صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

نشانه‌های اعتیاد به انترنت چیست؟

-

نشانه‌های اعتیاد به انترنت چیست؟

یکی از عوارض انترنت، اعتیاد به آن است به طوری که از میان 47 میلیون استفاده کننده از انترنت در آمریکا 2 تا 5 میلیون نفر دچار اعتیاد اینترنتی شده اند و بامعضلات زیادی دست در گریبان هستند که با گسترش روزافزون انترنت درافغانستان هم شاهد این مسئله هستیم پوت نام(1999) معتقد است که طی 35 سال گذشته کاهش چشمگیری در ارتباطات اجتماعی افراد در آمریکا رخ داده است. مردم کمتر به رأی گیری می روند ، به کلیسا می روند، موضوعات سیاسی را با همسایهها در میان میگذارند یا عضویت گروههای داوطلبانه را قبول می کنند، مهمانی شام کمتری دارند و کمتر با اهداف اجتماعی دور هم جمع می شوند. این موضوع پیامدهای عمده ای برای جامعه و فرد دارد زیرا وقتی مردم از نظر اجتماعی در ارتباط باشند سالم تر، مناسب تر و سازگارانه تر زندگی میکنند.
اعتیاد به انترنت میتواند مشکلات جدی تحصیلی و خانوادگی برای مخاطبان درست کند و اگر استفاده کنندگان از انترنت نتوانند به مدت یک ماه دوری از انترنت را تحمل کنند در معرض خطر انترنتی قرار دارند و متأسفانه ما شاهد افزایش این پدیده در میانجوانان هستیم به طوری که بعضی از جوانان شبها را تا صبح با انترنت میگذرانند وتمام مدت صبح را خواب هستند و این مسئله عواقب زیادی را به دنبال دارد. ممکن است اعتیاد انترنتی مانند سایر موارد اعتیاد آثار جسمی به دنبال نداشته باشد ولی مشکلات اجتماعی که این معضل در پی دارد به وضوح آن را به موازات دیگر موارد اعتیاد قرارمیدهد.در سال 1998 جامعه شناسان آمریکایی با مشاهده شمار بالایی از مشکلات مرتبط باانترنت همچون طلاق، بی اعتنایی به فرزندان، از دست دادن شغل، مقروض شدن، فرار ازمدرسه و مشکلات قضایی، مرکز اعتیاد به کامپیوتر را در دانشگاه ها تأسیس کردند.
متأسفانه مبتلایان به اعتیاد انترنتی کمتر حاضرند به مشکل خود اعتراف کنند و محرک اصلی آنها برای مراجعه به متخصصان عمدتاً بحران هایی است که در مسائل خانوادگی،تحصیلی و شغلی آنها رخ می دهد؛ دانش آموزان و دانشجویان از مهمترین اقشارآسیب پذیر نسبت به اعتیاد انیترنتی هستند.تحقیقات انجام شده نشان می دهد که بیشتر استفاده کنندگان از انترنت جوانان هستند و 35 درصد از آنها به خاطر حضور در چت روم، 28 درصد بازی های اینترنتی، 30 درصد چک کردن پست الکترونیکی و 25 درصد نیز مشغول جستجو درشبکه جهانی هستند (حسینی، 1383).
تکنولوژی و خصوصاً کامپیوتر و انترنت، علاوه بر مزایایی که دارند، بی گمان پدیدآورنده مشکلات جدید یا تشدید کننده مشکلات قدیمی نیز میباشند . ویژگیهای منحصر به فرد انترنت از جمله سهولت دسترسی به آن، 24 ساعته بودن، سادگی کار،هزینه پایین، گمنام ماندن کاربران در آن و ...، همگی موجب استقبال عظیم مردم درسراسر جهان از آن شده است. این خصوصیات، علاوه بر آنکه از یک طرف ازقابلیتهای انترنت محسوب میشوند ، از طرف دیگر از معایب آن نیز شمرده میشوند .یکی از مشکلاتی که انترنت پدید آورده است، اعتیاد مجازی یا اعتیاد به این شبکه عظیم جهانی است که دارای تأثیرات رفتاری روانی بسیار مضری بر روی کاربران می شود.
