صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

پنجشنبه ۶ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

سازه‌های جدید ترانسپورت شهری

-

 سازه‌های جدید ترانسپورت شهری

در بین شهرهای بزرگ افغانستان، شهر کابل بطور سریع و بطور غیر قابل پیش بینی ، جمعیت بسیار زیاد را به خود جمع کرده است که مطابق آمارهای غیر رسمی در این شهر بیش از 5 میلیون جمعیت زندگی میکند. این نوع تراکم جمعیت در یک شهر که از ناحیه غیر پلانی بودن ساختار شهری رنج میبرد، زنگ خطر بزرگ برای آسیبهای اجتماعی و کمبود منابع زیست محیطی میباشد.
دو موضوع در شهرها و به خصوص شهر کابل - وجود مسکن و واسطه نقلیه – رابطه مستقیم با تراکم ، حوادث و موانع ترافیکی دارند. اما مسکن و واسطه نقلیه بطور ذاتی مشکل ساز و مزاحم عبور و مرور در شهرها نمی باشد به شرط که برای ساختن مسکن در شهر تدابیرلازم برای عبور وسایط نقلیه در نظر گرفته شود.
جمعیت رو به رشد کابل و بعضی بزرگ شهرهای افغانستان توام با افزایش حضور وسایط نقلیه متنوع در شهرها میباشد که بطور طبیعی وسایط نقلیه متقاضی محیط وسیعتر برای گشت و گزار در شهر هستند. حضور وسایط نقلیه در شهرها، الزاما ایجاد تدابیر و توجه به سیال بودن جریان حرکت را میطلبد که نه وسایط نقلیه ونه هم عابرین پیاده از حرکت بازبماند.از طرف دیگر، رها کردن جادههای شهر برای عبور وسایط بدون تدابیر خاص، بی نظمی و راه بندی غیر قابل تصور را به وجود میآورد،به نحوکه زندگی شهری را با مشکلات و آسیبهای زیاد مواجه میسازد.
راه حلهای زیاد برای جلوگیری از ایجاد مشکلات ترافیک وراه بندی در دهههای اخیر به وجود آمده که برای تنظیم جریان ترافیکی در شهرها بسیار موثر میباشد. این راه حلها در واقع  ایجاد تاسیسات ترانسپورتی به منظور مدیریت درست جریان حرکت وسایط نقلیه شهر میباشد که از راه بندی جلوگیری نماید که موارد مهم این تآسیسات از قرارذیل است.
۱.توقفگاه برای وسایط نقلیه مسافربری
توقفگاه باعث میشود که وسایط مسافربری شهری در آن برای سوار کردن مسافر انتظار بکشد تا اینکه زمان حرکت آنها شروع شود.ولی هرگاه توقفگاه برای سوار کردن مسافر وجود نداشته باشد، وسایط مسافربری معمولا در سر چهار راهی و در تقاطع استاد میشود که در این صورت جلو حرکت وسایط دیگر را گرفته و سبب راه بندی میگردد.
۲. ایستگاه مشخص در طول مسیر یک جاده
توقف یا استادن یک وسایط نقلیه برای لحظه اندک در وسط سرک و سوار و پیاده کردن مسافر تقریبا به یک عرف و یا فرهنگ رانندگان تبدیل شده است. یکی از دلایل این امر وجود عدم ایستگاه مشخص با لوحه مشخص در مسیر اتوبوسها و مینی بسها میباشد.
بسیاری از سرکها ظرفیت عبور سه واسطه در یک لحظه درعرض یکدیگر را دارد، ولی باز دیده میشود که بدلیل توقف بی جای وسایط نقلیه به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، باعث راه بندی میگردد.
۳.ترمینالهای مسافربری
یکی از تآسیسات ترانسپورتی خیلی مهم وجود ترمینالهای ترانسپورتی مسافربری است. ترمینالها معمولا در قسمتهای از شهر ساخته میشود که سبب تراکم ترافیکی در شهر نشده و از طرف دیگر به مسیرهای خروجی به منظور خارج شدن از شهر نزدیک باشد.
شهرهای بزرگ و ‍‍پرجمعیت معمولان چندین ترمینال مسافربری دارد و وسایط مسافربری که به مقصد حمل و نقل مسافر از یک ولایت به ولایتهای دور دست مسافر حمل میکند، از ترمینالهای مسافربری استفاده میکند.
