صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

ما و این شرایط سرنوشت ساز

-

 ما و این شرایط سرنوشت ساز

حکومت افغانستان ناگزیر است کارهای زیادی را در مدت زمان باقی مانده  به انجام برساند. برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، انتخابات شوراهای ولایتی، انتخابات شوراهای ولسوالی و انتخابات پارلمانی در ولایت غزنی تنها بخشی از پروسه های کلان و مهمی اند که بعنوان وظیفه باقی مانده حکومت وحدت ملی باید تکمیل شود. این وظایف، حکومت افغانستان را نه تنها در برابر شهروندان کشور که در برابر جامعه جهانی نیز مسئول و مکلف می سازند. بنابراین حکومت افغانستان ناگزیر است در این راستا بیش از حد تلاش نماید. واقعیت اینست که تنها تلاش و اراده جدی حکومت افغانستان نیز به معنای تمام کار نیست. اجرایی ساختن این پروسه ها جنجال های بسیاری را باخود دارد که بدون تعامل سازنده میان مردم، ارگان های مستقل، حکومت و جامعه جهانی به راحتی انجام پذیر نخواهند بود. یکی از دلایل تأخیر برگزاری انتخابات پارلمانی در طی مدت سه سال گذشته نیز همین امر بود.
جدا از عوامل و موانع موجود، آنچه که برای مردم و حکومت افغانستان حیاتی وسرنوشت ساز است نفس به سرانجام رسانیدن این پروسه های مهم است. تنها با اجرایی شدن به موقع و درست این پروسه های ملی و دموکراتیک هم جامعه جهانی و هم مخالفین حکومت افغانستان به یک حقیقت نزدیک می شوند و به یک واقعیت جدی پی می برند. آن واقعیت و حقیقت مورد نظر هم اعتراف و باور به موفقیت  و استواری مردم و حکومت افغانستان در گام نهادن به مسیر دموکراسی و نهادینه سازی نظم دموکراتیک در کشور می باشد.
تاهنوز هم مخالفان و هم موافقان حکومت افغانستان به دیده تردید می نگرد. این تردید گاهی عملا خودش را به صورت محسوس به نمایش می گذارد. مطرح شدن ایجاد دولت انتقالی و برگشت به یک اجماع عمومی دیگر دقیقا از همین جا نشأت می گیرد که گاهی جامعه جهانی از ادامه مسیر موجود توسط حکومت و مردم افغانستان احساس ناامیدی می کند.
همانگونه که امیدواری مردم افغانستان برای پیمودن باقی مسیر تعیین کننده است، امیدواری جامعه جهانی نیز تأثیرگذار است. بدیهی است که کشورهای همکار با مردم و حکومت افغانستان زمانی که به یقین برسند که کمک های آن ها در افغانستان بدون نیتجه محسوس و اثرگذار به مصرف می رسد، دیگر هیچ تعهد حقوقی در برابر ادامه کمک هایش ندارند. برای کشورهای همکار با افغانستان، کمک های آنان در افغانستان در ادامۀ منافع ملی و سیاست های کلان ملی شان در راستای تقویت منافع کشور شان محاسبه می شود. لذا در زمانی که متوجه شوند که کمک های شان در افغانستان هیچ تأثیری به حفظ منافع شان ندارد و تنها بعنوان هزینه و خسارت شمرده می شود، قطعا در سیاست شان تجدید نظر خواهد کرد.
سیاست آمریکا را نیز در قبال افغانستان با همین زاویه باید نگریست و تحلیل کرد. آمریکا درست است که در منطقه و مخصوصا افغانستان منافع مشخص دارد و برای حفاظت از منافع ملی اش در منطقه و افغانستان هزینه می کند و خسارت متحمل می شود. ولی واقعیت این را ثابت ساخته است که آمریکا در هرشرایطی که باشد منافع ملی خود را به صورت محسوس و رئال طرح و دنبال می کند. در سیاست رئالیستی همیشه منافع محسوس و معین در برابر منافع آرمانی اولویت و تقدم دارد. بنا براین زمانی که آمریکا احساس کند که منافع ملی شان در افغانستان به صورت رئال و واقعی تأمین نمی شود قطعا در سیاست و ادامه همکاری هایش با افغانستان تجدید نظر خواهد کرد. آمریکا در ویتنام دقیقا همین سیاست عملی و عینی را در پیش گرفت. زمانی که متوجه شد ادامه حضور و هزینه شان در ویتنام با تراز منافع ملی اش در بخش سیاست خارجی هماهنگی ندارد بدون هیچ ملاحظه ی امور ویتنام را به خودش واپس سپرد و به آمریکا برگشت. آمریکا زمانی با کشورهای مانند افغانستان همکاری اش را ادامه می دهد که به ارتقای توانایی و ظرفیت ساختار حکومت کم کم باورمند شود و به اطمینان نسبی برسد که هزینه های آمریکا اندک اندک سیر نزولی پیدا می کند. در صورتی که هزینه های آمریکا افزایش پیدا کند آمریکا دیگر برای ادامه کمک به حکومت های ورشکسته دچار کاهش انگیزه می گردد.
درادامۀ همین تحلیل باید خاطر نشان کنم که تنها برگزاری به موقع انتخابات های ذکر شده نمی تواند انگیزه جامعه جهانی را برحمایت از حکومت افغانستان افزایش بدهد. افغانستان در برابر ادامه کمک های جامعه جهانی به افغانستان تعهداتی دیگری هم دارد که باید آن را به صورت قناعت بخش انجام بدهد. نشست ژنیوا دقیقا به خاطر پاسخگوی حکومت افغانستان از تعهدات سال گذشته در برابر جامعه جهانی برگزارشده است. مبارزه با فساد اداری، حاکمیت قانون، پیگرد افراد مسلح غیر مسئول، حمایت از حقوق مدنی و سیاسی زنان، تأمین امنیت رسانه ها و خبرنگاران، تلاش در راستای اهداف توسعه پایدار سازمان ملل متعهد و مانند آن ها، از جمله تعهداتی هستند که حکومت افغانستان باید در انجام آن موفقیت لازم را به دست بیاورد.
علاوه بر این ها، تعیین تکلیف با مسئله جنگ وصلح در افغانستان از مهمترین مسئله ی است که تا قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باید مشخص گردد. آمریکا بیش از گذشته در امر صلح وجنگ در افغانستان حساس شده است. آمریکا در گذشته هیچگاه مانند اکنون در این قضیه عملا درگیر نشده بود. حکومت افغانستان هم علاقه مند است و تلاش می کند که قبل از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال آینده در مسیر پیشرفت پروسه صلح گام های عملی برداشته شود. حکومت در همین راستا یک حرکت جدید را روی دست گرفته است. فعال شدن بوردمشورتی صلح توسط رئیس جمهور غنی نیز دقیقا به همین هدف قابلیت تحلیل را دارد.
کشور های منطقه نیز با حرکت جدی آمریکا و حکومت افغانستان در مورد پیشرفت روند صلح، بیش از گذشته فعال شده اند و شاید آمریکا هم با فعالیت کشور های منطقه و دخالت عملی آن ها در روند گفتگوهای صلح افغانستان با طالبان، بیشتر جدیت پیدا کرده باشد.
به هرحال آنچه که اصل و بن مایه سخن و تحلیل را شکل می دهد اینست که حکومت افغانستان هم اکنون در یک شرایط کاملا حساس و سرنوشت ساز قرار دارد که فقط با تعامل و همکاری لازم میان حکومت، مردم و سیاستگران افغانستان می توانیم این شرایط حساس را به خوبی پشت سر بگذاریم.

دیدگاه شما