صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

تاملی بر مفهوم ریسک و ارتباط آن با مقوله کارآفرینی

-

تاملی بر مفهوم ریسک و ارتباط آن با مقوله کارآفرینی

ماهیت ریسک
در تعریف ریسک گفته اند: ریسک حاصل ضرب احتمال وقوع یک حادثه در نتایج و پیامدهای آن برای یک دوره زمانی مشخص است.
هر نوع فعالیتی در فرایند اجراء با احتمال وقوع حادثه یا مخاطراتی روبرو است که حاصل آن میتواند از تحقق صد در صد خواسته مورد انتظار جلوگیری کند. احتمالی که موجب میگردد تا بازده مورد نظر حاصل نشود را ریسک یا مخاطره مینامیم؛ وقتی کاری پرخطر محسوب میشود بدین معنا است که بازدهی آن از نوعی عدم اطمینان برخوردار است و به تعبیری رساتر شانس شکست در آن فعالیت اقتصادی به اندازه شانس موفقیت حضور دارد. البته ناگفته نماند که همواره یک رابطه مستقیم مثبت بین میزان پذیرش خطر و بازده اقتصادی گزارش شده است.

کارآفرینان و ریسک پذیری
فرض غالب این است که کارآفرینان کمترین میزان تنفر از ریسک نسبت به عموم مردم را دارند و معمولا وقتی کلمه کارآفرین را میشنویم ریسک کردن نیز تداعی میشود، در واقع این دو مفهوم با هم قرین شده اند. کارآفرین سعی میکند ریسک هایی که مجبور به قبول آن است را به دقت مطالعه کرده و خطرات ناشی از آن را تا جایی که امکان دارد به حداقل برساند. در واقع هنر کارآفرین مدیریت ریسک است.
چشم انداز کارآفرینی به عنوان ریسک پذیری بیشتر در ارتباط با دیدگاههای نایت است. نایت معتقد بود که هسته اصلی ریسک پذیری عدم قطعیت یا اطمینان است. وی با نشر رساله دکتری خود با عنوان «ریسک، عدم اطمینان و سود» که در آن ریسک را از عدم اطمینان واقعی جدا کرد نقش قابل توجهی در گسترش دانش کارآفرینی ایفا نمود. او کارآفرینان را گروهی از افرادی معرفی نمود که ریسک پذیر اند و با عدم اطمینان روبرو میشوند: آنان با هدف کسب سود سه وظیفه را انجام میدهند:
الف) آغاز تغییرات یا نوآوری مفید. ب) سازگاری با تغییراتی که در محیط اقتصادی اتفاق میافتد و ج) پذیرش عواقب عدم اطمینان مربوط به بنگاه اقتصادی.
از نظر نایت عدم اطمینان به عنوان وضعیتی شناخته میشود که طی آن نمیتوان احتمال دستیابی به راهکار را با استدلال قبلی یا استنباط آماری تعیین کرد. عدم اطمینان واقعی بر خلاف ریسک دربردارنده احتمال هم نیست و در این وضعیت هیچ مبنای معتبری برای طبقه بندی نمونهها وجود ندارد؛ زیرا پیامد هر حادثه منحصر به فرد است. ممکن است کارآفرین خودش از طریق نوآوری عدم اطمینان را به وجود آورد و یا هم مثل تغییر در سلیقه مصرف کننده پدیدهای کاملا برونزا باشد. قدرت برخورد اثر بخش با عدم اطمینان نیازمند ویژگی هایی چون درجه بالایی از اعتماد به نفس، قدرت قضاوت درباره ویژگیهای شخصی خود، آزادی عمل، مخاطره پذیر بودن و قدرت پیش بینی است. نایت معتقد است کارآفرین کسی است که مشتاقانه به فعالیتهای مسئولانهای اقدام میکند که نه بیمه شده اند و نه اجرتی بابت آن دریافت میشود. سود خالص که تنها کارآفرینان دریافت کنندگان آن هستند دلالت بر پاداش پذیرش عدم اطمینان دارد. اعتماد به نفس مهمترین عاملی است که در پذیرش ریسک و تعیین سطح سود کارآفرین ضروری است. خلاصه آن که عدم اطمینان واقعی مبنای نظریه سود رقابت و کارآفرینی نایت را تشکیل میدهد.

