سرخط خبرها درباره افغانستان، بیشتر آخرین خشونت‌ها را در منازعة دوامدار این کشور نشان می‌دهد. هر چند که این گزارش‌ها به دور از واقعیت نیست؛ اما واقعیت دیگری، نیز وجود دارد که کمتر مورد توجه قرار گرفته و به زبان آورده می‌شود:
از زمان سرنگونی رژیم طالبان در سال 2001 بدینسو، زنان و دختران در افغانستان پیشرفت‌های چشمگیری داشته‌اند. طالبان با تحمیل و تعمیل ایدئولوژی سختگیرانة خود در سراسر کشور، حقوق مردم افغانستان را به صورت عام سلب می‌کردند و به صورت خاص در مقابل دختران و زنان از خشونت و تو ّحش عجیب کار می‌گرفتند. با به قدرت رسیدن طالبان در سال 1996، آموزش دختران غیرمجاز شد و زنان از کار کردن منع شدند و اجازه بیرون شدن از خانه را نداشتند؛ در صورت خروج از خانه باید از سر تا پا بُرقع/ بورقه می‌پوشیدند و همراه بودن یک مرد مَحرم با آنان اجباری بود. حقوق زنان در قانون اساسی طالبان به رسمیت شناخته نشده بود، لذا وقتی آنان با سوء رفتار و تهدید از سوی مردان جامعه مواجهه می‌شدند، مرجعی پاسخ گو برای شان وجود نداشتند. دشواری‌ها و سختی‌های که دختران با ان مواجه می‌شدند، در فیلم «انیمیشنی نان آور» به تهیه کنندگی «انجلینا جولی» به تصویر کشیده شده است. این فیلم داستان زندگی یک دختر 11 ساله به نام پروانه را در زمان حاکمیت طالبان در افغانستان نمایش می‌دهد. در این فیلم، پروانه بعد از بازداشت پدرش از سوی طالبان به جرم داشتن تحصیلات خارج از کشور، ظاهر خود را به یک پسر تبدیل می‌کند تا نان آور خانواده شود. این فیلم عالی و جالب، یادآور و نشان دهنده دوره های سخت در تاریخ معاصر افغانستان است که قوت و توان مقاومت مردم افغانستان را در مقابل سختی‌ها به ازمایش گرفته است.
پرسشی که ممکن است در ذهن ما خطور کند این است که: «از آن زمان تا اکنون چه تغییری رخ داده است؟» آیا نیروهای امریکایی و متحدان آن بعد از سرنگونی حکومت و رژیم طالبان، این کشور را در مسیر رسیدن به یک جامعة مدنی همراه با انتخابات دموکراتیک و حقوق اولیه انسانی قرار دادند؟ در حالی که با همه تلاش‌های صورت گرفته، نبرد و منازعه با طالبان همچنان ادامه دارد. هنوز هم موانع عمده‌ای؛ چون ناامنی وجود دارد که برای رسیدن به یک افغانستان مرفه، آرام و عاری از جنگ باید از آنها عبور کرد. علیرغم این مشکلات حل ناشده، اما افغانستان از زمان سقوط رژیم طالبان بدینسو، در راستای توانمندسازی و احقاق حقوق زنان پیشرفتهایی داشته است که باید به آن اذعان کرد؛ هرچند که با اطمینان می‌توان گفت که هنوز کارهای زیادی باید در این راستا انجام شود.
