عکاسي توسط يک فرد کشف وتکميل نشده است، بلکه عکاسي نتيجه زحمات وتلاش بسياري از افراد درزمينه‌هاي مختلف اکتشافات ونوآوري‌هاي آنان در طول تاريخ است که سال‌ها قبل وجود داشته است. عکاسي را به زبان يوناني فتوگرافي مي گويند، کلمه فتوگرافي از واژه هاي يوناني نور ونگارش مشتق شده است که از ترکيب آن دو، نگارش با نور استخراج مي شود.

عکاسي را مي توان  ثبت و ايجاد يک تصوير تعريف کرد که عموما در دو مرحله ي کلي انجام مي‌شود: نخست، بدست‌آوردن تصوير- تصوير يک شيء يا مجموعه اي از اشياء-  به وسيله دوربين و ثبت آن روي نگاتيو. دوم، ظاهر کردن تصوير مخفي حاصل از دوربين عکاسي، ظاهر کردن و پايدارکردن آن.
قديمي ترين عکس درجهان

قديمي‌ترين عکس ثبت شده در تاريخ عکاسي، تصويري است که نيسفور نيپس «اشراف‌زاده‌ي فرانسوي در سال 1826 ميلادي با فرايندي که خود آن را هليوگرافي» ناميد از چشم‌انداز پنجره‌ي اتاقش گرفت. چند سال بعد يعني درسال 1837 يک فرانسوي ديگر به نام لوئي داگر به فناوري‌اي دست يافت که تصويري مثبت، مستقيم و پايدار بر صفحه‌ي نقره‌اندود ثبت مي‌کرد. او فناوري خود را داگروتيپ ناميد که در تاريخ عکاسي بعنوان نخستين شيوه‌ي عملي ثبت تصوير شناخته مي‌شود. اين فرايند اصلاحات و تغييراتي کرد تا اينکه در جنوري 1839 آکادمي علوم فرانسه داگروتيپ را بعنوان يک اختراع فني به ثبت رساند.
اولين عکس ها درافغانستان

اولين عکس موجود درتاريخ افغانستان متعلق به «جان بورک» عکاس ايرلندي است که درسال 1869 ميلادي ازامير شيرعلي خان پادشاه افغانستان گرفته شده است. اوکه همراه با ارتش بريتانيا به افغانستان سفر مي‌کردعکس شير علي خان را گرفته است واين عکس، امير را نشان مي‌دهد که روي چوکي نشسته وشمشير دردست دارد.

مقارن همان سالها عکس عبدالرحمن خان پادشاه افغانستان که در جنگ عليه امير شيرعلي خان شکست خورده به سمرقند گريخته بود و پناهنده امپراطوري روسيه مي شود توسط حاکم سمرقند گرفته شده است.

امپراطور الکساندر دوم، قبل از اينکه عبدالرحمان خان را به سن پترزبورگ دعوت کند، از او مي خواهد عکس خود و مقام هاي همراهش را برايش بفرستد. حاکم سمرقند او و ديگر همراهانش را به يک عکاسخانه مي برد تا عکس آنها را بگيرد. ولي در آنجا هيچ يک از همراهان اميرعبدالرحمن خان حاضر نمي شوند که در برابر دوربين عکاسي بنشيند.
اولين عکاس افغانستاني:

نخستين عکاس افغانستاني امير حبيب الله خان پادشاه افغانستان (1901-1919) است. حبيب الله مرد خوشگذراني بود و علاقه زيادي به مظاهر دنياي جديد داشت. او اولين بار موتر، سينما، تيلفون و عکاسي را به کابل آورد.

فيض محمد کاتب، در جلد چهار»سراج التواريخ» مي گويد در اوايل سال 1909 ميلادي امير حبيب الله خان از هندوستان «هزار روپيه « را وسايل عکاسي خريداري کرده و قسمتي از ضلع شمالي ارگ شاهي را به استديوي عکاسي تبديل کرد.

