صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

سه شنبه ۲۹ حوت ۱۴۰۲

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

انواع تعاونی ها و تناسب آن ها با محـیط افغانستان

-

انواع تعاونی ها و تناسب آن ها با محـیط افغانستان

در قانون تعاونیهای افغانستان آمده است که تعاونیها از لحاظ نوع فعالیت در سکتورهای زراعتی، صنعتی، پیشهوری، استهلاکی، ساختمانی و ترانسپورتی مطابق احکام این قانون می توانند تاسیس شوند و تعاونیها در صورت لزوم در سایر سکتورها نیز می توانند فعالیت داشته باشند. سکتور زراعت در افغانستان نزدیک به 35% تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده و بخش عمده صادرات افغانستان نیز مربوط به این بخش است. به نظر میرسد که اگر از تعاونیهای دیگری که در سایر کشورها فعالیت می کنند الگو گرفته شود و دولت نیز نگاه ویژه ای از نقطه نظر تخصیص بودجه عمومی به آن ها معطوف دارد، تعاونی های زراعت می توانند نقش برجسته ای را در رشد و توسعه افغانستان ایفا کنند. در ادامه سعی می کنیم برخی از تعاونی هایی که از نقطه نظر ساختاری با وضعیت افغانستان بیشترین تناسب را دارند تعریف کرده و پیشنهاد نماییم.
1- تعاونی مصرف
با مختصر نگاهی به بیلانس تجاری افغانستان میتوان گفت این کشور یک کشور مصرفی است؛ زیرا همیشه با کسری تجاری روبرو است و در مقایسه با میزان صادراتش 90% وارد کننده است. عمده دلیل چنین وضعیتی را می توان نداشتن صنعت و کارخانه جات در عرصه تولید و توزیع مواد اولیه و مایحتاج ضروری مردم دانست. تقریبا کلیه شرکتهای فعال در عرصه واردات، توزیع و مصرف، خصوصی هستند و به دلیل نبود سازمان های کنترل کیفیت و منفعت طلبی شخصی کالاهای کم کیفیت را وارد کرده و روانه بازار خرده فروشی می نمایند. بی کفایتی گمرکها و فساد بازرسان دست تجار را در این زمینه باز گذاشته است. در این جا است که شرکتهای تعاونی مصرف میتوانند به نفع مردم وارد عمل شوند و کالاهای با کیفیت را بدون واسطه و با قیمتهای مناسب تر به دست مصرف کننده ها برسانند. شرکتهای تعاونی مصرف متناسب با نوع کالای مصرفی خانوارها و مشتریان شکل می گیرند، مانند تعاونی مواد خوراکی، لباس، کفش، مواد شوینده، مواد بهداشتی و دارویی، لوازم و اثاثیه منزل، وسایط نقلیه، آب، برق، گاز و.... هدف اصلی از تشکیل تعاونی های مصرف برچیدن واسطهها، پس زدن دلال ها و پیوند مستقیم تولیدگران به مصرف کننده ها است. بی گمان شکل گیری چنین سیستم توزیعی، سبب می شود از طرفی یکی از هزینه های تولید که حمل و نقل و توزیع عمده و پرچون است کاهش یابد، و از طرفی هم کالا ارزان تر در دسترس مصرف کننده ها برسد. با کاهش هزینه های تولید، تولیدگران در صدد ارتقای کیفیت با هم رقابت خواهند کرد.
2- تعاونی تولید
دولت کنونی افغانستان به خاطر گذراندن سه دهه جنگ داخلی ویرانگر کسریها و کاستی های زیادی را با خود یدک می کشد. که از جمله می توان به کمبود بودجه دولت و نبود امنیت سرتاسری اشاره کرد. به دلیل کمبود بودجه، دولت نمیتواند در بخشهای تولیدی و صنعتی سرمایه گذاری کند و به خاطر نبود امنیت شرکتهای خصوصی چه داخلی و چه خارجی علاقه چندانی به سرمایه گذاری گسترده و بلندمدت در این کشور ندارند. بی جا نخواهد بود اگر بگوییم شروع و توسعه بخشهای تولیدی در حال حاضر