صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۳۱ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

واکنش‌ها به مواضع متغیر ترامپ در قبال افغانستان

-

واکنش‌ها به مواضع متغیر ترامپ در قبال افغانستان

جهت گیری دولت و نخبگان سیاسی افغانستان در قبال دستور ترامپ
رویکرد عمومی در افغانستان این است که تصمیم ترامپ بر خروج از افغانستان در شرایطی مطرح گردید که از لحاظ روانی به نفع گروه طالبان و حامیان آنان تمام شد. به باور عمومی در شرایطی که پروسه صلح افغانستان شدت یافته است و یکی از شرطهای اساسی طالبان خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان میباشد، تصمیم آمریکا مبنی بر  خروج بخش عظیم از نظامیان آمریکا متناسب به زمان نیست. اما واکنش و موضعگیری حکومت افغانستان بسیار بجا و مناسب بود. حکومت افغانستان اعلام داشت که خروج نظامیان آمریکا از افغانستان، هیچ تأثیری بر وضعیت امنیتی افغانستان ندارد و نیروهای دفاعی افغانستان همچنان از سرزمین خود دفاع خواهند کرد. ریاست جمهوری افغانستان به صراحت  بیان داشت که این نگرانی در سال ۲۰۱۴ به شدت بیشتری مطرح بود و در آن زمان تحلیل این بود که با خروج بیش از صدهزار نیروی خارجی، افغانستان به دست شورشیان خواهد افتاد ولی هرگز اتفاق نیفتاد و نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان از تمامیت ارضی و مردم افغانستان به شجاعت دفاع کردند.
ریاست جمهوری افغانستان گفت که که در چهار سال و نیم گذشته بار جنگ و تأمین امنیت این کشور بر دوش نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان بود و با توجه به جنگ گسترده، نیروهای زمینی و هوایی افغانستان روز به روز قویتر شدند و این روند ادامه دارد.
ریاست جمهوری افغانستان استدلال کرد که خروج نیروهای خارجی که در زمینه آموزش، مشورت و حمایت فنی از نیروهای افغانستان فعال بودند، هیچ تأثیری در روند تأمین امنیت افغانستان نخواهد داشت. این واکنش حکومت و همچنین تغییرات و جابجایی در رهبری وزارتهای دفاع و داخله، مورد حمایت شهروندان و نخبگان افغانستان قرار گرفت. این امر امید و انگیزه سربازان و نیروهای امنیتی افغانستان را به وضوح افزایش داد. اقدامات اخیر افغانستان قابل ستایش است.
تأمین امنیت افغانستان با احتمال خروج نیروهای آمریکایی
واقعیت اینستکه  امنیت کشورها باهم رابطۀ بهم پیوسته دارد. تروریزم تبدیل به یک شبکه فرامنطقهای شده است. برای شبکههای تروریستی، مهم خلق فاجعه است. این فاجعه هرچند که به صورت غیر محتمل اتفاق بیفتد برای شبکههای تروریستی تبدیل به یک سیگنال تبلیغاتی قدرتمند خواهد شد. شبکههای تروریستی به این جهت در جاهای مختلف و کشورهای مختلف حملات تروریستی انجام میدهند تا قدرت حضورش را به اثبات برسانند. آنان میخواهند نشان بدهند که هیچ جایی امن وجود ندارد. این وضعیت، کشورها را ناگزیر میسازد تا در برابر شبکه تروریستان یک شبکه امنیتی فرامنطقهای بسازند تا بتوانند تروریستان را در لانه امن شان مهار نمایند. واقعیت هم این است که دولتها برای مبارزه مؤثر با گروههای تروریستی به کمک و همیاری همدیگر نیازمند اند. در مؤثریت  همیاری امنیتی مشترک هیچ تردیدی وجود ندارد.
