جاي شک نيست که مسجد، به عنوان مرکز مهم عبادت مسلمانان نقش سازنده اي در طول تاريخ شکوهمند خويش داشته و دارد اين مرکز اسلامي از چنان مکانتي برخوردار است که نياز به ذکر آن نيست و کسي هم نمي تواند نقش آن را انکار نمايد. متاسفانه در کابل و شهرهاي ديگر کشور، مساجد به دست مسولين و متولياني افتاده است که بخوبي نمي توانند آن را مديريت نمايند و يا شايد فن کاربرد صحيح مساجد را بخوبي نياموخته اند و نيز ممکن است فهم عميق از فلسفه عبادت و مساجد نداشته باشند به همين جهت امروز مساجد را با چالشهاي جدي روبرو نموده اند يکي از اين چالشها کم توجهي و يا ناديده گرفتن حقوق همسايگان مساجد است صداي بلند مساجد در هنگامه پخش مراسم طولاني عبادت و نمازهاي غير يوميه و راه بندي در اطراف مساجد به خاطر برگزاري مراسم فاتحه شخصيتهاي سياسي و علمي است که جاده را به روي ترافيک مي بندد و باعث مي شود روح و روان همسايگان و عابرين همواره مکدر شود و از اين رهگذر ضررهاي روحي و مادي را تحمل نمايند. پخش اذان و دعاي مختصر براي همسايگان جذاب و قابل تحمل است ولي پخش برنامه هاي غير ضابطه مند و طولاني که نيازي به پخش آن با صداي بلند و دلخراش نيست همواره همسايگان را مي آزارد. آزار و اذيت همسايه به هيچ عنواني قابل توجيه نيست .مردم و از جمله همسايگان حق دارند که در خانه هاي شان با کمال آرامش و آسايش زندگي نمايند و هيچ شخص ويا نهادي حق ندارند آسايش رواني شان را به چالش بکشند و لي صداي گاه و بيگاه مساجد ديوانه وار خود را بر درو ديوار همسايه ها مي کوبند و از سوراخها و منفذهاي دروازه و کلکين خود را به درون خانه ها رسانده، بر خاطر آسوده ساکنان خانه چون پتکي فرود مي آيند چه بسا در اين خانه ها افراد مسن و يا مريض و يا کودکان وجود داشته باشند که نياز جدي به آرامش دارند و اين آسايش به راحتي از آنان سلب مي شوند . سلب آسايش ساکنان محله مساجد به هيچ وجه قابل توجيه شرعي و قانوني نيست و آنان شرعاً و قانوناً ملزم نيستند به برنامه هاي مساجد گوش دهند و دم نزنند. درست است که هرکس حق آزادي دارند و از جمله مصاديق آزادي آزادي در عبادت است آزادي در عبادت تا جائي ساحه جواز شان گسترده است که به ديگران هيچ نوع آسيبي نرساند در صورتي که پخش برنامه هاي ديني خواب شيرين ساکنان را آشفته سازد و به آزادي ديگران آسيب برسانند آزادي ديگر معني و مفهوم خود را از دست مي دهد.