امير، گروهي از درباريان را با فنون عکاسي آشنا کرد تا کار شستن و روتوش عکس ها را انجام دهند. اين شاگردان بيشتر از دربار بودند: مير حسام الدين رسام از ولايت غزني، نقاش معروف دربار که نقاشي ديواري مي کشيد، همراه با دو برادرش مير عبدالروف و سيد جواد و نيز دو غلام بچه دربار به نام‌هاي امان بيگ شغناني و محمد ايوب خان ايلخاني هزاره از اولين کساني بودند که با فنون عکاسي آشنا شدند.
امير حبيب الله و شاگردانش ابتدا عکس شهزادگان، سرداران و اعيان را مي‌گرفتند و آنها را به صاحبان عکس فروخته و در آمد آن را صرف يتيم خانه‌ي مي کردند که در سال 1911 تاسيس کرده بود.
امير امان الله خان

در زمان حکومت امان الله خان هنرعکاسي در افغانستان جاي بيشتر باز کرد. او همانند پدرش حبيب الله خان در توسعه و پيشرفت عکاسي در افغانستان توجه زياد داشت.

شاه امان الله خان خودش عکاسي نمي کرد. او در سفر اروپايي اش در سال 1927 ميلادي، چندين پايه کامره و وسايل عکاسي را از آلمان با خود به کابل آورد تا باعث تشويق و انکشاف هرچه بيشتر اين هنر شود. در سفر شش ماهه او به اروپا؛ ملکه ثريا همسر و نورالسراج خواهرش با يک روبند نيمه ابريشمي و جوراب‌هاي سياه ظاهر شدند و از آنها عکس گرفته شد، اين عکس‌ها در روزنامه‌هاي اروپا چاپ شد که براي اولين بار صورت ملکه و خواهر يک شاه افغانستان ديده مي‌شد.
امير حبيب الله خان کلکاني

در دوره حکومت حبيب الله کلکاني، کشمکش هاي سياسي و نظامي زياد بود اما عکاسان به حالت عادي فعاليت داشتند و عکس هاي مستند و يادگاري مي گرفتند.
نادرشاه

نادرشاه  خودش عکاس نبود، اماعکس‌هاي زيادي از او وجود دارد. ولي مهمترين عکسي که از او در دست است، از آخرين لحظه حيات او است؛ عکسي از صحنه يي که نادرشاه به دست عبدالخالق به قتل مي رسد.
محمد ظاهر شاه

دوره ظاهر شاه دوره آرامش بود. به همين جهت رفت و آمد جهانگردان، عکاسان خارجي در اين دوره زياد بود. با آمدن توريست‌ها و عکاسان، کامره‌هاي عکاسي انالوگ که در آن از فيلم (نيگاتف) استفاده مي شد،  در عکاسخانه‌هاي شهر کابل افزايش يافت. کامره‌هاي فوري صندوقچه يي سياه و سفيد در گوشه و کنار شهر کابل زياد به چشم مي خورد.

درهمين دوره بود که عکاسي از چهار ديواري ارگ وانحصار شاهزاده گان بيرون رفت و دوربين‌هاي جديد توسط تاجران وارد کشور گرديد. همين طور چندين عکاسي در گوشه و کنار شهر کابل براي رفع نياز هاي مردم از قبيل عکس براي تذکره و ترخيص و .... گشايش يافت و استديوهايي ساخته شد.
سردار محمد داوود خان

داوود خان، هنر، فرهنگ، عکاسي و ورزش را دوست داشت. در دوره حکومت او تعدادي از جوانان به منظور فراگيري فيلمبرداري وعکاسي به کشورهاي جاپان، ايران و بلغاريا فرستاده شدند، عکاسي فوري وخياباني افزايش بيشتريافت.
بعد ازسال 1357

درزمان نورمحمدترکي وحفيظ الله امين، عکاسي بصوت نورمال پيش مي رفت، اما در دوره ببرک کارمل و داکتر نجيب الله عکاسي رشد خوبي يافت، عکس هاي سياه وسفيد به رنگي تبديل شد وبراي اولين بار درزمان  ببرک کارمل نام عکاسان روي عکس درج گرديد، دراين دوره برعلاوه کمره هاي صندوقچه اي کمره هاي انالوک نيزوارد بازار شد.

