آزادی مذهبی به عنوان یک حق مهم از حقوق بشری افراد در جامعه بوده و از مطالباتی شرعی وقانونی شهروندان است، تضمین و تأمین این نوع حقوق، از نشانه‌های رشد فكری افراد و مردم جامعه می باشد. طبع بشر از هر گونه تحمیل در عقیده و مذهب بیزار است و آن را مغایر با انسانیت و آزادی های طبیعی خود می داند. آزادی مذهبی به این مفهوم است که افراد در جامعه بتوانند آزادانه؛ در انتخاب دین و مذهب خویش تصمیم گرنده بوده و نقش و سهم داشته باشند و هیچ گونه اجبار و اکراهی در پذیرش و انجام مراسم دینی و مذهبی در میان نباشد. از نظر دینی نیز تأکید شده که هیچ اكراه درپذیرش دین نیست، زیرا مسیر حق وباطل بیان شده و روشن گردیده است. اعتقاد وباورمندی به دین و ارزش‌های دینی باید برمبنای استدلال وتفكرباشد و پذیرش دین، بدون شناخت وآگاهی و صرفا براساس تقلید و تعصب در آموزه های دینی هیچ گونه اهمیت واعتباری ندارد. از طرف دیگر دولت حق دخالت در امور دینی مردم را نداشته بلکه مسوولیت مهم دولت آن است كه در برابر تبعیضات مذهبی مبارزه نموده و تلاش نماید تا زمینه بهره‌مند شدن از این حق برای همگان فراهم گردد و گرفتن امنیت انجام مراسم‌ دینی، مذهبی و عزاداری‌ها از وظایف مهم حکومت محسوب می گردد تا شهروندان بتوانند با اطمینان و آرامش خاطر مراسم دینی و مذهبی خویش را انجام دهند.
این حق در اسناد بین المللی نیز مورد توجه قرار گرفته و تاکید شده است که هرکس حق دارد از آزادی فکر، وجدان و مذهب بهره مند شود. این حق متضمن آزادی اظهار عقیده و ایمان می باشدکه شامل تعلیمات مذهبی و اجرای مراسم دینی است ؛ هرکس می تواند از این حقوق به صورت فردی یا جمعی ، خصوصی یا عمومی برخوردار باشد. قانون اساسی افغانستان نیز این حق را به صراحت بیان نموده است به این صورت که: دین دولت جمهوری اسلامی افغانستان دین مقدس اسلام است.پیروان سایر ادیان درپیروی ازدین واجرای مراسم دینی شان درحدود احكام قانون آزاد می باشند. همچنین در ماده دیگر تأکید نموده است که آزادی حق طبیعی انسان است و این آزادی جز با آزادی دیگران حدودی ندارد. از طرف دیگر، مردم در جامعه افغانستان سخت نیازمند همسوی و همزیستی مسالمت آمیز میان پیروان مذاهب هستند.  ضرورت حفظ نظم عمومی در جامعه؛ مسؤلیت‌ها و مکلفیت‌های را برای همگان ایجاد نموده و همه افراد را موظف می نماید به رعایت و احترام حقوق انسانی، دینی، اجتماعی، سیاسی و ...... همدیگر و اجتناب از توهین، تحقیر، خشونت و هر نوع رفتار های خشونت آمیز و مغایر با زندگی مسالمت آمیز.
امروزه پیروان مذاهب در افغانستان به سبب اشتراک در اصول و فروع دین، مبانی، اهداف و منافع مشترک؛ بیشتر از هر عصر دیگر، نیازمند همزیستی مسالمت آمیز و زندگی در کنار هم می باشند. البته این زندگی مسالمت آمیز حق همه کسانی است که در این سرزمین زندگی می نمایند همچون سایر پیروان ادیان و مذاهب دیگر. از نظر اسلام تمام افراد که در قلمرو جامعه اسلامی به صورت مسالمت آمیز زندگی می نمایند؛ حقوق انسانی و شهروندی شان محفوظ بوده و جان، مال و ناموس آنان مصؤن می باشد. تمام حقوق و امتیازات حقوقی و قانونی آنها به رسمیت شناخته شده و مورد حمایت قرار گرفته است.
با این‌که عموما مردم این سرزمین واقعا تمایل دارند و مایل هستند که زندگی مسالمت آمیز و به دور از خشونت را در کنارهم داشته باشند ولی متاسفانه در اثر دخالت‌های بیرونی و نفوذ کشورهای دیگر، مردم افغانستان قربانی فتنه‌های بی حاصل، نزاعهای ناخواسته و خشونت‌های بی نتیجه و ویرانگر بوده اند. دامن زدن به تعصبات دینی و مذهبی با استفاده از جهل و نادانی یک عده، گاه گاهی جامعه را گرفتار و دچار درگیری‌های خونین نموده است و پیامد های منفی غیر قابل جبران را بر این مردم تحمیل نموده است، بنا براین وظیفه همه ما این است که در قبال تعصبات و افراطیت دینی و مذهبی احساس مسؤلیت نموده و برای آگاهی دهی عامه، آگاهانه و مسؤلانه تلاش نمائیم. انجام مراسم دینی و مذهبی، تعلیم، تربیت و عمل به احکام دینی ومذهبی در جامعه از لازمه آزادی دینی و مذهبی است. منتهی نکته قابل توجه اینکه افراد در جامعه نمی توانند به بهانه برخوردار بودن از این نوع حقوق؛ حدود و موازین قوانین و حفظ نظم عمومی را نادیده بگیرند. لذا اجرای مراسم دینی و مذهبی نباید باعث جریحه دار شدن احساسات و عواطف پیروان سایر ادیان و مذاهب گردد. همچنین در قانون اساسی افغانستان نیز تاکید شده است که پیروان  مذاهب در افغانستان در انجام مراسم مذهبی طبق فقه خودشان آزادند و در تعلیم و تربیت دینی واحوال شخصیه ازدواج، طلاق، ارث و وصیت و دعاوی مربوط به آن در محاکم رسمیت دارند.
عقلانیت، مصلحت و حفظ نظم عمومی ایجاب می نماید که در انجام مراسم مذهبی خویش، همواره سعی و تلاش بخرج دهیم تا راه اعتدال و میانه روی را در پیش گرفته و از خود نمایی‌ها و تندروی‌های مذهبی، پرهیز نمائیم و در انجام مراسم‌ مذهبی و عزاداری‌ها خصوصا در ماه محرم و دهه‌ عاشورا، نظم عمومی را در نظر دشته باشیم و از هر گونه برخورد و رفتارهای مخل نظم عمومی و مغایر با ارزش‌های دینی و مذهبی اجتناب نمائیم. برگزاری مراسم عاشورای حسینی در صورتی که باعث ایجاد مزاحمت، محدودیت و توهین به پیروان مذاهب دیگر و مخل نظم عمومی باشد به هیچ وجه با منطق انسانی عاشورا سازگاری نداشته و بی احترامی به فرهنگ و اهداف مقدس قیام عاشورا تلقی خواهد شد و کینه و نفرت پیروان سایر ادیان و مذاهب را نیز بدنبال خواهد داشت. پس لازم است که با توجه به اهداف انسانی، ارزشمند و مقدس عاشورا، متوجه اعمال و رفتارهای خویش در برگزاری عزاداری‌های محرم باشیم تا خدای نخواسته قداست و ارزش‌های متعالی فرهنگ قیام عاشورا را لگدمال نکرده و از اهداف مهم این قیام خونین دور نشویم.