علاوه براين عبادت در مفهوم کلي شان دايره وسيعي دارد که هرکار خير و مفيد را شامل مي شود براساس تفسير موسع از عبادت رعايت حقوق همسايگان و خير رساندن و خدمت به خلق خود از مصاديق عبادت به حساب مي آيد اگر نماز و پخش مراسم ديني و يا برگزاري فاتحه عبادت به  حساب مي آيد که چنين است عدم اضرار به همسايه و رعايت حقوق آنها نيزنوعي عبادت به حساب مي آيد درحالي که در منظومه فکري برخي مسولين و امامان مساجد رعايت حقوق همسايه تعريف نشده است از منظر آنان همسايه کسي است که تمام برنامه هاي مساجد را حتي با صداي دلخراش شان بشنوند و حق اعتراض هم ندارند زيرا مسلمانند و مکلف است برنامه هاي ديني را با جان و دل پذيرا باشند. اين درحالي است که براساس آموزه هاي  ديني هرکس حق دارند از آزادي که موهبت الهي است بدون دغدغه بهره مند شوند و عبادتي که همراه با تضييع حقوق همسايگان باشند مورد پذيرش حضرت حق واقع نخواهند شد خداوند بزرگ راضي نيست که عبادت شان با آزار و اذيت بندگانش همراه باشند.همسايه در اسلام از چنان جايگاهي برخوردار است که  رسول گرامي اسلام (ص) مي فرمايند: احترام همسايه بر انسان، همانند احترام مادرش است ( حرمه الجار علي الانسان کحرمه امه ) بنابراين انتظار مي رود مسولين دولتي و نهادهاي مربوطه در اين راستا فکري کنند و يا متوليان مساجد متوجه باشند که به بهانه عبادت خداوند به بندگان خوب خداوند، ضرر روحي و رواني وارد نسازند که به هيچ وجه توجيه ديني و شرعي ندارند و به اين نکته واقف باشند که سکوت و عدم اعتراض همسايگان به معناي رضايت آنها نيست بلکه عدم اعتراض آنان مي تواند ناشي از عوامل و گزاره هاي زير باشند :
1- مردم ما با مشکلات و سختي ها بزرگ شده با صداي بلند مساجد عادت کرده به همين جهت آستانه تحمل شان بالاست مي توانند چنين برنامه ها را با بردباري تحمل نمايند .
2-  مردم ما مذهبي هستند در مقابل برنامه هاي مساجد واکنش منفي نشان نمي دهند و خويشتنداري هستند تا از اين رهگذر به زعم خودشان ثوابي برند و به پاداش الهي برسند .
3- بعضي ها فکر مي کنند که با وضع موجود بايد بسازند زيرا کاري از دست شان بر نمي آيند آنان به اين باور رسيده اند مرجعي که به دادشان برسد و گوشي شنواي که حرف شان را بشنوند وجود ندارد پس بايد با وضع موجود بسوزد و بسازند.
4- شايد بعضي ديگر فکر کنند که اعتراض عليه برنامه هاي مساجد خشم امامان مساجد را در پي داشته باشند و به کمک زاهدان احمق قبل از اينکه چون فرخنده صداي شان شنيده شوند رجم و سنگباران شوند و يا لا اقل برچسب کفر و بي ديني بر پيشاني شان زده شوند و مورد بي حرمتي و لعن کليد داران مساجد قرار گيرند که ديگر جرئت اعتراض را تا ابد فراموش نمايند چنين امري در شرايط فعلي بعيد نيست زيرا افکار خوارج گونه و متحجرانه همچنان در باور و طينت اين مردم همچنان وجود دارد و هر آن امکان دارد چون کوه آتشفشان فعال شوند و خشم مقدس و خشک شان اطرافيان را به خاک و خون بکشانند و حادثه ي ديگري بيافرينند.
آنچه در اين سطور به نگارش در آمد نه از سر مخالفت با برنامه ديني است که بنده خود به جايگاه و اجراي برنامه هاي سازنده مساجد واقف بوده و به آن معتقد هستم ولي اذيت همسايگان و تضييع حقوق شان که سالها با مسايل حقوق سروکار دارم هرگز برايم قابل تحمل نبوده و برايم قابل توجيه نيست زيرا معتقد هستم که عبادت خداوند با اذيت همسايگان قابل جمع و توجيه نيست و مسولان به حقوق مشروع بندگان خداوند بسان حقوق خود خداوند توجه نمايند و کاري کنند که هم رضايت خدا و هم خلق خدا را درپي داشته باشند در اخير کلام را با اين دعا به پايان مي برم که :

خدايا چنان کن سرانجام کار
تو خشنود باشي و ما رستگار.