در دوره حکومت مجاهدين عکاسي درافغانستان به صوت عادي ونورمال پيش مي رفت کدام تغيير درعکاسي نيامد، اما درزمان طالبان عکاسي وتصوير برداري کاملا ممنوع اعلان شد. استديوهاي عکاسي تعطيل گرديد، نشريات چاپي بدون عکس انسان وديگر زنده جان ها منتشر مي شد. تنها براي تذکره مردها اجازه داشتند عکس بگيرند.
پس از سقوط طالبان

پس ازسقوط طالبان وبا روي کار آمدن حکومت حامدکرزي، عکاسي درافغانستان کاملا  متحول شد وبصورت سرسام آور گسترش يافت. پيدايش کمره‌هاي ديجيتالي وکمپوتر عکاسي را از عکاسخانه‌ها واستديوها، وارد دفاتر کار، منازل وخانه‌ها نمود. تغيير وتحولي که درعکاسي بوجود آمد نسل جديد وجواني از عکاسان باکمره هاي مدرن وديجيتالي وارد عرصه عکاسي شدند.
علاقه مردم نيز به گرفتن عکس افزايش يافت، اما عمومي شدن عکاسي سبب شد که عکاسي نسبت به گذشته کمي غير حرفه‌ي تر شود، چون هرکس که توان خريد يک کمره را پيداکرد،  شروع نمود به گرفتن عکس، تعدادي حتاباگوش

ي‌هاي مبايل عکاسي مي کنند که اين خود از کيفيت هنري عکس مي کاهد.

از طرفي هم با پيشرفت فني عکاسي و تغيير عکاسي از آنالوگ به ديجيتال وکمپيوتري شدن عکاسي، بسياري از عکاسي هاي قديمي که کمره هاي فوري وانالوک بود فراموش شد، اگرچه تا هنوزهم  ديوارهاي شهرکابل نشان آنها را خوب به يادگار دارند.
نمايشگاه‌هاي عکاسي

تاکنون تعداد زيادي ازتوليدات عکاسان افغان در داخل و خارج ازکشور به نمايش گذاشته شده است که از آن جمله درخارج ميتوان به نمايشگاه عکس باتور، مسعود حسيني، اميرشاه، فرزانه واحدي، احمدمسعود، نجيب الله مسافر، فاطمه حسني اشاره کرد. کمي پيشتر ازآن در دوره حکومت انتقالي ما شاهد اولين دوره برگزاري نمايشگاه عکس درافغانستان بعد از طالبان بوديم، همه عکس ها راوي تاريخ سياهي بود که رعشه به جان آدمي مي انداخت. بعد تر چيدن نمايشگاه عکس توسط مرکزفرهنگي آينه، مرکز فتوژورناليزم چشم سوم درکابل وبرخي ولايت هاي کشور برگزارشد.

هم اکنون مرکز فتو ژورناليزم چشم سوم، يکي از مراکز حرفه اي عکاسي درافغانستان است که ازسال 1387 کارخود را با گروهي ازجوانان عکاس، درکابل آغازکرده و طي مدت کوتاهي درجامعه عکاسي افغانستان ، جايگاه واعتبار ويژه اي يافته است، همچنان به تازگي يک مرکز عکاسي حرفه اي بنام انجمن عکاسان افغانستان توسط مسعود حسيني وفرزانه واحدي تأسيس شده است که گام بلندي در راستاي عکاسي حرفه اي باتکنولوژي مدرن مي باشد.