در تاريخ 18 و 19 جوزاي 1396 هفدهمين اجلاس سران کشورهاي عضو سازمان همکاريهاي شانگهاي در آستانه پايتخت قزاقستان برگزار گرديد. در اين نشست که با حضور کشورهاي عضو و کشورهاي ناظر اين سازمان برگزار گرديده بود، روي موضوعات مهم چون مبارزه با تروريزم، خاورميانه، توسعة اقتصادي و گسترش اين سازمان، بحث و تبادل نظر صورت گرفت.
سازمان همکاريهاي شانگهاي با عضويت چين، روسيه، قزاقستان، ازبکستان، تاجيکستان و قرقيزستان در سال 2001 ميلادي ايجاد شد و در هفدهمين نشست اين سازمان کشورهاي افغانستان، بلاروس، ايران، پاکستان و مغولستان به عنوان عضو ناظر در اجلاس اين سازمان شرکت کرده بودند.
اين اجلاس و به‌ويژه ارتباط افغانستان و چين يکي از دو عضو اصلي و دومين اقتصاد بزرگ دنيا و بازيگر ريز نقش و مثبت در تعاملات بين‌المللي از دو بعد براي افغانستان قابل توجه و حايز اهميت مي‌باشد:
يک: اهميت گسترش روابط اقتصادي
حکومت افغانستان بربنياد «استراتژي شکست وابستگي به مسير تراتزيتي واحد» آن‌هم از طريق پاکستان که در بسياري از موارد بازرگانان ما با چالش و کارشکني طرف پاکستاني در حوزه تجارت خارجي روبرو مي‌گردد، به دنبال گسترش ارتباطات تجاري و دستيابي به راه‌هاي متعدد و کم هزينه از نظر اقتصادي و سياسي مي‌باشد. امضاي توافقنامه ميان افغانستان، هند و ايران در مورد سرمايه‌گذاري و بهره‌برداري از بند چابهار که تا چند مدت ديگر به بهره‌برداري خواهد رسيد، تلاش‌هاي عملي براي تأسيس و ايجاد راه لاجورد که از دو طريق افغانستان را به اروپا و روسيه وصل مي‌سازد، تلاش مداوم براي نقش فعال‌تر در طرح بزرگ چين موسوم به «يک کمربند، يک راه» و احياي مجدد راه ابريشم نوين و تلاش لازم براي اتصال افغانستان به کشورهاي پيراموني از طريق خطوط آهن، از جملة اين تلاش‌ها با هدف بن بست وابستگي به يک مسير ترانزيتي مي‌باشند.
در اجلاس سازمان همکاري‌هاي شانگهاي در آستانه قزاقزستان رئيس جمهور جمهوري اسلامي افغانستان در ملاقات با همتاي چيني خود شي جين‌پينگ، علاوه بر مسايل سياسي منطقه‌اي، روي مسايل اقتصادي و تجاري نيز تمرکز کردند. در اين ديدار رئيس جمهور چين وعده گسترش همکاري‌هاي بيشتر ميان دو کشور چين و افغانستان را داده است. از جمله مهم‌ترين موضوعاتي اقتصادي و تجاري که در اين ملاقات مورد توجه قرار گرفته است، طرح موسوم به «يک کمربند، يک راه» يا راه جديد ابريشم مي‌باشد. هم‌چنين رئيس‌جمهور چين اظهار داشته که علاقه‌مند است روابط اقتصادي ميان دو کشور از طريق تطبيق پروژه‌هاي زيربنايي چون خط آهن، برق و مسکن از سوي چين در افغانستان و گسترش صادرات اقلام خاص از افغانستان به بازار چين، مي‌باشد. بر بنياد اين سياست نوين اقتصادي است که سفير افغانستان در چين و مسئول شرکت چينايي«پل» دو تفاهمنامه همکاري در عرصه خط آهن و برق امضا کردند. بر اساس اين تفاهمنامه، مطالعات امکان سنجي، طرح و تحقيق پروژه خط آهن شير خان بندر - هرات از سوي اين شرکت چينايي و با مصرف آن، انجام ميشود. هم‌چنين اين شرکت مطالعات امکان‌سنجي و طرح تطبيق پروژه برق روي حوزه درياي کابل - کنر را نيز انجام خواهد داد. بنابراين ايجاب مي‌نمايد که دولت و مردم افغانستان دست در دست هم داده باتوجه به شرايط منطقه‌اي و بين‌المللي بدون ايجاد و برانگيختن حساسيت‌هاي شرکاي بين‌المللي راه ترقي و پيشرفت را براي کشور فراهم نمايند. لازمة چنين چيزي رسيدن به صلح و ثبات و امنيت لازم مي‌باشد و تحکيم ثبات و صلح در کشور بدون يک توافق سياسي با کشورهاي ذي‌دخل ممکن و ميسور نمي‌باشد 
دو: اهميت گسترش روابط سياسي
به همان اندازه که ارتباط اقتصادي و تجاري با چين براي افغانستان داراي اهميت است، ارتباط سياسي و استفاده کردن از وجهه سياسي چين براي آوردن صلح و ثبات در کنار ساير همکاران بين‌المللي و تعامل سازنده با برخي کشورهاي همسايه که نقش منفي در امور سياسي افغانستان دارند، حايز برجستگي است. در اجلاس سازمان همکاري‌هاي شانگهاي علاوه بر ملاقات مقامات افغانستاني با سران برخي از کشورها و بحث روي مسايل دوجانبه، ملاقات رئيسان جمهور چين و افغانستان معطوف به مسايل سياسي و تأکيد روي برخي از موضوعات مهم، قابل دقت و اهميت بود.
