صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

شنبه ۸ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

غیریت سازی درجوامع چند قومی

-

غیریت سازی درجوامع چند قومی

افشا شدن محتوای نامه قوم محورانه از کمپیوتری ثواب الدین مخکش یکی از کارمندان اداره امور ریاست جمهوری واکنش های  منفی زیادی در پی داشته است، رئیس جمهورافغانستان در واکنش به این مسآله به حارنوالی دستور تحقیق و بررسی داده است. سرور دانش معاون رئیس جمهور افغانستان نیز گفته است: در برابر حرکت های نفرت انگیز قوم گرایانه، برخورد قاطع نماییم و عناصر متعصب افراطی را زیر بغل نگیریم و آنان را از خود برانیم و حتی بیاییم از نگاه حقوقی، قانونی و اداری کاری کنیم که بعد از این، این نوع حرکت ها جرم انگاری شود و استخدام چنین افرادی در اداره ممنوع قرار داده شود و حد اقل، کسی که در اداره عامه و در سلک خدمات ملکی، مرتکب چنین اعمالی شود، از اداره اخراج و تحت تعقیب عدلی و قضایی قرار گیرد.
واقعیت این است که غیریت سازی و تقسیم بندی افراد به خودی و غیر خودی در جوامع چند قومی بیشتر نمود پیدا می کند، در این نوع نگرش، نگاه به غیر و به کسان که در یک کتله وگروه دیگر قرار دارد و دارای هویت متفات هستند به صورت یک بیگانة نگریسته می شوند که هیچ منافع مشترک با او ندارد. غیریت سازی و سوء استفاده از مسایل قومی یکی از شگردهای است که یک عده به عنوان یک ابزار جهت رسیدن به منافع  شخصی و باندی از آن  بهره می گیرد؛ ازاین رو  اگر فرمول مناسبی برای اداره جوامع چند قومی فراهم نشود، دور از ذهن نیست که موضوع قومیت، کشورهای دارای تنوع قومی را با بحران و چالش های جدی مواجه سازند و تجربه هم ثابت ساخته است که سیاست سکوت در برابری حرکت های قومی و فرقة و کسان که افراد جامعه را به درجه یک و دو تقسیم بندی می کند، پیامدهای فاجعه بار داشته است. جامعه ی افغانستان از دیر وقت یک جامعه ی چندقومی بوده است ولی روابط بین اقوام هیچگاه دوستانه نبوده است وهنوز هم  در  کشور ما مسائل مربوط به هویّت و حـقوق اقـوام در جامعه و سیاست افغانستان  حساس و مهم هستند. دغدغه اصلی افراد و گروه های قومی تاکنون، پیش از آنکه دغدغه های ملّی باشد، از مـلاحظات قـومی و حـزبی متأثر است. از این رو، میزانی از نارضایتی های قومی را در سـیاست کـنونی افغانستان می توان مشاهده کرد و بسیاری از نارضایتی ها ریشه در مسائل مربوط به بحث قومی دارد،  و وجود این گونه ذهنیت ها  بزرگ ترین مانع برای شـکل گـیری هـویّت ملّی و روند ملّت سازی در کشور به شمار می آید.  نگرش غیریت سازی در افغانستان  جنگ های ویران گر و عواقب ناخوش آیندی را در پی داشته است.
با کمال تآسف باید اذعان کرد که با وجود تغییرات که در کشور ما و نگرش افراد نسبت به حقوق، کرامت و ارزش های انسانی به جود آمده است، هنوز هم جامعه ما از وجود چنین نگرش ضد انسانی رنج می برند و تبعیض  از این سرز مین رخت برنبسته است و  به اشکال مختلف، در لایه های جامعه دیده می شود، این نگرش ضد انسانی در عرصه ی  فرهنگ، سیاست و  مسایل اجتماعی داخل میشود  و در باورهای کسان که منافع شخصی و قومی خویش را در تقویت فرهنگ غیریت سازی می یابد نمود پیدا می کند.
