنيکي و مذهبي از سوي همين گروه صورت گرفت، خانه ها سوختانده شد و اين روزها اين گروه بيشتر نيروهاي امنيتي را به چالش کشيده است، آن گونه که گزارش شده، ننگرهار به نبردگاه خونين اين گروه تبديل شده است. همين گونه، کنارآمدن با بنيادگرايان نيز به صلح نيانجاميده است. امضاي پيمان صلح با يک گروه مخالف دولت تا کنون هيچ تغييري را در وضعيت نياورده است و اميدي هم نمي رود که تغييري به ميان آيد. چون گروهي که پيمان را به امضا رساند، هيچ گونه تغييري در خواست هاي ايدئولوژيک اش ديده نمي شود و بر همان خواسته هاي ايدئولوژيک خود تاکيد دارد و پيوستن او با دولت، از نگاه جنگ نرم، هيچ مفادي را نصيب دولت افغانستان نکرده است. مي بايد وقتي اين گروه به صلح پيوست، در ذهنيت عمومي و حوزه هاي سنتي ــ مذهبي اجتماعي، تغيير ديدگاه در مورد بنيادگرايي خلق مي شد و حداقل گفتمان عمومي در اين مورد به ميان مي آمد که چرا اين گروه که با خواست ايدئولوژيک دست به ويران‌گري و آدم کشي زده و اکنون دوباره با نظامي که باورمندي و تئوري هاي سياسي اش سازگاري نکرده است، يک جا شده است.

رييس جمهور غني در حالي بر محور بنيادگرايي و افراطيت سخنراني مي‌ کند که خود عملا در برابر اظهارات علني اين طرز ديد سکوت اختيار مي کند و به نظر نمي رسد که خود دولت هم بر همين پديده هايي که به عنوان عامل خشونت هاي جاري در کشور شناخته مي شود، باور داشته باشد. آن گونه که ديده شده، تبليغ ديدگاه بنيادگرايي در خود دستگاه دولتي نيز وجود دارد. چنانچه در اين همين اواخر، يک مقام بلندرتبه شوراي عالي صلح، بدون هيچ هراسي آنچه که را خلاف امنيت ملي است و بنيان ساز ايده هاي گروهي که با شاخصه هاي گروه تروريستي عمل مي کند، به حساب مي آيد، از تريبون دولت اعلان کرد. اما در برابر او برخورد قانوني نشد. هم چنان مراکزي که تقويه کننده ايده هاي بنيادگرايانه و افراطيت مي باشد، بدون کدام مانع جدي فعاليت مي کند. لذا آنچه را که رييس جمهور غني به عنوان يک تئوري امنيتي در گذشته ارايه کرده، و ارايه مي کند، مي تواند که واقع بينانه با وضعيت باشد، اما عملي سازي آن نيز يک شرط است. آنچه که بيان شد، دولت مي توانست در برابر آن مبارزه کند، راه هاي گرايش به افراطيت، بنيادگرايي و سربازگيري گروه هاي تروريستي را محدود سازد؛ اما واقعيت امر چنين نشده و ما با وضعيت کنوني مواجه هستيم.

نشست امنيتي مونيخ، چشم انداز واقع بيني هاي نظامي ــ امنيتي است که افغانستان نيازمند خلق استراتژي ها، تئوري ها و ايده هاي نظامي با استفاده از مشوره هاي اين نشست مي باشد. از سويي هم، نشست اين چنيني، بيانگر نقطه ي تعامل امنيتي و سياسي افغانستان با همکاران بين المللي و منطقه اش مي باشد. نياز است تا از تجارب و راهکارهايي که براي بهبود وضعيت در اين گونه نشست ها پيش کش مي شود، دولت از آن در سياست گذاري هاي امنيتي و نظامي خود استفاده کند.