صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آیا پاکستان در سیاست خود با آمریکا تجدید نظرخواهد کرد؟

-

آیا پاکستان در سیاست خود با آمریکا تجدید نظرخواهد کرد؟

اعلان استراتژی جدید دونالد ترامپ در جنوب آسیا، پاکستان را عملا در برابر یک تجدید نظر سیاسی قرار داده است. براساس همین استراتژی، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا، در روز سی ام اسد سال جاری، پاکستان را به تعامل و همکاری با آمریکا در افغانستان فراخواند. ترامپ به وضاحت  تمام از پاکستان خواست که دیگر شبکه های بنیاد گرایان افراطی را در خاک پاکستان حمایت و تقویت نکند. یک روز پس از اعلان این استراتژی، در روز سی و یکم اسد، ریکس تیلرسون وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا، استراتژی جدید دونالد ترامپ را به پاکستان تبیین کرد. تیلرسون پاکستان را تشویق کرد که اگر درکنار آمریکا باشد به خیلی چیز ها دست پیدا خواهد کرد وگرنه خیلی چیز ها را از دست خواهد داد.
از زمان اعلان استراتژی جدید آمریکا، هرچند که مدت زیادی نمی گذرد، اما در همین مدت کوتاه نیز از طرف پاکستان کدام چراغ سبزی به آمریکا نشان داده نشده است. پاکستان می توانست حد اقل گام های تفاهم و موفقیت اولیه را در قبال همکاری در امر مبارزه با هراس افکنی از خود نشان می داد و حسن نیت را دوباره اعاده می کرد. پاکستان برای تقویت حسن همجواری میان افغانستان و پاکستان نیز در ماه های اخیر تلاش های چندان مستحکم و قابل اعتماد انجام نداده است.
در ادامه تلاش های آمریکا برای متقاعد ساختن پاکستان در مبارزه با هراس افکنی در منطقه، معاون رئیس جمهور آمریکا در سفر اخیرش به افغانستان و پاکستان، این بار به مقامات پاکستان هشدار داد ولی پاکستان اعلان کرد که معاون رئیس جمهور آمریکا، از همکاری های پاکستان ابراز رضایت کرده است. اما توییت اخیر دونالد ترامپ نشان داد که پاکستان تا هنوز نتوانسته است اعتماد خودش را برای آمریکا به اثبات برساند. اظهار نظر دونالد ترامپ در قبال پاکستان، نسبت به گذشته واضح و جدی به نظر می رسد. اگر این اظهار نظر را به عنوان دیدگاه رئیس جمهور ایالات متحده، اعلام موضوع دولت آمریکا در برابر پاکستان تلقی کنیم، مسئله را از یک کنش سیاسی، فراتر باید تحلیل کرد.
اظهار نظر نسبتا تند دونالد ترامپ، مورد پسند دولت هند رو برو شد و این کشور از هشدار جدید دونالد ترامپ برعلیه پاکستان استقبال کرد. از دیگر جانب، حکومت خلق چین، برعکس از اقدامات پاکستان بر علیه تروریسم دفاع کرد.
دولت پاکستان، اما به عنوان مخاطب اصلی دونالد ترامپ، بیشتر بر افروخته گردید. خواجه آصف وزیر خارجه پاکستان، موضع ترامپ را در نخستین توییت سال جدید میلادی اش، برخاسته از روحیه شکست خورده آمریکا عنوان کرد و آن را« ناشی از استیصال آمریکا در جنگ با تروریسم در افغانستان» و یک نوع «بازی سیاسی آمریکا» تعبیرکرد.
خواجه تصریح کرد که پاکستان به کمک های آمریکا نیازچندانی ندارد. با این هم، شاهد خاقان عباسی بلا فاصله با سران دولت پاکستان جلسه مشترک تشکیل داد.
به نظر می رسد که هشدار جدید آمریکا علیه پاکستان، یک نوع تأکید مجدد دونالد ترامپ در اعلان استراتژی این کشور در جنوب آسیا و افغانستان است. اظهارات پی هم دونالد ترامپ مبنی بر اعتماد سازی پاکستان در امر مبارزه با هراس افکنی، تأکید و جدیت آمریکا را در سهم گیری صادقانه پاکستان در مبارزه با هراس افکنی به اثبات می رساند.
واقعیت اینست که دولت پاکستان باید متقاعد شود که مبارزه مشترک با هراس افکنی در منطقه در دراز مدت به نفع همه کشور ها مخصوصا خود پاکستان می باشد. دولت آمریکا نیز به همین واقعیت پی برده است که بدون همکاری صادقانه پاکستان در مبارزه مشترک با هراس افکنی، شبکه های هراس افکن همچنان روز به روز بیشتر تکثیر خواهد شد.
به باور آگاهان سیاسی، ثبات و تأکید مجدد آمریکا در استراتژی جدید خود بر حمایت از افغانستان، مبارزه با تروریسم و فشار بر پاکستان، یک سیاست حساب شده است که اگر ادامه یابد، تأثیراتی مثبتی را در پی خواهد داشت.