بنابراین غیریت سازی و تقسیم بندی افراد به خودی وغیر خودی محل بحث و تآمل جدی است. شکاف ها، تفاوت ها  و عدم برابری فرصت ها برای همه افراد جامعه در جامعه افغانستان وجود دارد و همه مرم از جود این شکاف های طبقاتی در رنج هستند و تداوم این وضعیت به صلاح مردم  و منافع ملی کشور نیست  و تنفر اجتماعی را  در سطح جامعه بیشتر پخش می کند.  برای همه روشن است که یکی از عوامل بی اعتمادی در میان مردم افغانستان وجود همین نگرش ضد انسانی بوده است که متاسفانه حاکمیت های سیاسی در گذشته نیز در تشدید  و ایجاد  این نگرش منفی میان اقوام افغانستان نقش اساسی داشته است و برای تحکیم پایه های قدرتش  از  قومیت  به عنوان ابزاردرجهت سرکوب مخالفان سیاسی خویش بهره برده است و مردم و اقوام ساکن این کشور را که سال ها در کنارهم برادرانه زیست داشته است و در دوره های مختلف تاریخی در کنار هم از استقلال و تمامیت کشور دفاع کرده است، نسبت به هم بد بین و بی اعتماد ساخته است و  مردمان که  دارای سرنوشت و منافع مشترک هستند در یک مقطع زمان به همدیگر به دیده دشمن نگریسته است  وآن ها را در برابرهم قرار داده و صفحات خونین ملی وبحران عمیق  سیاسی و اجتماعی را در روابط آنها به وجود آورده است، به طور که  اقوام مختلف باورمند شده بودند  که قدرت یافتن  وسهیم سازی  هریک از اقوام  در ساختار قدرت، یعنی قدرت یافتن کسان که در آینده به نابودی ما کمر خواهد بست.  ازاین رو وحدت ملی به معنای واقعی شکل  نگرفته و تنش ها قومی و مذهبی شیرازه وحدت ملی را درافغانستان از هم پاشیده و زمینه های شکل گیری ملت سازی در  افغانستان را برای مدت طولانی با مشکل و بحران مواجه ساخته  است.
برای بیرون رفت از این وضعیت و کم رنگ شدن این پدیده های ضدبشری  پذیرش اصل مشارکت پذیری  مردم  در سرنوشت شان می تواند نقش مهم و پر رنگ در همگرای و هم پذیری ایفا کند، براساس قانون اساسی افغانستان  همة کسانی که   به حوزه جغرافیایی بنام افغانستان تعلق دارند با هر دین، مذهب، نژاد، مسلک و قومیتی صاحب حقوق و شآن  و منزلت برابر هستند و به بهانه های مختلف دینی، مذهبی، قومی، نژادی و … نباید  مورد تبعیض وبی عدالتی قرار گیرد و فراهم سازی مناسب و به موقع فرصت ها و ظرفیت ها برای همه شهروندان بدون درنظر داشت گرایش های قومی و هویتی مانع پیگیری مطالبات شهروندی از آدرس گروه های قومی می گردد و تآمین حقوق شهروندی به صورت برابر و واقعی زمینه ساز تسلط مردم برسرنوشت خویش و کم رنگ شدن وابستکی آن ها به گروه های قومی می گردد. در این میان دولت ها وحاکیمت های سیاسی در جلوگیری از حرکت های قومی و فرقة  نقش مهم و بی بدیل می تواند ایفا کند و موضع گیری  رئیس جمهور در  مورد بررسی جدی  انتشار نامه قوم محورانه یکی از کارمندان اداره امور را می تواند یک گام مثبت در جهت مبارزه با این پدیده ضد انسانی تلقی کرد و اگر نیروهای فکری و فرهنگی جامعه نیز به درستی به وظایف شان عمل کند، می توان به آینده امیدوار شد که ملت در افغانستان به یک مقوله سیاسی وحقوقی تبدیل  گردیده  و ماهیت قومی خود را ازدست  خواهد داد و ملت افغانستان مجموعه از انسان های  خواهد بود  که ازطریق باورهای سیاسی شان بهم نزدیک گردیده وبرپایه اراده جمعی درخدمت سعادت جمعی قرارمیگیرد. مسلم است که  جامعه افغانستان زمانی می تواند یک جامعه دموکراتیک، مترقی باشد که مظاهر و نشانه های از تبعیض وگرایش های منفی  در آن دیده نشود،  امروزاگر سرنوشت ما با فقر، جنگ، خشونت، نفرت و بی اعتمادی نسبت به هم گره خورده محصول نگرش غیریت سازی است که در طول تاریخ این کشور تقویت شده است و افراد که به این پدیده نفرت انگیز دامن زده است مورد تجلیل وتکریم قرار گرفته است.

دیدگاه شما