انواع ریسک:
اقتصاددانی به نام «بِرد» انواع مختلف ریسک هایی که کارآفرینان متقبل میشوند را در چهار دسته ارائه کرده است. وی متذکر میشود که کارآفرینی به دلیل خطراتی که میتواند به همراه داشته باشد بیش از هر نوع رفتاری نیازمند حمایت همه جانبه است.

الف) ریسک مالی و اعتباری:
بيشتر کارآفرينان، سرمايه خود را از محل پس اندازها و اموال شخصي تامين مي کنند و در صورت شکست، آن را از دست مي دهند؛ ریسک مالی از بارزترین ریسکهای پیش روی کارآفرینان است. کارآفرينان، خطر چنين ورشکستگي را مي پذيرند و بسياري از مردم از آن جا که نمي خواهند و نمي توانند پس انداز، خانه، اموال و حقوق خود را به خطر بيندازند، در تاسيس کسب و کار و پذيرش مخاطرات آن نيز موفق نيستند.

ب) ریسک خانوادگی و اجتماعی:
آغاز کسب و کار کارآفرينانه، زمان و انرژي زيادي مي طلبد در نتيجه اين تعهدات، کارآفرين ممکن است به واسطه ي تلاش عاشقانه ي خود، لطمات خانوادگي و اجتماعي مانند کمبودها و مشکلات ناشي از عدم حضور خود و تأثيرات آن روي نزديکان و عزيزانش را متحمل شود.

ج) ریسکهای شغلی:
رها کردن شغل سابق با هدف شروع کسب و کار جدیدی که اطمینانی به موفقیت آن نیست ریسک بالایی را میطلبد و احتمال شکست فعالیت کارآفرینانه شهرت حرفهای کارآفرین را تهدید میکند. چنين پديده اي، بزرگ ترين نگراني مديراني است که مي خواهند يک شغل سازماني مطمئن با حقوق بالا و مزاياي عالي داشته باشند.

د) ریسکهای روانی:
این نوع ریسک بسیار پیچیده است و با عوامل شخصیتی همچون توانایی فائق آمدن بر شرایط مبهم، نتایج نامعلوم، انتخاب و اختیارات نامشخص، دانش و اطلاعات نامحدود و... مرتبط است. ريسک پول، خانه، همسر، فرزند و دوستان را به نوعي مي توان تعديل نمود، اما تنش هاي روحي، استرس، اضطراب و ساير عوامل رواني که در نتيجه ي شروع و تداوم فعاليت کار آفرينانه بر کار آفرين عارض مي شود، داراي تأثيرات جبران ناپذيري است و از آن بعضا به «ریسک سلامت روان» یاد میشود. خوش بینی و اعتماد به نفس میتواند در کاهش این نوع ریسک مفید باشد؛ هر چند این مساله به توانایی کارآفرین در مواجهه موفقیت آمیز وی بستگی به سه نوع ریسک سابق دارد.

نتیجه گیری
به طور کلی هر نوع ریسکی مورد نظر کارآفرینان نیست بلکه ریسکهای معقول و حساب شده مد نظر است؛ محاسبات و پیش بینیهای کارآفرینان اغلب از بروز ریسکهای غیر ضروری جلوگیری به عمل میآورد. ریسک کارآفرینی ریسکی حساب شده، متعادل، ارزشمند، مبتنی بر مهارت یا تجربه قبلی آنها و از همه مهمتر فرایندی و رویهای است؛ بدین وجه که تنها نتیجه حاصل شده ملاحظه نمیشود، بلکه چگونگی تحقق شرایط و نحوه اجرای فرایندها نیز مهم است. ریسک پذیری به عنوان جزئی اجتناب ناپذیر از زندگی کارآفرینان به شمار میرود و مطالعات انجام گرفته بر روی بنگاههای اقتصادی نشان داد که انگیزه پیشرفت و تمایل به خطر کردن در بنگاههای کوچک و متوسط به شکل معنی داری بیشتر از بنگاههای بزرگ است.

دیدگاه شما