شکی نیست که انترنت پیشتاز انقلاب صنعتی جدید است. یک تکنولوژی جدید، همانند یک رابطه جدید است؛ یعنی در ابتدا جذاب و سرگرم کننده است، اما نهایتاً نیازمند صرف انرژی و زمان فراوان برای حفظ آن هستیم. دستیابی به یک شبکه جهانی، افراد را باانبوهی از اطلاعات و نشریات الکترونیکی روبه رو میکند که با استفاده از ارتباط سنتی امید دستیابی به آنها را نداشته اند. به نظر واضح می رسد که انترنت میتواند مورد حسن استفاده یا سوء استفاده به صورت اعتیاد قرار بگیرد . عوامل روان شناختی فراوانی بر قدرت و جذابیت انترنت دلالت دارند. به نظر میرسد که همان ویژگیهایی که تشکیل دهنده قدرت انترنت هستند، همگی دارای قابلیت اعتیادآور هم باشند.استفاده از کامپیوتر خانگی و انترنت نیز همانند تماشای تلویزیون به طور کلی سبب عدم فعالیت جسمانی و محدود شدن تعامل اجتماعی به صورت چهره به چهره میگردد .برخی مطالعات نشان داده اند که استفاده از کامپیوتر خانگی و انترنت میتواند به کاهش مهارت های اجتماعی کاربر و اعتیاد به کامپیوتر منجر شود (کسلر و همکاران، 1998)
پژوهشها نشان داده اند که کامپیوترهای خانگی و انترنت جایگزین تماشای تلویزیون وهمچنین کاهش گذراندن اوقات فراغت در کنار خانواده شده است .
علایم و ویژگیهای اعتیاد به انترنت
همانند تمامی انواع دیگر اعتیاد، اعتیاد به انترنت نیز با علائمی همراه است. همچون،اضطراب، افسردگی، کج خلقی، بی قراری، افکار وسواسی و یا خیالبافی راجع به انترنت .از طرفی در عین حال که روابط این افراد (به ویژه کودکان و نوجوانان ) در جهان مجازی افزایش مییابد، در مقابل از دامنه روابط آنها در جهان واقعی کاسته میشود . ضمن آنکه احتمال لطمه دیدن عملکرد آموزش نیز وجود دارد. (سامسون وکین،2005)حجم رو به رشدی از تحقیقات صورت گرفته پیرامون اعتیاد انترنتی، حکایت از آن دارد که اختلال اعتیاد انترنتی نوعی اختلال روانشناختی اجتماعی است که ازمشخصههای آن، تحمل، علایم کناره گیری، اختلالات عاطفی و از هم گسیختگی روابط اجتماعی است به هر حال پدیده اعتیاد انترنتی همزمان با افزایش دسترسی روزانه مردم به منابع آنلاین شایع تر میشود . و به اطلاع دهنده، مفید، دارای منابع غنی وسرگرم کننده است. اما برای بسیاری از مردم که به آن معتادند، این منافع، در حال تبدیل شدن به آسیبها و نابهنجاریهای روانی و رفتاری است. اعتیاد انترنتی انسانها را به افرادی رها شده تبدیل کرده و بر روابط اجتماعی آنها تأثیر میگذارد. بهره وری و بازده کاری کاربران اینترنت، در نتیجه استفاده بیش از حد ازاینترنت، پایین می آید. آنها با تأخیر به محل کار می روند و دچار کم کاری میشوند. عدم تحرک جسمی و چاقی به همراه علائمی مثل کمردرد، دردپشت و ماهیچهها، از دیگرپیامدهای این مسئله اند. این کاربران حتی در صورت کناره گیری از انترنت، دچار علائم اختلال میشوند.
واژههای استفاده طبیعی و استفاده اعتیاد آور از انترنت، واژههایی هستند که هنوزهم در میان محققان مورد بحث و بررسی قرار می گیرند . البته از آنجا که تحقیق درزمینه اعتیاد انترنتی هنوز مراحل آغازین خود را طی می کند، به همین خاطر، شاهدتفسیرهای متفاوتی از استفاده اعتیادی انترنت، اهمیت و شرایط آن هستیم . امروزه روانشناسان حتی مطمئن نیستند که اسم این پدیده را چه بگذارند. برخی از آنها ترجیح استفاده کنند . « اعتیاد به کامپیوتر » از واژه « اعتیاد به انترنت » می دهند که به جای واژۀچرا که هستند افراد زیادی که ساعتها با کامپیوتر کار کرده و به آن وابسته اند ، امااصلاً، به انترنت حتی فکر نمیکنند. (سولر 1
کیزلر بر این باور است که گمراه کننده است اگر یک سری رفتارها را تنها به این خاطر که مردم میگویند به دفعات بسیار آنها را انجام میدهند، رفتار اعتیادی بنامیم مدت زمان صرف شده نیز به تنهایی ملاک تشخیص اعتیاد انترنتی نیست مگر زمانی که وقت صرف شده برای فرد مهم و از دست رفته تلقی میشود، مثل وقتی که یک دانش آموز یا یک دانشجو به جای مطالعه به گشت زنی در انترنت بپردازد . در واقع سپری کردن زمان زیاد و بدون فایده پای کامپیوتر زمانی که مشکلات شخصی واجتماعی مثل افسردگی یا روابط نامطلوب زناشویی و یا مشکلات شغلی و سازگاری، نیز وجود دارد، میتواند علامت اعتیاد به اینترنت باشد
پیرامون وجود یا عدم وجود پدیده اعتیاد اینترنتی، اختلاف عقیده زیادی وجود دارد .
