صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۹ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

سیستم انتخابات الکترونیکی و مزایای آن

-

سیستم انتخابات الکترونیکی  و مزایای آن

مدتي است که بحث انتخابات الکترونيکي روي ميز رهبران حکومت وحدت ملي قرار گرفته است. تو ظيف هيات امکانسنجي و گفتوگو با همکاران بينالمللي از سوي حکومت، اقداماتي است که در اين زمينه صورت گرفته است. اما طرح موضوع انتخابات الکترونيکي، يک پديدهي نو در کشور بوده و پرسش هاي زيادي را پيرامون چيستي آن در اذهان عامه خلق کرده است. بنابراين، تبيين، توضيح و آگاهيدهي پيرامون سيستم رايگيري الکترونيکي، از ضرورتهاي جدي و مبرم جامعه است که در اين مقاله به آن پرداخته ميشود.
رشد روز افزون تکنالوژي و گسترش انترنت، اطلاعات و ارتباطات در طي چند دههي اخير، تحولات شگرف جهاني را رقم زده و بخشهاي زيادي از حيات فردي و جمعي ما را تحت تاثير قرار داده است. مفاهيم جديدي چون دولت الکترونيک ، تجارت الکترونيک، آموزش الکترونيک، شهروند الکترونيک، انتخابات و رايگيري الکترونيک، نيز برايند پيشرفتها و تحولات جديد در عرصهي انترنت و تکنالوژي معلوماتي ميباشد.
سيستم رايگيري الکترونيکي شامل پروسهاي ميگردد که در اخذ و شمارش راي از ابزارها و دستگاه هاي الکترونيکي کار گرفته ميشود. رايگيري الکترونيکي يک شيوهي جديد است که بيشتر در طي دو دههي  اخير در شماري از کشورهاي توسعه يافته مرسوم شده است. اما هنوزهم در بسياري از کشورها از همان روش سنتي کار گرفته ميشود. در روش سنتي که مردم در مراکز رايدهي به پاي صندوقهاي راي حضور مييابند، وقت و هزنيهي زيادي جهت انتقال و شمارش برگههاي رايدهي صرف ميشود و اعلان نتيجه را با تاخير مواجه ميکند. اما برخلاف شيوه سنتي، در روش رايگيري الکترونيکي، رايها به صورت خودکار توسط ماشينهاي رايگيري ثبت و شمارش ميگردد که ضمن مصرف هزينههاي مالي و انساني کمتر، زمينه را براي اعلان زودهنگام نتيجهي انتخابات نيز مساعد ميسازد.
رايگيري الترونيکي ( E - Voting ) به دو دسته تقسيم ميشود: رايگيري انترنتي و رايگيري کامپيوتري. 
1. رايگيري انترنتي
اين روش براي اولين بار در راي گيري رياست جمهوري سال 2000 در آمريکا مورد استفاده قرار گرفت. در اين روش، مردم در خانههاي خود از طريق کامپيوترهاي شان به اينترنت متصل شده و با ورود به سايت مربوطه، راي خود را ثبت ميکردند. در اين روش بحث امنيت و جلوگيري از راي تکراري خيلي مهم است. به همينمنظور، دولت به تمام افراد واجد شرايط که ميخواهند از طريق انترنت راي بدهند، پياپيش PIN Code   ( کود شناسايي شخصي) توزيع ميکند. اين کودها، حکم پسورد را براي ورود به سايت رايگيري دارا ميباشد.
رايگيري انترنتي داراي مزايا و معايب خاص خودش ميباشد. کاهش هزينهها، امکان دستيابي لحظهبهلحظه به نتايج آرا و امکان حضور و اشتراک رايدهندگان از سراسر جهان، از مزاياي اين روش است. اما مشکلات و معايب عمدهاي که روش رايگيري انترنتي دارد عبارتند از: 1) عدم دسترسي تمام مردم به کامپيوتر و انترنت؛ 2) عدم اعتماد مردم به اين نوع سيستمها به دليل نداشتن شناخت کافي از اين شيوه؛ 3) ترافيک سنگين و فشار زياد بالاي سرورهاي انترنتي و بانکهاي اطلاعاتي؛ 4) حفظ امنيت اطلاعات در بانکهاي اطلاعاتي و  جلوگيري از نفوذ هکرها.
مهمترين مساله در رايگيري انترنتي، حفظ امنيت و جلوگيري از نفوذ هکرها است. مباحث جنجالبرانگيز نفوذهکرهاي روسي در انتخابات اخير آمريکا، اشاره بر همين مساله دارد. در عصر کنوني که به نام عصر ديجيتال و اطلاعات مسمي است، حملات سايبري نيز يکي از جدي ترين تهديدات در بخش تکنالوژي و انترنت ميباشد که رايگيري الکترونيکي نيز ميتواند از آن متاثر باشد. با توجه به معايب و پيشنيازهايي که در بهکارگيري اين روش وجود دارد، استفادهي آن در کشور ما دشوار و ناممکن است؛ از همينرو بايد از روش رايگيري کامپيوتري استفاده گردد.