وقتی طالبان در سال 2001 سقوط کرد، هیچ دختری به مکتب نمی‌رفت. امروز، از هر سه دختر یکی آموزش می‌بیند و تحصیل می کند. با وجود این‌که نظام آموزشی افغانستان از مشکلات و نواقص زیادی رنج می‌برد. یکی از بزرگترین دستاوردهای افغانستان همین فرصت آموزش برای همه است. قابل ذکر است که حتی در مناطق تحت نفوذ طالبان، خانواده‌ها با نادیده گرفتن دستورات آنان، دختران خود را با وجود تهدیدات و خطرات امنیتی به مکتب می‌فرستند. افغان‌ها به یک آیندۀ درخشان برای کودکان خویش- دختر و پسر- امیدوارند. امروز زنان افغان می‌توانند خارج از خانه در بستر جامعه کار و فعالیت کنند. افغانستان، در حالی که هنوز هم در میان ده کشور با بالاترین میزان مرگ و میر مادران مواجه است، اما دیگر در رآس این لیست قرار ندارد. زنان نهادهای مدنی را ایجاد کرده‌اند، تعدادی زیادی به عنوان قاضی مقرر شده‌اند، و فیصدی قابل توجهی را در پارلمان و سکتور خدمات ملکی به خود اختصاص داده‌ند. افزون بر این، حکومت افغانستان مصمم است که حضور زنان را در موقف‌های بلند تصمیم‌گیری در نهادهای دولتی الی سال 2020 به 30% افزایش دهد. اکنون زنان در قانون اساسی افغانستان که ضامن حقوق مساوی برای زن و مرد است، دارای جایگاه هستند. درست است که برای تطبیق قوانینی که در سال‌های پسین تصویب شده، راه درازی در پیش‌رو است، اما نفس موجودیت این قوانین برای احقاق حقوق مساوی برای همة اعضای جامعه، یک تهداب و بنیان مهم به شمار می‌رود. فرهنگ؛ نیز در حال دگرگونی است؛ برای مثال، در زمان طالبان تماشای تلویزیون و شنیدن موسیقی در خانه ممنوع بود.
رسانه‌های موجود، تحت کنترول شدید رژیم قرار داشتند. اما امروز افغانستان دارای 150 ایستگاه رادیویی، 50 شبکه تلویزیونی خصوصی و 22 شبکه تلویزیونی دولتی است. محتوای رسانه‌ها دیگر از سوی حکومت سانسور نمی‌شود و آزادی بیان در سالهای پسین رو به رشد بوده و هست. برنامه ستاره افغان نمونه‌ای از برنامه‌های شبکه‌های تلویزیونی است که در سراسر کشور بیننده دارد. این برنامه به طریقی موجب اتحاد و یکپارچگی مردم این کشور می‌شود: زنان، مردان، پشتون، هزاره، پیر و جوان همه در یک گروه قرار می‌گیرند تا در مورد این مسابقه قضاوت کنند. در فصل اخیر این برنامه، یکی از دو بهترین زلاله هاشمی بود؛ دختر 16 ساله دانش آموز مکتب از ولایت ننگرهار که مادر بیوه‌اش او را بزرگ کرده است. چشم انداز رسیدن به صلح در افغانستان هنوز هم دشوار می‌نماید. زنان بیشتر از هر قشر دیگر خواستار پایان یافتن خشونت و درگیری‌ها در این کشور هستند؛ زیرا آنان بیش از هر کسی دیگر از جنگ و خشونت آسیب دیده‌اند. در عین حال آنان نمی‌خواهند که حقوق خود را در یک توافقی که پیشرفت‌های آنان را نابود ساخته و آنان را به عقب رانده، از دست بدهند. بنابراین، در صورتی که افغانستان خواهان صلح پایدار باشد، اشتراک زنان در تمام مذاکرات راجع به صلح در آینده، حیاتی است. آنچه که در افغانستان شاهد هستیم، طاقت و توانایی تحسین برانگیز، کار برای یک زندگی بهتر در آینده و حفظ امیدواری برای آن است. دختران دیگر مجبور نیستند که برای رفتن به مکتب یا کار در بیرون از خانه ظاهر خود را همانند پروانه در فیلم نان آور، مردانه بسازند، اما دستاوردهای که به سختی کسب شده اند هنوز هم شکننده و بلکه در معرض خطر جدی است.