تا آنجا که عده ای معتقدند انترنت در صورتی اعتیاد آور خواهد بود که زندگی فرد واطرافیان را مختل کند. برخی دیگر نیز اظهار میدارند که اصلاً چیزی به عنوان اختلال اعتیاد انترنتی وجود ندارد. این گروه معتقدند که لذتی که به خاطر استفاده از کامپیوتر به فرد دست میدهد، به هیچ وجه قابل مقایسه با لذت حاصل از مصرف کوکائین یا هرنوع ماده مخدر دیگری نیست. (فریس، 2002 ). همچنین عده ای از کارشناسان معتقدند انترنت بر زندگی افرادی تأثیر می گذارد که استفاده وسیعی از آن میکنند، حال آیا میتوان این روند را اعتیاد آور دانست، یا خیر؟ برخی مردم هم معتقدند که انترنت فقط یک ابزار بی ضرر و دوست داشتنی برای جمع آوری اطلاعات،پیدا کردن دوستان جدید و گذران وقت است.
افرادی مانند یونگ و سایر روانشناسان معتقدند که زیاده روی در استفاده از انترنت،میتواند برای سلامت فکری و فیزیکی شخص خطرناک باشد. اعتیاد به انترنت، کارکرد انطباقی شخص را مختل میکند . اگر کسی به انترنت معتاد شود، کارکردهای وی غیر انطباقی میشوند. به عنوان مثال نیویورک تایمز در مقاله ای که در اواخر آگوست1997راجع به اختلال اعتیاد انترنتی منتشر کرد، به داستانهای واقعی از افرادی اشاره کرده است که فکر می کردند دچار اعتیاد انترنتی شده اند. در یکی از داستانها به زنی ساکن شمال غربی پاسفیک اشاره میکند که به خاطراستفاده از کامپیوتر و صرف وقت زیاد برای این کار، شوهرش او را طلاق داده بود. ظاهراً وسواس شدید این زن نسبت به انترنت باعث شده بود که فراموش کند که میباید برای بچههایش غذا درست کند، آنهارا به دکتر ببرد و یا سوخت کافی برای گرمای خانه تهیه کند. همچنین به نوجوان هفده ساله ای از تگزاس اشاره میکند که دچار علائم کناره گیری ناشی از استفاده مفرط ازانترنت شده بود. زمانی که او را به مرکز توان بخشی الکلیها و معتادان بردند، بدنش به شدت رعشه داشت و میز و صندلی را به اطراف پرت میکرد.
از این مثالها چنین بر میآید که اختلال اعتیاد انترنتی واقعاً وجود دارد . (معیدفرسعید و همکاران، 1384 ) تقریباً 5 تا 10 درصد از استفاده کنندگان از انترنت، دچارمشکل اعتیاد هستند و 2 تا 3 درصد از میان این 10 درصد معتادان انترنت، آن را به صورت غیر طبیعی و بیش از حد معمول استفاده میکنند . آنها ساعتهای طولانی ازاوقاتشان را به بازدید از سایتهای گوناگون و گفت و گوها ی بیهوده در چت روم میگذارنند، نتایج مطالعات اخیر دکتر دیویس، پژوهشگر دانشگاه یورک، روی گروهی از دانشجویان، نشان میدهد که علت اعتیاد در بسیاری از آنها دستیابی به راهی برای سرکوب اضطرابها و تنش های زندگی بوده است. به گفته وی، احتمال اعتیاد به انترنت در میان افراد منزوی و گوشه گیر و کسانی که در ارتباطات اجتماعی و بین فردی خود مشکل دارند، بیش از دیگران است. او نتیجه می گیرد که، اگر چه استفاده از انترنت دردریافت اطلاعات جدید بسیار سودمند است، اما نباید از آن به عنوان راهی برای فرار ازمشکلات زندگی استفاده کرد. مرگ یک جوان چینی پس از سه روز استفادۀ بی وقفه ازکامپیوتر و یا ماجرای پدری که فرزند نوزاد خود را در وان حمام گذاشت و تصمیم گرفت تا پرشدن وان، به سراغ ایمیلهایش برود، از نمونههای روشن اعتیاد به انترنت است. (نشریه جهان صنعت، 1384).
