چندين ماه جنرال‌هاي امريکايي به مقر فرماندهي اردوي پاکستان در راولپندي سفر مي‌کردند تا با رئيس کل اردوي پاکستان جنرال قمر جاويد بجوا ديدار و مذاکره کنند. آن‌ها تلاش کردند تا وي را متقاعد سازند که قبل از اعلام پاليسي امريکا در قبال افغانستان، پناهگاه‌هاي طالبان افغان را در پاکستان برچيند.
اردوي پاکستان که سياست خارجي اسلام‌آباد را تعيين مي‌کند، در انظار عمومي پناه دادن به طالبان را تکذيب مي‌کنند، اما در پشت پرده مسوولين نظامي و ملکي به پناه دادن به طالبان اعتراف مي‌کنند و مي‌گويند که هرچه در توان دارند انجام مي‌دهند تا از شر آن‌ها خلاص شوند.
اما نه امريکا و نه ناتو و متحدين بين‌المللي‌اش و همين طور بطور قطع دولت‌هاي همسايه ديگر به پاکستان اعتماد ندارند و به اقدام از سوي اين کشور باورمند نيستند. به همين دليل دونالد ترامپ در سخنراني‌اش در روز دوشنبه پاکستان را مورد سرزنش قرار داد.
رئيس جمهوري امريکا گفت «ما ديگر نمي‌توانيم در قبال پناهگاه‌هاي امني که از سوي پاکستان براي سازمان‌هاي تروريستي فراهم شده، سکوت کنيم.» وي افزود «اين وضعيت در پاکستان بايد تغيير کند. و فوراً هم تغيير کنند.» تهديد نهفته در سخنان وي اين است که ايالات متحده تحريماتي را عليه پاکستان وضع خواهد کرد.
پاکستان انتظار يک تنبيه سريع و مختصر از سوي امريکا را داشت. اما آقاي ترامپ فراتر از اين انتظار رفت. او گفت که امريکا «همکاري استراتيژيکش را با هند بيشتر خواهد ساخت» و از آن کشور خواهد خواست که در آوردن ثبات به افغانستان نقش بزگرت و سهم بيشتر بگيرد. اين تصميم ترامپ فرماندهان نظامي پاکستان را خشمگين خواهد ساخت.
پس از حادثه يازده سپتامبر، اردوي پاکستان از پيشرفت‌هاي ديپلوماتيک و اقتصادي هند در افغانستان که شامل بيش از 2 ميليارد دالر کمک و پروژه‌هاي زيربنايي مي‌شود، احساس خطر کرده است. به همين دليل است که اردوي پاکستان ارتباطاتش را با مليشه‌هاي اسلامي- نه تنها طالبان بلکه ساير گروه‌هاي مسلح درگير جنگ در کشمير تحت کنترول هند نيز- حفظ مي‌کند. چنين پاليسي‌ها بصورت روز افزون براي جامعه جهاني غيرقابل قبول است.
اسلام‌آباد انتظار داشت که راهبرد آقاي ترامپ براي جنوب آسيا، حد اقل، شامل يک تلاش ديپلوماتيک به رهبري امريکا براي کشاندن هند و پاکستان پاي ميز مذاکرات صلح و تلاش جهت خاتمه دادن به رقابت آن‌ها در افغانستان خواهد شد تا نيروهاي امريکايي و افغان فرصت ملغوب نمودن طالبان را بيابند.
اماد نه تنها چنين نشد که برعکس آن اتفاق افتاد. ترامپ مي‌خواهد هند را بيشتر از اين  در افغانستان دخيل بسازد و واضح است که هيچ وقعي به نگراني‌هاي استراتيژيک پاکستان درباره حضور هند در نزديک سرحدات اين کشور نمي‌گذارد.
علاوه براين‌ها، در سخنراني روز دوشنبه ترامپ هيچ گونه اشاره‌اي به ايران و روسيه نشد؛ در حاليکه بر اساس معلومات سازمان‌هاي استخباراتي امريکا، اين کشورها بطور مستقيم طالبان را حمايت مي‌کنند. ديگر پاکستان تنها دوست طالبان نيست. آن‌ها دوستان جديدي براي خود دست و پا کرده‌اند.
