صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

نقش مثبت و منفی رسانه ها در افغانستان

-

نقش مثبت و منفی رسانه ها در افغانستان

بخش دوم
با وجود کارکرد مثبت رسانه ها در زمينه اطلاع رساني، جريان سازي فرهنگي، وحدت و همگرايي و حمايت از نيروهاي امنيتي و دفاعي افغانستان،  برخي  اثار منفي نيز دارد که اگر درست مديريت نشود، چالش هاي مهم براي جامعه و مردم خلق خواهد کرد. در بخش به نقش مثبت رسانه ها پرداخته شد و اينک در اين بخش فقط به مهم ترين تاثيرات منفي  رسانه ها اشاره  مي شود.
ب) نقش منفي رسانه ها
1. تشديد اختلافات و تنش هاي قومي 
جوامع چند پاره و ناهمگون همواره درمعرض منازعات وتنش هاي قومي قرار دارد. بررسي هاي صورت گرفته درباره منازعات داخلي نشان مي دهد که بيشتر اين درگيري ها و منازعات بر محور  قوميت شکل گرفته است و رسانه ها در ايجاد منازعات،  خشونت هاي قومي و قوميت سازي سياست، در کشورهاي داراي تنوع قومي و فرهنگي  نقش مهم و موثر داشته است و  بسياري از منازعات و كشمكش هاي سياسي با  کمک رسانه هاي گروهي  تبديل به جريانات قومي و سياسي شده است. مردم افغانستان نيز از ناحيه منازعات قومي خسارت هاي زيادي متحمل شده است و وحدت و يک پارچگي ملت افغانستان تحت تآثير عوامل مختلف با چالش هاي جدي مواجه گرديده است. بعد از سقوط حکومت طالبان و تشکيل حکومت جديد و  ورود  جامعه جهاني به افغانستان، به خصوص در عرصه فعاليت هاي رسانه اي  در افغانستان آغاز شد و نهادهاي مختلف رسانه اي  با پاليسي هاي متفاوت در کشور شکل گرفت. بنابراين درکنار همه  آثار مثبت رسانه هاي جمعي برخي از اثار منفي آن ها نيز غير قابل انکار است.   بي اعتمادي ، تنش هاي قومي  موجود در جامعه افغانستان  معلول جنجال هاي رسانه اي و دامن زدن به مسايل قومي است که از سوي شبکه هاي اجتماعي و برخي رسانه هاي گروهي کشور صورت مي گيرد. تا جايي که اگر اين  روند  ادامه يابد آتشي را خواهد افروخت که هزينه آن  بر مردم افغانستان تحميل شده و از گرماي اين آتش تباه کن همه مردم افغانستان آسيب خواهد ديد؛ بنا براين رسانه هاي جمعي با درنظر داشت اين واقعيت که همه مردم افغانستان از ﻫﺮ ﻗﻮم و ﮔﺮوﻫﻲ، ﺑﻪ ﻳﻚ اﻧﺪازه در ﺣﻔﻆ و حراست  و دفاع ا زمنافع ملي کشور سهم داشته است، در پاليسي هاي رسانه اي خود مسئولانه عمل کند و زمينه بهره برداري دشمنان را از تنوع قومي، مذهبي و  زباني فراهم نسازد   
2.بي توجهي به منافع ملي 
به منافع ملي در تمام کشورها فارغ از گرايش هاي سياسي به عنوان خط قرمز  و مهم تر از هرچيز نگريسته مي شود؛ اما متآسفانه رسانه هاي گروهي در کشور ما هنوز  به بلوغ رسانه اي دست نيافته است. ازاين رو برخي نهادهاي رسانه اي درکشور نقش مهم در  ناديده انگاري منافع ملي دارد و پاليسي رسانه ي برخي نهادي هاي رسانه ي  بخصوص رسانه هاي صوتي و تصويري  اگر بررسي شود به خوبي  دانسته مي شود  که فهم درست از منافع ملي ندارد. استاد دانش معاون دوم رياست جمهوري در مراسمي که به مناسبت گشايش « انستيتوت صلح، رسانه و حکومت داري خوب» در کابل  برگزار شده بود با  اشاره به اهميت و کار کردهاي رسانه هاي گروهي گفت: حکومت به حمايت از رسانه ها به عنوان يکي از دستاوردهاي مهم کشور به صورت جدي متعهد است اما رسانه ها نيز بايد منافع ملي را در نظر داشته باشند. بنابراين  نگاه رسانههاي ما  در موضوع منافع ملي  بدون درنظر داشت گرايش هاي سياسي و قومي مي بايست حرفه ي و کارشناسانه باشد  و افکار عمومي را متوجه بسازد که ناديده  انگاري منافع ملي و مقدم کردن منافع قومي و باندي پيامدهاي ناگواري براي کشور و جامعه دارد و آنچه که امروز منافع ملي کشور را تهديد مي کند نگاه به منافع ملي از دريچه منافع قومي است در کشورهايي که اختلافات قومي ومذهبي بر همه چيز سايه افگنده است، منافع آن کشور ها همواره در معرض تهديد قرار دارد؛ زيرا وحدت ملي که تآمين کننده منافع ملي است و هر ملّتي براي بقا و حيات خود، و يا دستيابي به اهداف ديگر خود، سخت به آن نيازمند است ازهم فروپاشيده است و جامعه اي که در آن هر کسي به دنبال منافع قومي، سياسي و نژادي خود باشد و منافع عموم ملّت، پاس داشته نشود، منافع ملي قرباني منافع قومي و باندي خواهد شد،  و اگر اين روند يعني مقدم دانستن منافع قومي برمنافع ملي در افغانستان  ادامه يابد و يک اجماع  و فهم مشترک بين گروه ها و اقوام ساکن درکشور در باره منافع ملي شکل نگيرد، کشور با چالش هاي زيادي مواجه خواهدشد، بنابراين لازم است که رسانه هاي کشور در اين زمينه با تبيين و تحليل  عوامل  تهديد کننده منافع ملي، زمينه يک فهم مشترک از منافع ملي را  ايجاد نمايد 