اعتیاد انترنتی به گسترۀ وسیعی از مشکلات رفتاری و کنترل انگیزۀ استفاده ازانترنت اشاره دارد، اعتیاد اینترنتی به عنوان یک رفتار وسواسی، با آرزوی برقراری پیوند، یا شاید حتی نمودی از انتقال و یا بازتاب روابط ویژه، یا رفع نیاز قلمداد می شود .(فنی شل ،2003).هولمز در تعریف خود از اعتیاد انترنتی، به تعریف استفاده طبیعی و معمولی انترنت پرداخته و میگویید که هر گاه میزان استفاده از انترنت به کمتر از 19 ساعت در هفته برسد، در آن صورت میگوییم که فرد به شکل طبیعی از اینترنت استفاده می کند .
بنابراین به نظر هولمز، کسی که بیش از 19 ساعت در هفته از انترنت استفاده میکند،معتاد به انترنت است.
یونگ اعتقاد دارد که فرد معتاد کسی است که حداقل 38 ساعت در هفته و یا 8 ساعت در روز وقت خود را صرف استفاده از انترنت میکند. متخصصان در زمینه آسیب شناسی، محدودترین تعریف را برای طبقه بندی استفاده از انترنت ارائه میدهند .به طوری که چنان چه فرد در هفته 2 تا 3 ساعت از اینترنت استفاده کند  کاربرمعمولی. وچنانچه  میزان استفاده  وی به 5/8ساعت یا بیشتر برسد، کاربری است که باید مورد بررسیهای آسیب شناسانه قرار گیرد.گولدبرگ معتقد است که اعتیادانترنتی عبارت است از استفاده بیمار گونه و وسواسی انترنت، که معیارهایی مثل تحمل و کناره گیری، از شاخصه های آن هستند. (معیدفر، سعیدودیگران، 1384).
به طور خلاصه مرور بر ادبیات نظری و تجربی پیرامون اعتیاد انترنتی، نشانگر آن است که این پدیده از سه ویژگی برخوردار است:
1. نوعی اختلال و بی نظمی وسواسی است که برخی ویژگیهای آن مشابه شرایط آسیب شناسانه است. در واقع زمانی میتوان گفت که فرد دچار اعتیاد انترنتی شده است که دارای علائم، خستگی زودرس، تنهایی، افسردگی و غیره باشد. افرادی مثل یونگ به چنین تعریفی از اعتیاد انترنتی اعتقاد دارند. روشهای درمانی این نوع اعتیاد نیز، رفتار درمانی شناختی (CBT ) ) وتقویت درمانی انگیزش است.
2.اعتیاد انترنتی، نوعی اختلال و بی نظمی روانی است. از این دیدگاه زمینه تحقیقی ظهور کرده است . این دیدگاه، معتادان ،« روان درمانی انترنتی » جدیدی تحت عنوان انترنت را به عنوان بیمار می بیند . روش درمانی نیز، تشکیل گروههای خبری وگروههای بحث است. در این شکل از درمان اعضای اختلالات روانی مرتبط به هم، نقش یک گروه حمایتی را بازی کرده و با ارائه پیشنهادات آنلاین و روشهای برخورد با آن، از شدت اعتیاد انترنتی میکاهند، افرادی چون استن، هانگ و آلسی به چنین دیدگاهی اعتقاد دارند.
