صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

کابل؛ شهرزباله‌های انبوه!

-

کابل؛ شهرزباله‌های انبوه!

در تعریف پسماند یا زباله آمده است: به مواد جامد، مایع و گاز (غیر از فاضلاب) زباله و یا پسمانده گفته میشود که بطور مستقیم یا غیر مستقیم حاصل فعالیت انسان بوده و از نظر تولید کنــنده زاید تلقی میگردد. با توجه به تعریف زباله، امروزه با این حقیقت رو به رو هستم که در شهرها شبانه روز انبوهی از مواد زاید توسط شهرواندان تولید شده و در سطح شهر رها میشود. کشورها برای جمع آوری زباله از سطح شهر اهمیت زیادی قایل میباشند؛ زیرا توجه به سلامتی و زیبایی هم از خواستهای درونی انسان و هم از ضرورتهای بیرونی میباشد، اما چیزی که بسیار عجیب مینماید این است که در کابل این موضوع بسیار بی اهمیت تلقی شده و هیچ مهم نیست که در کنار سرکها و جویها، تپههای آشغال و زباله وجود داشته باشد. در نوشته حاضر این موضوع از جنبههای مختلف به تحلیل گرفته میشود.

زباله برهم زننده زیبایی شهر
یکی از تمایلات اصیل انسانی زیبایی خواهی اوست. انسان در عمق فطرت خویش این حقیقت را درک میکند که تمایل شدید به زیبایی دارد. از دیدن پدیدههای زیبا احساس عمیق لذت نموده و ناخواسته به سوی موجود خوش منظر گرایش و تمایل پیدا مینماید. در شهرهای جهان مسؤلین ذی ربط همواره تلاش مینمایند که از طرق مختلف در قالب مجسمهها، نقاشیها، تعمیرها، چمنزارها و درخت کاریها، جلوهها و مناظر دل انگیزی را خلق نمایند که شهروندان از حضور در شهرگشت و گزار در در آن احساس لذت و شادمانی نماید؛ اما این موضوع در افغانستان به طور کلی و به خصوص شهر کابل نادیده انگاشته و هیچ توجهی به آن نمیشود. اگرچه شاروالی کابل آن هم در برخی از نواحی شهر اقدام به رنگ نمودن دیوارها نموده است که در جای خود کار نیک است و به زیبایی شهر کمک میکند، ولی آنچه که بسار ناخوشایند و آزار دهنده است وجود کوههای از زباله در هرکوچه، هر محله و هر نقطهی از شهر است که چشم انداز شهر را نامطلوب و زشت کرده هر رهگذری از دیدن انواع پسماندههای مختلف احساس بدی برایش بوجود میآید.
اداره ملی محیط زیست میگوید: تجمع زبالهها حتا میتواند اثرات منفی روی انساج درختان بر جای بگذارد. ملکیار معاون مسلکی اداره ملی حفاظت محیطزیست کشور میگوید: زبالههای جامد به مرور زمان میتوانند به ذرات معلق آلوده کننده هوا تبدیل گردند و از این طریق بر سوخت و ساز فرش نباتی اثر منفی بگذارند. این ذرات انساج نباتی را بند میسازند در این صورت، تنفس برای درختان با مشکل مواجه شده و بالاخره این ذرات معلق مضر باعث میگردند که درختان در نهایت خشک شوند. مشاهده میشود که زباله هم به طور مستقیم و هم به طور غیر مستقیم به زیبایی شهر آسیب میزند.