اما مسالهی دیگر که در آن نیز هیچ تردیدی وجود ندارد، اصل دفاع خودی است. کشورها بیشتر به منافع ملی خود میاندیشند و همه چیز را با معیار نفع خودی اولویتبندی میکنند. با این رویکرد هیچ ضمانتی وجود ندارد که یک کشور برای تأمین امنیت یک کشور دیگر وارد تعاملات بلند مدت شود و هزینههای طولانیمدت را متقبل شود. به همین رهیافت، به هیچ وجه درست نیست که یک کشور برای همیشه در قبال تأمین امنیت خود به یک کشور دیگر امید تام و تمام ببندد. دلیلش هم اینست که کشورها در سیاست خارجی خود تابع منافع ملی شان میباشند و منافع ملی معیاری نیست که همیشه ثابت و غیر قابل تغییر باقی بماند. آمریکا به همین سبب، سرانجام ویتنام را رها کرد و به راحتی سربازانش را به سرزمیناش فراخواند. افغانستان طولانیترین جنگ آمریکا محسوب میشود. دیر یا زود آمریکا نیز براساس منافع ملی و محاسبۀ هزینههای نظامیاش تصمیم بر خروج نظامیان اش از افغانستان خواهد گرفت. دولت و نخبگان سیاسی افغانستان نیز این واقعیت را باید بپذیرند، برای مسایل افغانستان عمیقتر فکر کنند و وارد برنامهریزیهای استراتژیک شوند. قرار نیست که دنیا مسئولیتهای اساسی افغانستان را برای همیشه بردوش بکشد. برای همین است که مردم و دولت افغانستان باید مسئولیت تأمین امنیت شان را خود متقبل شوند.
واقعیت دیگر اینست که تصمیم آمریکا مبنی برخروج بخش زیادی از نیروهای نظامیاش از افغانستان درست است یک خبر جدید است ولی یک واقعیت جدید نیست. تصمیم ترامپ در شرایط کنونی از لحاظ سیاسی و جنگ روانی به نفع دشمنان افغانستان و حامیان آنان تمام میشود ولی از لحاظ واقعی یک کار جدید و خارقالعاده نیست. این تصمیم یک بخش کوچک از برنامهای است که در سال 2014 میلادی آغاز شد. خبر خروج نیروهای نظامی خارجی از افغانستان در سال 2014 به مراتب نگران کنندهتر از زمان اکنون بود. اما حالا چندین سال است که نیروهای دفاعی افغانستان مسئولیت امنیتی افغانستان را بر عهده دارد و علیرغم ایثار و قربانیهایی که صورت گرفت، اعتماد به نفس شان نسبت به سال 2014 خیلی افزایش یافته است و علاوه برآن مردم و دولت افغانستان اکنون به این حقیقت پی برده اند که باید خودشان مسئولیت امنیتی خود را به عهده بگیرند؛ جز این دیگر چارهای نیست. جامعهجهانی اگر به جای این همه هزینه اقتصادی حضور سربازانش در افغانستان، به تجهیز نیروهای داخلی افغانستان متمرکز میشدند برای افغانستان به مراتب مؤثر و ماندگارتر بود.
به نظر میرسد که شرایط امروز افغانستان را نمیشود با قیاس به گذشته تحلیل کرد. در گذشته ارتش شوروی به راحتی افغانستان را ترک کرد ولی انجام این کار برای آمریکا دشوار به نظر می رسد. از دیگر جانب وضعیت امروز افغانستان از لحاظ پشتیبانی افکار عمومی نیز با گذشته متفاوت است. شهروندان افغانستان با تمام توان از دستآوردهای هفده سال گذشته حمایت و حفاظت میکنند و از حاکمیت دوباره افراطگرایان بیزاراند. نیروهای امنیتی افغانستان پس از سال 2014 به تنهایی برای تأمین امنیت افغانستان ومبارزه با تروریستان فداکاری می کنند و نیروهای آمریکایی فقط در بخش آموزش و مشوره دهی با آنان همکاری دارند. از این رو به نظر میرسد که خروج نیروهای نظامی آمریکا چندان تأثیری بر فعالیت نظامی و تأمین امنیت افغانستان ندارند.

دیدگاه شما