این نوع ترمینالها سبب میشود که وسایط نقلیه مسافربری از توقف بی جا در کنار سرکها خود داری نموده و عدم حضور مسافرین درکنار سرک نیز باعث ایجاد فرصت به عابرین پیاده و سیال بودن مسیر حرکت وسایط نقلیه می گردد.
۴. پلهای هوایی و زیرگذرها برای عابرین
نکته قابل توجه این است که به هر اندازه که سرکها عریض باشد ، سرعت حرکت وسایط نقلیه در سرکهای عریض بیشتر میشود. عریض ترین مسیرهای افغانستان و به خصوص در شهر کابل، حد اکثر به ظرفیت سه عراده واسطه نقلیه در عرض یک دیگر در یک زمان حرکت میباشد که مسیرها معمولا یک طرفه ساخه شده است. اما وجود عریض بودن سرکها به تنهای به معنی کاهش تراکم ترافیکی نیست.
عریض بودن سرکها نیز آسیب پذیری خاص خود را دارد و یکی از آسیب پذیری سرکهای عریض، گرفتن زیاد از فضایی شهر است. شهر مثل کابل که فضایی زیاد برای توسعه ندارد، سرکهای عریض سبب کمبود فضای سبز،عدم جذب آبها در زمین (کاهش آب های زیر زمینی)، از بین رفتن زمینهای زراعتی برای تغذیه و مسکن برای شهروندان میشود.
از طرف دیگر سرکهای عریض سبب خطر حوادث ترافیکی برای عابرین پیاده میگردد. با وجود که خطر حوادث کل عابرین را در سرکها تهدید میکند ولی اطفال مکتبی بیشتر در تحت تهدید حوادث ترافیکی قرار میگیرد. بدون شک به هر اندازه که تهدیدهای ترافیکی افزایش پیدا کند، عابرین نیز تلاش میکند که جریان حرکت ترافیکی را به هر نحوی به منظور عبور نمودن، کند به سازد تا از سرک بطور مصئون عبور نمایند که این شیوه رفتاری عابرین ، خود به خود زمینه تراکم ترافیکی را درمسیرها افزایش می دهد.
یکی از بهترین و کم مصرف ترین راه حل کاهش ترافیک در مسیرها وجود پلهای هوایی یا وجود زیر گذرها برای عابرین است. این نوع مسیرها با وجود که سبب افزایش استندردهای زندگی شهری و تآمین امنیت عابرین میگردد، به اندازه چشم گیری از تراکم ترافیکی میکاهد و شهروندان را با خطر حوادث ترافیکی مواجه نمیسازد.
متروهای زیر زمینی شهری:
شهرهای بزرگ جهان به منظور کاهش ترافیک هزینههای بسیار زیاد را متقبل شده است و دست به حفر تونیل های طولانی در زیر شهرها زده و مسیرهای ترانسپورتی به نام مترو و یا قطار زیر زمینی ایجاد کرده است. این مسیرها با وجود که هزینه سنگین برای ساختن نیاز دارد ولی بعد از ساختن یکی از مسیرهای پردرآمد حکومت ها میباشد.
یکی از مزایای خوب متروها و یا قطارها یا ترینهای زیر زمینی ، سرعت انتقال مسافرین از یک نقطه شهر به نقطه دیگر شهر میباشد. طولانی ترین مسیرها قطارهای زیرزمینی از نیم ساعت تجاوز نمی کند، در حالیکه استفاده از بس های شهری می تواند از از دو الی سه ساعت زمان را در بر بگیرد.
مردم در شهرهای که قطار های زیرزمینی دارد، علاقمند است برای رسیدن به سرکار،مراکز تحصیلی و برای فعالیتهای تجارتی خود از مترو استفاده کند. میترو با وجود که در وقت صرفه جویی میکند،یکی از مصئون ترین واسطه حمل ونقل میباشد که بسیار به ندرت دچار حادثه ای ترافیکی می گردد.
اما در شهر مثل کابل، هیچ نشانههای وجود ندارد که هنوز مطالعه امکان سنجی ایجاد متروبس در زیر شهر کابل صورت گرفته باشد. از طرف دیگر ساختن متروبس زیرزمینی نیاز به تحقیقاتی همه جانبه و هزینه بسیار زیاد ضرورت دارد ، ولی گاهی صحبتهای رابطه به ایجاد خط بسهای سریع السیر ( متروبس) در کنار سرکها سرزبانها بود، اما اینکه این صحبتها چقدر تحقیقاتی با واقعیت نزدیک میباشد، هنوز کدام نشانههای به نظر نمیرسد. از طرف دیگر در بسیار از کشورهای مترقی متروبس یا بسهای سریع السیر جای خود را به پروژههای حمل و نقل مدرن تر از قبیل راه آهن سریع السیر داده است.

دیدگاه شما