زبالهها مرکز تولید و پخشبوهای نامطبوع و مشمأز کننده
زبالهها خود مرکز بوهای متعفن است، این موضوع وقتی برشدت آن افزوده میشود که روزهای گرم تابستان پسماندهها زیر نور آفتاب روزها و هفتهها بماند غلظت و شدت بوی متصاعد از آن چندین برابر شده و تا شعاع دورتری از فضای شهر را آلوده میسازد و بوی نامطبوع آن مشام انسان را در حد فراتر از تحمل می آزارد. شهروندان کابل همین که وارد کوچه گردد تا به مقصد نرسد به طور مداوم بوهای زباله را باید استشمام کند؛ زیرا در هر چند قدمی انبوهی از آشغال وجود دارد که بوی برخواسته از توده زباله تا توده دیگر او را همراهی میکند. شدت تعفن وقتی بیشتر از حد تصور میگردد که لاشههای سگ و گربه و موشها به مجموعه زباله افزوده گردد که در این صورت مولوکولهای بوی برخواسته از آن تا مغز استخوان انسان نفوذ میکند. هرچه تلاشی نمایی که راه دماغ مجاری تنفسی خود را بند نمایی تا بوی بد آن وارد ریه تان نشود ممکن نیست و اگر بتوانی جلو استفراغ خود را بگیری بسیار کار مهم نموده ای و جای پیدا نمیتوانی که در آن بدون بوی بد یک نفس عمیق بکشی و اکسیژن پاک وارد ریه ات نمایی.
زباله مرکز زیستگاه حیوانات موذی و مضر
زباله یکی از زیستگاه مناسب و محل تجمع حیوانات موذی و خطرناک است. وجود انواع زباله در شهر سبب میشود مکان مناسبی برای زندگی این حیوانات بوجود آید و بستر رشد و زندگی آنها به خوبی فراهم گردد. مگسها، موشها، گربهها وسکها و سایر جوندگان برای بقای زندگی خویش در میان زبالهها مواد خوراکی میپالند. این حیوانات به سه چیز احتیاج دارند، غذا، آب و پناهگاه که هر سه در اغلب موارد در زباله های شهری وجود دارد. تماس مداوم این حیوانات با انواع مکروبها و حضور آنها در محیط انسانی سبب انتقال مکروبها شده و جمعیت انسانی را به صورت جدی تهدید میکند و زندگی انسان را به مخاطره میاندازد. همچنین زباله میتوانند با آلوده کردن خاک، آب و هوا خسارات فراوانی را به بار آورند. اداره ملی حفاظت محیطزیست کشور میگوید: بر اساس ارزیابیهای اخیری که از سوی این اداره انجام یافته است، علاوه بر انتشار بوی تعفن شدید، ذرات معلق آن میتواند بر میزان آلودگی هوای کابل اثر مستقیم بگذارد. به همان اندازه که ترکیبات زباله مختلف است، خطرات ناشی از مواد تشکیل دهنده آنها نیز میتوانند متفاوت باشند.
زباله مرکز تولید و انتقال انواع مکروبها
زبالهها همانطور که موجب افزایش مگس و پشه میگردد موجب تولید انواع مکروبها نیز میگردد. ماندن طولانی مدت زباله در شهر میتواند باعث جمع شدن مگس و انواع حشرات موذی و غیرموذی شود که خطر انتقال بیماری ها را افزایش می دهند. به عنوان مثال، مگس یا همان پشه را در نظر بگیرید که روی زباله ها مینشیند، از آنها تغذیه میکند و روی آنها تخم گذاری میکند. جالب است بدانید که هر مگس در طول عمرش معمولا ۵ تا ۶ دفعه تخم گذاری میکند و هر بار حدود ۵۰ تا ۱۵۰ عدد تخم میگذارد. حال در نظر بگیرید طی چند روز چه تعداد مگس روی زباله ها خواهیم داشت؟ مگسها روی هر ماده غذایی که بنشینند، آن را آلوده میکنند. تحقیقات نشان میدهد که مگس به محض آنکه روی ماده غذایی مینشیند آلودگی و میکروب های بدنش را به آن منتقل میکند. نتایج برخی تحقیقات نشان می دهد که در بدن هر مگس حداقل یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون باکتری وجود دارد. مگس وقتی روی ماده غذایی می نشیند خرطومش را وارد آن می کند و از بزاق دهانش روی ماده غذایی می ریزد؛ سپس آن را به هم زده و به اصطلاح یک پالوده درست میکند و آن را میمکد. پس از آنکه این پالوده را مکید، روی ماده غذایی مدفوع میکند و تمام این مراحل طی چند ثانیه انجام می شود و شاید شما فکرش را هم نکنید که نشستن چند لحظه مگس (مثلا روی نان و یا یک دانه شیرنیگگ) تا چه اندازه میتواند آن را آلوده کند. بر اساس مطالعات انجام شده انتشار بسیاری از امراض همچون حصبه، وبا، سل، جذام، طاعون و سیاه زخم به وسیله مگس امکان پذیر است. این حشره به وسیله پرزهای چسبنده و مژکهای فراوان بدن خود با نشستن بر روی مدفوع انسان و حیوان و بسیاری از زبالهها میکروبهای مختلف را از طریق تماس مستقیم بدن انسان یا اغذیه مورد نیاز او به محیط وارد کرده و به طور مکانیکی باعث انتقال بیماری ها به موجود زنده دیگری میشود.
این موضوع وقتی خطرناک میشود که انسان‌‌ها به طور مستقیم با زباله در تماس باشد. باتاسف باید گفت در سطح شهر افراد زیادی مشاهده میشود که برای یافتن لقمه نانی از صبح تا شام در میان زباله میگردند. مخصوصا که افراد کم سن و سالی که نسبت به بهداشت و شست وشو هیچگونه توجهی ندارند. این افراد مستقیما با افراد دیگر در تماس بوده و از این طریق زمینه انتقال انواع مکروب را به دیگران فراهم میسازد.
شیرابه زباله(آب ناشی از زباله) خطرناک ترین ماده
مهم ترین و خطرناکترین چیز در زباله های تر، شیرابه است. وقتی زبالههای تر روی هم انباشته میشوند فشار حاصل از آنها سبب تولید آب زباله یا در اصطلاح شیرابه می شود. آلودگی شیرابه بسیار زیاد است. متخصصین میگوید: وقتی زباله تبدیل به شیرابه شد آلودگی آن چند هزار برابر شده و به ۴۰ هزار ppm میرسد. یعنی یک قطره شیرابه زبالههایی که در کوچه و خیابان رها شده اند مانند یک بمب میکروبی خطرناک هستند که به راحتی می توانند انواع و اقسام بیماریها را به رهگذران و مردم انتقال دهند. اگر این شیرابه در آب بریزد، آب را آلوده میکند و اگر روی زمین بریزد، آب های زیرزمینی را آلوده خواهد کرد. این درحالی است که در هر نقطه شهر این ماده فوق خطرناک وجود دارد و چندان مهم هم انگاشته نمیشود.
با این مطالب پیش گفته به این نتیجه میرسیم که شهروندان کابل تنها از طرف انسانهای شرور و انتحاری تهدید نمیشود؛ بلکه از سوی زبالههای موجود در شهر و ملیونها مکروب هر لحظه تهدید شده و سلامتی شان دایما در معرض خطر میباشد. موضوعی که از سوی مسؤلین ذی ربط چندان جدی تلقی نشده و برای دفع زبالههای شهری اقدام جدی نمینمایند.
البته این معضله همکاری همه جانبه شهروندان و متصدیان تنظیف شهر را می طلبد. شهرواندا باید ملزم به یک سری اقدامات از قبیل کم تولید کردن زباله، جمع کردن آن در اخل خریطه و یا کیسه پلاستیکی و... می باشند؛ اما از همه مهمتر، جمع آوری مرتب ماموران تنظیف زباله از سطح شهر میباشند. به امید این که روزی هم شهروندان و هم ماموران شاروالی به وظیفه خود به درستی عمل نموده شهر تمیز و پاک داشته باشیم. شهر پاک ساختنی است نه یافتنی.

دیدگاه شما