3.اعتیاد انترنتی نوعی مشکل رفتاری است. دلیل این مسئله نیز، وجود یک رابطه قوی بین اعتیاد انترنتی و وابستگی شیمیایی است. مطالعات نشان داده اند که افرادی که مشکلات وابستگی شیمیایی دارند، در هفته وقت بیشتری را صرف انترنت می کنند تا کاربران وابسته غیر شیمیایی..انجمن روانپزشکی آمریکا برای شناخت اعتیاد انترنتی و افرادی که به استفاده مفرط از انترنت معتادند، معیارهایی را مشخص کرده است که طبق آن، چنانچه بخواهیم فردی را معتاد به انترنت بنامیم، باید حداقل سه مورد از معیارهای هفتگانه زیر، درطول یک دوره 12 ماهه (یکساله) در وی دیده شود . معیارهای پیشنهادی این انجمن شامل 7 مورد به شرح زیر است:
1.تحمل: این معیار به معنای صرف زمان بیشتری برای انترنت به منظور رسیدن به رضایت است. در این شرایط با وجود صرف همان میزان وقت، میزان رضایتمندی کاربر کمتر است و نیاز به زمان بیشتری دارد تا به همان درجه از رضایت قبلی برسد.
2.وجود دو یا چند علامت کناره گیری در طی دو روز در ماه که بعد از کاهش و یاترک مداوم استفاده از نترنت حاصل میشود. این مسئله باید موجب بروز دردها ورنج ها یا اختلالاتی در عملکرد اجتماعی، فردی و یا آموزش شود.
3. از انترنت به منظور تخفیف و یا اجتناب از علائم کناره گیری استفاده می شود.
4.از انترنت، اغلب در دورههای زمانی پیش از آنچه که در ابتدا مدنظر بود، استفاده میشود.
5.حجم قابل توجهی از وقت صرف فعالیتهای مربوط به کاربری انترنیت (برای مثال، کتاب های انترنتی، جست و جوی به روزهای جدید وب، جست وجوی فروشندگان انترنتی و جز اینها)، میشود.
6. به خاطر استفاده از انترنت، از فعالیتهای مهم اجتماعی، شغلی و یا تفریحی دست کشیده و یا کاسته میشود
7.فرد به دلیل استفاده مفرط از ایترنت، خطر فقدان روابط مهم، شغل و فرصتهای آموزشی و شغلی را از دست می دهد.
تحقیقاتی هم که اخیراً راجع به اعتیاد انترنتی صورت گرفته است، چندین معیار را برای اعتیاد به اینترنت و بازشناسی آن برشمرده اند. سه مورد از این معیارهای مهم
عبارتند از:
1. موقعی که شخصی سعی میکند تا از انترنت خارج شود، احساس بیقراری و بدخلقی میکند.
2.از انترنت برای فرار از مشکلات و یا کاستن از احسا س یأس و ناامیدی، گناه،اضطراب و یا افسردگی استفاده میشود.
3. کاربر انترنت در مورد میزان و وسعت استفاده خود از انترنت، به اعضای خانواده و یا دوستانش دروغ گفته و آن را کتمان میکند و نهایتاً، شخص با وجود هزینهبالای استفاده از انترنت، مکرراً از آن استفاده میکند. پس اعتیاد انترنتی نوعی اختلال و بی نظمی روانی اجتماعی با مشخصههایی مثل تحمل (نیاز به افزایش زمان استفاده )، علائم کناره گیری و ترک (به ویژه رعشه اضطراب و بی حوصلگی)، اختلالات عاطفی (افسردگی، تندخویی و بدخلقی )، و از هم گسیختگی روابط و مناسبات اجتماعی (کاهش و یا فقدان روابط اجتماعی به لحاظ کمی یاکیفی)، است.
علائم این اختلال عبارتند از: مشکلات میان فردی یا مشکلات در هنگام کار و مطالعه،نادیده گرفتن مسئولیت های مربوط به خانواده و دوستان و کار، دروغ گفتن، تغییر سبک زندگی برای گذران وقت بیشتر با انترنت، کاهش فعالیتهای فیزیکی، بی توجهی به بهداشت و سلامت شخصی، بی خوابی و کم خوابی. از طرف دیگر این افراد، نه تنها رفتارهایی متفاوت با الگوهای رایج در جامعه از خودنشان میدهند، بلکه نوع تفکرشان نیز با اکثریت افراد جامعه، متفاوت میشود . اینها اندیشههای وسواسی راجع به انترنت دارند، کنترل چندانی بر وسواس و انگیزههای انترنتی خود نداشته و حتی فکر میکنند انترنت تنها دوست آنهاست و انترنت تنهاجایی است که آنها در آن، احساس خوبی نسبت به خود و جهان اطراف دارند (پینلی2002).

دیدگاه شما