سياست خارجي پاکستان در ماه‌هاي اخير چيزي نزديک به فاجعه بوده است. درگيري‌ها و مناقشات مستمر با سه همسايه پاکستان- هند، ايران و افغانستان- وجود دارد. موضع اين کشور در قبال طالبان افغان باعث تضعيف اعتماد ميان اردو و نخست وزير سابق نواز شريف شد و انتقادات بين‌المللي را برانگيخت. خيلي وقت بود که نواز شريف خواهان يک سازش و توافق در افغانستان بود اما اين مساله را با جديت لازم پي‌گيري نکرد. در پاکستان حرف‌هاي زيادي وجود دارد که يک دولت پنهاني تصاميم ژئواستراتيژيک را بدون اجازه حکومت يا پارلمان آن کشور اتخاذ مي‌کند.
تنها کشوري که در کنار پاکستان ايستاده چين است و يک بار ديگر روز سه شنبه اين موقف خود را تکرار کرد. سخنگوي وزارت امور خارجه چين گفت «به باور ما جامعه جهاني بايد به تلاش‌هاي پاکستان عليه تروريزم اذعان کنند.» او افزود پاکستان «قرباني‌هاي بزرگي» را در اين راه داده است.
پاکستان از بدو ظهور طالبان در سال 1993، از اين گروه به عنوان ديواري در مقابل نفوذ هند حمايت کرده است. اما قضيه تنها به حمايت نظامي ختم نمي‌شود. بسياري از طالبان افغان بطور عميق در فعاليت‌هاي اقتصادي، ملک و املاک و تجارت در اين کشور وارد شده‌اند، و فرزندان آن‌ها در کالج‌ها و دانشگاه‌هاي پاکستان تحصيل مي‌کنند. اخراج اجباري آن‌ها موجب واکنش شديد طالبان افغان عليه اردوي پاکستان که در حال حاضر مشغول مبارزه با طالبان پاکستاني است، مي‌شود.
مدت‌ها است که اسلام‌آباد خواستار مذاکرات صلح بين طالبان و رژيم کابل است تا به عنوان بخشي از يک توافق سياسي طالبان بتوانند به کشورشان برگردند. اما در اين مورد نيز ايالات متحده و ناتو به صداقت و اراده پاکستان در فشار آوردن بر طالبان براي متوقف کردن حملات‌شان، شک داشته اند.
به هرحال، اگر ايالات متحده بيش از حد خصمانه رفتار کند، پاکستان يک کارت ديگر نيز براي بازي دارد: اين کشور تنها مسير تدارکاتي زميني براي نيروهاي امريکايي در افغانستان است. اسلام‌آباد قبلاً يک باراز اين کارت استفاده کرده است. در سال 2011، وقتي روابطش با واشنگتن وخيم گرديد، پاکستان مانع عبور کانتنرها شد. اين کشور بار ديگر مي‌تواند اين کار را بکند.
اگر استراتيژي جديد ترامپ با عجله تطبيق گردد، تقريباً به يقين مي‌توان گفت که منجر به گسست جدي در روابط امريکا و پاکستان و افزايش تنش‌ها با هند و پاکستان خواهد شد. اين وضعيت باعث انزواي بيشتر پاکستان شده و جنوب آسيا را به منطقة دشمني‌ها و تخاصمات تبديل خواهد کرد که دو بزرگترين بازيگر آن با سلاح‌هاي هسته‌اي مجهز هستند.
هم چوب به دست داشتن و هم زردک را نشان دادن براي وادار ساختن پاکستان به تغيير پاليسي‌اش لازم است، اما اداره ترامپ شايستگي کافي براي ديپلوماسي از خود نشان نداده است. دعوت از هند براي تبديل شدن به قدرت هيژمون مورد نظر ترامپ در آسياي جنوبي به مانند چوب زدن به لانة زنبور است و احتمالاً باعث آن خواهد شد که اردوي پاکستان از هرگونه فشار آوردن به طالبان خود داري کند.
منبع: فايننشال تايمز