صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

کابل دموکراسی‌پسند

-

 کابل دموکراسی‌پسند

یکی از چیزهای جالبی که کابل را در نگاه اول متفاوت میکند دیوارهای سمنتی دو طرف سرکها و خانهها و حتی در اول کوچهها و خیابانها است. دیوارهای سمنتی از کابل شهری میسازد که در نگاه اول ناامنی و جنگ را به یاد میآورد. در شهری که هیچ چیز سرجایش نیست. مثل خانهای نامنظم است که اعضای آن هر کدام به فکر خود است و فقط جای بودوباش خودشان را در نظر دارند. اعضای این خانواده با هم رابطهای ندارند و فقط و فقط به فکر منافع خودشان است. این را میشود از لابهلای خدمات شهری و مسئولیتپذیری شهروندان درک کرد.
يكياز چيزهايي كه در شهر كابل توجه جلب ميكند، قرار گرفتن خانههاي قديمي در كنار خانههاي جديد است. خانههايي كه باد، باران و جنگ زخمهاي زيادي بر آنها به جا گذاشته است. وقتي به اين خانههاي بسيار قديمي توجه شود و با خانههاي جديد مقايسه شود. نكتهاي كه بسيار قابل توجه است، ساختار ديوار اين خانهها است. در اولين نگاه به آساني ميشود فهميد كه اين خانههاي قديمي در زمان خودشان امنيت را به خوبي به ياد دارند. اين را ميشود از ديوارهاي كوتاه و بدون حفاظ اين خانهها فهميد. روزگاري كه اين خانهها در اين مكانها و در شهري به نام كابل ساخته شدهاند. كابليها با امنيت آشنايي داشتند و مثل امروز يك واژة ناآشنا و آرماني نبوده است. امنيت شهري، كه به يقين ميشود يكي از نمادهاي آن را در ساختار شهر و خانهها ديد در دورانهاي مختلف در شهرها قابل قياس است و از مقايسة آنها به چگونگي امنيت در هر دوره پيبرد. امنيت يك واژة مبهم است و به آساني نميشود براي آن يك تعريف مطلق ارائه داد. امنيت يك مفهوم نسبي است.
مولر Moller انديشمند علوم اجتماعي بحث خود در باب امنيت اجتماعي را با شرح اشكال متفاوت امنيت آغاز مي نمايد. او معتقد است امنيت در سه شكل ملي، اجتماعي و انساني وجود دارد كه پاسخ به سؤال اساسي امنيت براي چه كسي يا به بيان ديگر مرجع امنيت در هر يك از اين اشكال متفاوت است و به تناسب تفاوت در مراجع امنيت، تهديدات نيز متفاوت خواهد بود. مقام مرجع در امنيت ملي، دولت، در امنيت اجتماعي، گروه هاي اجتماعي و در امنيت انساني تك تك افراد است.
حوزۀ اجتماعي به قلمروهايي از حريم فرد مربوط ميشود كه در ارتباط با ديگر افراد جامعه است. در اين قلمرو هاست كه امنيت فرد حفظ و يا مورد تهديد قرار ميگيرد. ناآراميهاي شهري، جرائم اجتماعي (سرقت، بزهكاري، بيعفتي)، جرايم جنايي (قتل و جنايت) و آبرو و حيثيت افراد قلمروهاي بيانشده حوزۀ اجتماعياند كه بر امنيت اجتماعي افراد تأثير ميگذارند.
از نشانههاي وجود يا عدم وجود امنيت ميتوان به بشر ساختها اشاره كرد كه نماد خوبي براي امنيت در دورانهاي مختلف هستند. بشر با توجه به نيازها و تهديدات محيطي خود را عيار كرده و با آن دستساختههاي خويش مانند خانه و محل زندگي خود را ميسازد. از نحوة اين ساختها ميشود به تهديدات و امتيازات محيطي و بشري در هر دوره پيبرد. شهر و ساختار شهري مثل آيينهاي است كه برداشت خود از محيط و خطرات احتمالي دوران خود را به نمايش ميگذارد. خانهها هم جزء اين نمادها است كه نشاندهندة وضعيت زندگي افراد در زمان خودش است. تفاوت در ساخت خانههاي جديد و قديم در يك شهر و توجه به آن ميتواند نشان بدهد كه اين شهر در قبل و حال چه تغييراتي كرده است. اين تغييرات نشان از عدم تهديد، كم بودن تهديد و يا افزايش تهديدات را نشان ميدهد.