2. رايگيري کامپيوتري
در اين روش، ديگر مانند روش سنتي از کاغذ و صندوق استفاده نميشود. بلکه رايدهندگان در حوزههاي رايدهي حضور پيدا ميکنند ولي راي خود را از طريق کامپيوتر (ماشينهاي مخصوص رايدهي) وارد ميکنند. بدينصورت که اسامي افراد کانديدشده بر روي صفحه قرار دارد و راي دهنده با انتخاب نام فرد، راي خود را به شخص مربوطه ميافزايد. در پايان مرحلهي رايدهي، آرا توسط ماشينها شمارش شده و راپور آن به شبکهي مرکزي انتقال مييابد.
در اين روش که در اکثر کشورهاي پيشرفته صورت ميگيرد، همچنان تشخيص هويت رايدهندگان از طريق کارت شناسنامه انجام ميپذيرد و از امنيت مناسبي برخوردار است؛ اما نسبت به ساير روشها نسبتا هزينهبر ميباشد.
اين روش، امکان تطبيق و قابليت بهکارگيري در افغانستان را دارد. در گزارشي که در زمستان سال 1394 از سوي کميسيون خاص اصلاح انتخاباتي منتشر گرديد، بيان شده بود که اين کميسيون دو ماشين رايگيري الکترونيکي را در افغانستان مورد آزمايش قرار داده اند. اين ماشينها، از سهولتها و ويژگيهاي زير برخوردار است: 
1. در صورتي که برق وجود نداشته باشد توسط بطري کار ميکند؛ 2. بدون پوشش انترنتي و به صورت آفلاين کار ميکند؛ 3. بعد از ختم رايگيري در مدت چند دقيقه، گزارش آرا را به سيستم مرکزي انتقال ميدهد؛ 4. به صورت خودکار آرا را شمارش ميکند؛ 5. سبک و قابل انتقال بوده و نيز پروسهي رايدادن نيز ساده و آسان است؛ 6. آموزش پيچيده و مسلکي نياز نداشته، با آموزشهاي ابتدايي قابل استفاده اند. 
اما نقطهي ضعفي که براي ماشين هاي آزمايش شده ياد شده است، عدم تضمين لازم براي جلوگيري از رايدهي تکراري است. البته امکان رايدهي تکراري زماني ميسر است که کارمندان کميسيون به شکل آگاهانه و عمدي دست به تقلب زده، با راي دهنده همکاري کند.  همچنان، براساس برآورد کميسيون خاص اصلاح انتخاباتي، هزينهي خريداري ماشينهاي رايگيري براي بيش از بيست و سه هزار محل رايدهي در افغانستان، حدود شش مليون دالر تخمين گرديده است.
رويهمرفته، برگزاري انتخابات پارلمانيِ پيشِ رو در افغانستان به شکل الکترونيکي آن، از ابعاد پيچيدهاي برخوردار است که نيازمند بررسي جداگانه در يک مقالهي ديگر ميباشد. اما در اينجا بهشکل نمونه از چند کشوري ياد ميشود که در انتخابات شان از سيستم رايگيري الکترونيکي استفاده ميکنند.
استراليا
در اکتبر سال 2001 نخستين انتخابات الکترونيکي استراليا در قالب انتخابات پارلماني برگزار شد. در آن انتخابات 15 هزار و 559 راي دهنده، راي الکترونيکي خود را در ايستگاههاي ويژهي اخذ راي ارايه کردند. موفقيت بهدستآمده موجب شد تا اين سيستم، اساس برگزاري انتخابات سراسري 2006 اين کشور اعلام شود.
برزيل
برگزاري نخستين انتخابات الکترونيکي در برزيل به سال 1996 باز ميگردد. اما از سال 2000 به بعد، تمامي انتخابات برزيل به صورت تمام الکترونيک برگزار شده است. تنها در سالهاي 2000 و 2002 بالغ بر 400 هزار تجهيزات  و ماشينآلات ويژهي سيستمهاي رايگيري الکترونيکي در سراسر برزيل مورد استفاده قرار گرفته و جالبتر آنکه نتايج تنها پس از چند دقيقه از پايان رايگيري اعلام شد.
فرانسه
در فرانسه براي نخستينبار در سال 2003 ميلادي، انتخابات به شکل الکترونيک برگزار گرديد. در آن سال، سيستم رايگيري انترنتي اين امکان را براي فرانسويان مقيم آمريکا فراهم کرد تا آنها نيز در انتخاب نمايندگان مجمع شوراي شهروندان فرانسه سهيم باشند.
هند
کشور هند که در حال حاضر بيش از هشتصدمليون رايدهنده دارد، از سيستم رايگيري الکترونيک کار ميگيرد. نتايج نهايي انتخابات اين کشور پر نفوس، حد اکثر در مدت سه روز اعلان ميشود. البته اين سه روز تنها براي شمارش نياز نبوده، بلکه شامل بررسي و رسيدگي به گزارشها و تخطيها نيز ميگردد.

دیدگاه شما