3. تضعيف نظام سياسي و برجسته سازي قدرت مخالفان مسلح 
يکي از مهم ترين کار کردي رسانه ها،  کارکردهاي سياسي است و رسانه ها به عنوان نماينده افکار عمومي حق دارند بر قدرت سياسي، نهادها و مسئولان حکومتي  نظارت کنند و نظارت رسانه هاي گروهي  بر قدرت سياسي حق رسانه ها و پاسخگويي به مطالبات مردم، تکليف و وظيفه دولت است.  عيني ترين کارکرد رسانه ها در دنياي امروز در همين بخش ظاهر مي شود؛ بنا براين  رسانه ها به عنوان ديدبان نظام سياسي  با  اطلاع رساني صحيح، نقد و تحليل  منصفانه، وارد  يک تعامل سازنده با قدرت سياسي گردد، استفاده از قدرت و ظرفيت رسانه هاي نوشتاري، ديداري و شنيداري  جهت تخريب و القاي نا کارامدي نظام سياسي، جدايي نخبگان از دولت و اعتماد زدايي بين مردم،  مي تواند زمينه مناسب براي کاهش حمايت هاي مردمي، کاهش مشروعيت حکومت  و زمينه ساز آشوب و خيزش هاي  مردمي را فراهم گرداند. در شرايطي که گروه هاي تروريستي با حمايت برخي کشورهاي منطقه با عمليات انتحاري و تروريستي و با پشتباني قدرت رسانه اي، تضعيف حکومت و بي باور ساختن مردم به اين حکومت را تعقيب مي کند، برخي کار بران شبکه ها اجتماعي و  رسانه هاي گروهي کشور  با ترويج شايعات، اخبار کذب،  تحليل هاي مغرضانه و  برجسته کردن قدرت گروه هاي مسلح مخالف دولت، در راستاي راهبردهاي دشمنان حرکت مي کنند. بنا براين لازم است در شرايط کنوني رسانههاي  ارتباط جمعي ضمن حفظ هويت مستقل وحرفه اي خود  در تعامل با حکومت  بدور از منفي گرايي و بحران زايي  در روشنايي يک پاليسي مشخص حرکت نموده  و افکار عمومي را نسبت به جنايت هاي ضد انساني گروه هاي تروريستي آگاه سازند.

دیدگاه شما