جامعه شناسان كاركردي بر مفهوم نظم اجتماعي تأكيد زيادي دارند و معتقد هستند كه  با وجود نظم اجتماعي افراد و اجزاي جامعه، وظايف به راحتي انجام ميشود و بيثباتي در نظم اجتماعي باعث اختلال نقش و كاركردي افراد در سطح جامعه ميشود، در واقع يكي از شرايط وجودي امنيت اجتماعي خود نظم اجتماعي است و در صورت وجود نظم اجتماعي است، كه مي توان امنيت اجتماعي را تصور كرد. اگر جامعه اي داراي نظم اجتماعي باشد داراي ثبات اجتماعي هم خواهد بود زيرا كه در سطح كلان در چنين جامعهاي امنيت اجتماعي وجود دارد و براي نظام سياسي و سازمان حكومتي آن نيز خطر و تهديدي مشاهده نميشود.
خانههاي قديم كابل هم نشان ميدهد كه اين خانهها و اين شهر جاي امني بوده است و مردمان آن دوران اعتماد بيشتري به هم داشتهاند. با اطمينان ميشود گفت كه سلامهاي شان گرمتر بودهاست و احوالپرسيشان حقيقيتر. شايد شبهاي كابل در آن زمان به اين اندازه بيفروغ نبوده است و مردم شادي را ميتوانستند از پشت اين ديوارهاي كوتاه تبادله كنند. راستش كابل اكنون شهر بياعتمادي است. شهر ناامني و دلتنگي؛ اين را ميشود از خانههاي جديد كابل فهميد.
خانههايي كه هر روز بر تعدادشان افزوده ميشود و جاي ديوارهاي كوتاه خانههاي قديمي را آپارتمان و ديوارهاي بلند با سيمهاي خاردار ميگيرد. اين نشان ميدهد كه يكي از نمادهايي كه امنيت را درشهر نشان ميدهد همان ظاهر خانهها دارد تغيير ميكند و جاي خود را به محيطي با حصارها و حفاظها ميدهد.
اين خانهها با حصارها و سيمهاي خاردار و ديوارهاي بلند، نشان دهندة اين است كه مردم نسبت به ارگانهاي امنيتي بياعتماد شدهاند و ديگر آنها را حافظ مال و جان خويش نميدانند. بينظميهاي اجتماعي، تحولات سالهاي اخير، بر بيباوري مردم به نهادهاي امنيتي را بيشتر و بيشتر كرده است و آنها با بلندبردن ديوارها و حفاظ گرفتن دور خانههايشان ميخواهند جاي خالي امنيت را به رُخ تاريخ اين شهر بكشند.
شهري كه با خانههاي كاهگلي و با ديوارهاي كوتاه و كهنه ياد ايام گذشته را گرامي ميدارند اما به آينده كمباور شدهاند. به آیندهای که زندگی شهروندان این شهر را به سوی خود میکشد نه یک آیندۀ معلوم و نزدیک به صلح است بلکه از آنچه چهرۀ شهر نشان میدهد، فهمیده میشود که شهر به سمت ناباوری به آینده و عدم امنیت پیش میرود. نیازی نیست تا مقایسه به اندازۀ چند دهه باشد بلکه با مقایسۀ چهرۀ شهر نسبت به سه یا چهارسال گذشته ما را به این نتیجه میرساند که شهر به سمت عدم امنیت پیش میرود و نیروهای امنیتی دیگر مورد اعتماد جامعه نیست.
در جایجای شهر مشاهده میشود که دیوارهای بلند سر برافراشتهاند و دل تنگ کابل را تنگتر کرده است. در شهری که بسیاری در آن از دولتمردان گرفته تا مردم عادی دَم از دموکراسی و آزادی بیان میزنند اما چهرۀ عبوس شهر همۀ این پندارها را به کام نابودی میکشاند و با به رخ کشیدن ویرانهها در کنار سیمها خاردار و دیوارهای بلند، ما را به سمت تاریخی دیگر دعوت میکند تا نظارهگر چهرۀ شهر در نقاب دموکراسی باشیم. نقابی که نهتنها ما را به آینده امیدوار نمیکند بلکه رفتار شهروندان به عنوان شهروند و دیگر سران به عنوان بزرگان این مردم، ما را با نومیدی و یأس همکاسه میکند.

دیدگاه شما