در قالب تعاونی لازم است؛ زیرا مردم باید وظیفه وجدانی و شهروندی خود بدانند که دست به کار شوند و در توسعه کشور دولت را یاری برسانند. یکی از مصادیق همکاری با دولت تاسیس و راه اندازی تعاونیهای تولید به طور داوطلبانه است. یک محقق ایرانی در مورد تشکیل اولین تعاونیهای تولید در ایران این گونه مینویسد "از سال 1840 میلادی به بعد تعاونیهای تولید به تدریج در بخشهای مختلف یکی پس از دیگری به میان آمدند و فعالیتهای خود را آغاز نمودند، مانند: شرکتهای تعاونی تولید خیاطان، خبازان، نقاشان، و...."
تعاونیهای تولید سعی در ایجاد پیوند عمیق بین عوامل کار و سرمایه دارند. نگاه جداگانه و انفرادی به کار و سرمایه زمینه سوء استفاده کارفرمایان از نیروی کار را به وجود می آورد. شرکتهای تعاونی تولیدی در کلیه اموری که در شرکتهای تعاونی مصرف به آنها اشاره شد تولید کالا کنند و در عرصه بازار رقابتی عصر حاضر از نظر کمیت و کیفیت به رقابت پرداخته و بر اساس مشارکت و تعاون نوآوری و نوآفرینی نمایند و بدین گونه نه تنها در برابر بخش های دولتی و خصوصی غول پیکر استقامت به خرج بدهند بلکه با بهرهگیری از خصائص امر جنسی و تعاملی و سایر صفات سیستمی، از منابع انسانی، همکاری و همیاری آنان به سبقت گرفتن توان پیدا کنند.
3- تعاونی توزیع
تعاونیهای توزیع (بازاریابی) کار جمعی و گروهی مبتنی بر مشارکت فعال اعضاء را تقویت می کنند. حضور مؤثر اعضای تعاونی خود مانع بزرگی برای رشد دلالی و سودجویی چپاولگرانه کوتاه مدت است. بیشک تعاونیهای توزیع میتوانند هم تعاونیهای تولید و هم تعاونیهای مصرف را در جهت بهبودی مستمر یاری دهند و نقش حمایتگر و آگاهی دهنده را ایفا نمایند و به موازات آن روحیات اغوا کننده دلالی، واسطهگری و در نهایت ریا و تزویر را از بین ببرند.
خلاصه آن که یکی از اهداف تشکیل تعاونی ها بسترسازی و تسهیل ورود افراد به فعالیت های اقتصادی است. بی گمان تولید مهمترین فعالیت اقتصادی شمرده می شود و می تواند به شیوه فوق تقویت شود. تاسیس تعاونی تولیدی به افراد صاحب ایده و عزم جدی که در صدد راه اندازی کسب و کار و ایفای نقش در بازاراند این فرصت را می دهد تا از از طریق برقراری ارتباط با افراد با تجربه و استفاده از مزایایی که یک سازمان تعاونی در اختیار اعضای خود قرار می دهد از قبیل کمک های مالی و مدیریتی و مشاوره های حقوقی و بازاریابی به تجاری سازی طرح های خود بپردازند. اگر فردی بخواهد به تنهایی و بدون کمک های اولیه دست به انجام فعالیت های اقتصادی به خصوص کارهای تولیدی بزند، گاهی به خاطر عدم آگاهی و آشنایی کافی با مکانیزم بازار ممکن است خسارت های جبران ناپذیری را متحمل شود. در حالی که حضور وی در یک جمع خیرخواه، پراکندگی میزان خطای وی را به حداقل خواهد رساند و وی را از چنگ آزمون خطاهای غیر لازم نجات می دهد. یک سازمان تعاونی تولیدی به مثابه یک چتر حمایتی بر سر اعضای خود به خصوص آن عده که تازه وارد هستند عمل می کند. تعاونی توزیع و مصرف از طریق ایجاد شبکه های گسترده انسانی هزینه های تولید را کاهش داده و واسطه های غیر ضروری را از میان بر می چینند و از طریق بالابردن کیفیت کالاها و خدمات هم رضایت مصرف کنندگان را تضمین می کنند و هم زمینه رقابت سالم بین تولیدگران را بیش از پیش به وجود می آورند.

دیدگاه شما