سال جاری از طرف حکومت بنام سال «معارف» نامگذاری شده و رییس جمهور مردم را درسراسر کشور به حمایت گسترده از تعلیم و تربیت فرزندانشان فراخوانده است. باوجود پیشرفت های چشم گیر تعلیم وتربیه در یک ونیم دهه اخیر، متاسفانه هنوزهم چالشهای بسیار جدی فرا راه معارف افغانستان وجود دارد که حل آنها نیاز به همکاری مشترک، عمیق و گسترده حکومت و مردم دارد و به تنهایی از عهده حکومت برنخواهد آمد.
مشکلات جدی درنصاب آموزشی، محرومیت سه و نیم میلیون کودک از آموزش در مناطق مختلف کشور، نا امنی های گسترده، پایین بودن ظرفیت علمی آموزگاران، محرومیت بسیاری از مکاتب از امکانات و تجهیزات مدرن آموزشی و... بخشی از چالشهای جدی فرا راه آموزش درکشور و بهبود کیفیت و کمیت تعلیم وتربیه درکشور به حساب می رود.
امسال اما، رییس جمهور و کابینه افغانستان اعلان کرده است که تمام توان و امکانات را جهت غلبه براین چالشها و نا به سامانی ها به کار خواهند گرفت ولی موفقیت آنها به بستگی به میزان حمایت و مشارکت مردم دارد. فراخوان حمایت مردم از معارف که زمینه را برای موفقیت برنامه های دولت فراهم می کند، نشان از ضرورت انجام مسولیت های متقابل حکومت و مردم است که بدون آن، تلاشها به بار نخواهند نشست و افغانستان همچنان از رفتن به سوی به سازی پایه های توسعه، محروم خواهد ماند.
برنامه های حکومت درسال معارف:
اصلاحات دربخش معارف به عنوان یکی از برنامه‌های مهم و کلیدی حکومت طی سه سال گذشته همواره یاد شده است. رییس جمهور، رییس اجراییه و معاون رییس جمهور همیشه از معارف به عنوان نقطه محوری اصلاحات و زمینه سازی برای توسعه پایدار و عبور از بحران و چالشهای کنونی یاد آوری می کنند و امسال هرکدام از آنها،بر افزایش تلاشها جهت تقلیل مشکلات معارف تاکید کردند.
رییس جمهوری به مناسبت آغاز سال تعلیمی و نواختن زنگ مکاتب به نکات برجسته ی اشاره کرد که می توان آنها را سرفصل اصلاحات نظام آموزشی درسال جاری عنوان داد:
1-             اعمار مکاتب بیشتر: رییس جمهور در مراسم آغاز سال نو تعلیمی گفت که 50% مکاتب متاسفانه ساختمان ندارد و به همین جهت مصمم است تا به مدت دوسال شش هزار مکتب جدید اعمار نماید. وزارت های معارف، انکشاف و دهات و شهرسازی دراین راستا مسولیت گرفته اند تا این میزان مکاتب را در مناطق مورد نظر اعمار نمایند.
2-             مبارزه با فساد: وزارت معارف افغانستان از لحاظ آلودگی به فساد اداری همواره مورد انتقاد رییس جمهور قرار داشته و تاکید بر اصلاح آن دارد. برآورد دقیق کمی و کیفی معلمان شامل در سیستم آموزشی، استخدام معلمان جدید از طریق کمیسیون اصلاحات اداری و خدمات ملکی، بازبینی و افزایش معاش معلمان طبق»طرزالعمل رتب و معاشات معلمین» و... جز برنامه های اصلی حکومت برای مبارزه با فساد دراین وزارت گفته می شود.
3-             تلاش برای رسیدگی به معضل مسکن و فراهم کردن دسترسی به قرضه: رییس جمهور هرچند پذیرفته که برای حل معضل مسکن معلمین دستاورد چندان نداشته اما بازهم به وزارت شهرسازی و اداره اراضی کشور هدایت داده است تا معضل بی سرپناهی افراد نیاز مند( اعم از معلمین و مهاجرین و...) را دراولویت کاری خویش قرار داده و راه حلی برای آنها پیدا نمایند.
رییس جمهور همچنین وعده است که برای فراهم کردن زمینه دسترسی معلمین به قرضه، تلاش کند و وزارت مالیه را دستور داده است تا باهمکاری خیرین و تجار، به تاسیس صندوق قرضه معلمین کمک کند.
4-             دسترسی به انترنت:  فراهم کردن انترنت به مکاتب مرکز وولایات یکی دیگر از برنامه های حکومت درسال جاری اعلان شده است. وزارت مخابرات و اداره تنظیم خدمات مخابراتی(اترا) مکلف شده است تا این سهولت را درمکاتب کشور فراهم ساخته وروند آن را تسریع نمایند. این برنامه امسال از کابل شروع شده و درحال گسترش است که به سرعت و تقویت رشد علمی شاگردان کمک خواهد کرد.
5-             حفظ الصحه: صحتمندی روانی و سلامتی جسمی نقش کلیدی در آموزش شاگردان دارد؛روی همین اصل،حکومت درنظر دارد تا به مسایل صحی شاگردان و مکاتب توجه جدی نماید. توزیع تابلت آهن، واکسن وقایوی دربرابرامراض، تقویت و توسعه برنامه های ورزشی، تهیه برنامه های غذایی درمکاتب و... بخشی از این برنامه ها به حساب می رود.
6-             بازگشایی مکاتب مسدود درمناطق نا امن: تخمین می شود که حدود یک هزار مکتب درسراسر کشور درمناطق جنگ زده مسدود باشد. حکومت وعده کرده تا این مکاتب را بازگشایی نموده و درتامین امنیت معلمان، شاگردان و مکاتب برنامه های جدی و جدید روی دست بگیرد.
7-             دسترسی شاگردان به کتب درسی: درسالهای گذشته، توزیع کتب درسی یکی از مشکلات جدی بود اما با نظارت نزدیک و مستقیم رییس جمهور درسال جدید، به نظرمی رسد که این معضل ختم گردد. رییس جمهور گفته است که درهرماه نشست مربوط به اصلاحات درمعارف کشور را مستقیما رهبری خواهد کرد و براصلاحات درتدوین و تدریس کتب درسی از نزدیک نظارت دارد.
حمایت عمومی؛ مسئولیت ملت برای موفقیت حکومت
تعلیم وتربیه و آنهم درکشور بحران زده مثل افغانستان، دقت، نظارت و همکاری همگانی را نیاز دارد؛ خانواده هامکلف هستند تا درقبال سرنوشت فرزندان شان حساس و مسولیت پذیر باشند و ازهمکاری مستقیم و غیر مستقیم با حکومت در بهبود وضعیت معارف سهم بگیرند. اهدای زمین برای اعمار مکاتب، کمک به صندوق قرضه حمایت از معلمین، کمک و تطبیق بهتر برنامه های صحی حکومت درمکاتب، گزارش از غصب زمین به نهادهای مربوط و.... بخشی از مسئولیت‌های مردم است که باحکومت همکاری کنند.