پایداری و تأکید آمریکا برای صلح منطقه ی و مخصوصا تأمین ثبات در افغانستان یک موضوع حیاتی برای مقامات  افغانستان پنداشته می شود. اهمیت مسئله از آن جا ناشی می گردد که افغانستان در طول حیات سیاسی جدید خودش هیچگاه این فرصت و همنوایی را به دست نیاورده بود. دولت افغانستان بعنوان یک کشور همسایه پاکستان، همیشه از این کشور رابطه نیک و حسن همجواری را انتظار داشته است و هم اکنون نیز تعامل صادقانه پاکستان را در مبارزه مشترک با شبکه های هراس افکن تقاضا دارند.
واقعیت موجود اما این را نشان می دهد که دولت پاکستان تا کنون در مبارزه با شبکه های هراس افکن همکاری صادقانه نداشته است. زیرا پس از چندین سال مبارزه با طالبان و شبکه حقانی، بازهم تروریستان، به همان قوت خود در لانه های امن خودش در پاکستان باقی مانده و هر روز قربانی بیشتر می گیرند.
با این رویکرد، در سیاست جدید دونالد ترامپ، گام نخستین به درستی برداشته شده است. اعمال فشارهای سیاسی برای متقاعد ساختن پاکستان، گام نخست موفقیت محسوب می شود. به نظر می رسد که موضع گیری تند دونالد ترامپ برعلیه سیاست پاکستان، برای پاکستان نیز،غیر قابل پیش بینی بوده است. چه آنکه تقریبا برای اولین بار است که عالیترین مقام سیاسی آمریکا، پاکستان را مورد نکوهش و بازپرس قرار می دهد.
حقیقت اینست که آمریکا از زمان تأسیس پاکستان همیشه با پاکستان همراه بوده و در سیاست خارجی خود در جنوب آسیا همیشه جانب پاکستان را لحاظ داشته است. اگر نگاهی به تاریخ گذشته داشته باشیم این واقعیت را به وضاحت می توانیم درک کنیم. آمریکا همیشه در مناسبات تاریخی خود با افغانستان، مراعات حال پاکستان را داشته است. در گذشته های دور تاریخی، حتی ایالات متحده از فروش اسلحه به دولت وقت افغانستان صرف به خاطر برخی ملاحظات پاکستان، ابا ورزیده است. با همین دیدگاه، حتی می توان عدم تمایل جدی آمریکا را بر تجهیز نیروهای هوایی افغانستان در سال های گذشته، برخاسته از همان سیاست استراتژیک پاکستان و آمریکا تفسیر کرد. به باور برخی از تحیل گران حتی آمریکا نخواست که با تجهیز نیروهای هوایی افغانستان، پاکستان را رنجیده خاطر سازد.
اما، این سیاست آمریکا هرگز نتوانست، پاکستان را در امر مبارزه با تروریسم در افغانستان تشویق نماید. چه آنکه پاکستان نفس حضور آمریکا را در افغانستان زمینه ساز رشد و تقویت یک دولت مرکزی در افغانستان تفسیر می کرد و این را در دراز مدت بر خلاف سیاست پاکستان در افغانستان می دانست. سیاست بلند مدت پاکستان در افغانستان هیچ گاه، بر آن نیست که یک دولت مرکزی و حاکمیت ملی در افغانستان شکل بگیرد.
برخی از سناتوران آمریکا بارها ازعدم همکاری صادقانه پاکستان در مبارزه با تروریسم انتقاد کرده بود ولی در طول دولت باراک اوباما براساس همان استراتژی قدیمی ایالات متحده در قبال پاکستان، هیچگاه پاکستان مورد سرزنش و عتاب قرار نگرفت.
با روی کار آمدن دونالد ترامپ، به نظر می رسد که انتقادات بر علیه پاکستان، جدیت بیشتر گرفته است و آمریکا بر تطبیق استراتژی جدیدش در جنوب آسیا و افغانستان مصمم به نظر می رسد. مشکل در برابر تطبیق این استراتژی اما اینست که کشور های دخیل در مسایل جنوب آسیا عملا این استراتژی آمریکا را در یک دایره کلان منطقه ی محاسبه و روی آن برنامه ریزی می کنند. حمایت دولت هند از توییت اخیر ترامپ برعلیه پاکستان و دفاع چین از پاکستان، خود نشان دهنده این موضوع می باشد. چین و پاکستان، استراتژی جدید آمریکا در جنوب آسیا و افغانستان را هند محور تلقی می کنند و به هیچ گاهی با آن حسن نیت نشان نخواهد داد. پاکستان نیز سیاست خود را در افغانستان هند محور تعریف کرده است. تناقض میان استراتژی آمریکا و پاکستان در قبال افغانستان دقیقا از همین جا ناشی می شود. لذا به نظر می رسد که پاکستان به هیچ وجهه با حضور و سیاست آمریکا در افغانستان ومبارزه مشترک با هراس افکنی در منطقه، همکاری صادقانه نخواهد کرد.

دیدگاه شما