رئيس جمهور چين مشخصاً از پروسة صلح با حزب اسلامي استقبال نموده و از رهبري صلح توسط افغان‌ها و پيشبرد موفقانه پروسه کابل حمايت نموده. باتوجه به اين‌که چين روابط تنگاتنگ و گسترده سياسي و اقتصادي با پاکستان دارد و ميلياردها دالر در امور زيربنايي و بنادر تجاري اين کشور سرمايه‌گذاري کرده است، مي‌تواند شرايط و روابط پرتنش سياسي افغانستان و پاکستان را بهبود بخشد و نقش خوبي در بهبود روابط ميان اين دو کشور بازي نمايد. از جمله موضوعات که در اين ملاقات روي آن انگشت گذاشته شده است همکاري در مبارزه با تروريسم، تأمين تجهيزات مبارزه با تروريسم، تقويت مشورت‌هاي سياسي، برگزاري اجلاس سه جانبه ميان افغانستان، چين و پاکستان با هدف تفاهم و ايجاد صلح پايدار و حمايت از عضويت افغانستان به عنوان عضو اصلي و دايمي سازمان همکاري‌هاي شانگهاي بود که هرکدام در جاي خود از اهميت بالايي برخوردار هستند.
بنابراين بر دولت‌مردان افغانستان لازم است که با جديت از ظرفيت‌ها و پتانسيل‌هاي موجود در بستر گسترش همکاري‌هاي بيشتر اقتصادي، تجاري و سياسي جهت بهبود وضعيت اقتصادي، ثبات و امنيت در کشور استفاده نمايند. باتوجه به شرايط منطقه‌اي و بين‌المللي يقيناً موفقيت در اين مسير کار آساني نخواهد بود اما غير قابل دسترس نيز نيست و در صورتي که مردم و دولت وحدت و هم‌دلي و هم‌ياري لازم را در موضوعات فوق داشته باشند، يقينا مي‌تواند در ميان مدت و دراز مدت به بخش‌هاي از موضوعات فوق نايل گردد. آن‌چه در اين شرايط براي حکومت افغانستان اولويت دارد، توجه به بعد بهبود وضعيت امنيتي و بهبود وضعيت اقتصادي و معيشتي مردم است. از سوي ديگر بهبود وضع امنيتي با وضع اقتصادي مردم و توليد ناخالص داخلي ارتباط تنگاتنگ و دوسويه دارد. تا زماني که امنيت تأمين نشود، سرمايه‌گذاري در کشور جذب و انجام نخواهد شد و تا موقعي که سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي مختلف اقتصادي مثل زراعت و مالداري، صنعت و خدمات انجام نشود، وضعيت امنيتي نيز بهبود نخواهد يافت.
بنابراين نياز است که دولت‌مردان ما به مسايل نگاه جامع و با تعريف چشم انداز روشن بيندازند و تنها نگاه تک بعدي به مسايل از دريچه صرفاً سياسي يا اقتصادي و تجاري مشکلات و چالش‌هاي موجود را حل نخواهد کرد و فرصت‌هاي موجود را يکي پس از ديگري هدر خواهد داد.