صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۱۰ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

کارنامۀ اقتصادی حکومت وحدت ملی ؛ ایجاد «دهلیز هوایی»؛ تجربه نو در دسترسی به بازارهای جهانی

-

کارنامۀ اقتصادی حکومت وحدت ملی ؛ ایجاد «دهلیز هوایی»؛ تجربه نو در دسترسی به بازارهای جهانی

ارتباطات تجاری و وابستگی اقتصادی کشورها به همدیگر بر بنیاد مزیت نسبی در تولید کالای تجاری یکی از مهمترین مقولهها در دنیای امروز محسوب میگردد. کشورها همانسان که به صادرات محصولات تولید داخلی خود نیاز دارند زیرا افزایش صادرات باعث ایجاد اشتغال، کاهش نرخ بیکاری و افزایش درآمد ملی میگردد به همان پیمانه به واردات کالاهای مورد نیاز شهروندان خود نیز محتاج هستند. از سوی دیگر هر کشور و دولت تلاش میکنند که بیلانس تجاری شان همیشه مثبت باشد. بیلانس مثبت یعنی صادرات شان و در نتیجه جذب منابع ارزی شان بیشتر از واردات و خروج ارز از کشور میباشد. کسری بیلانس تجاری در دراز مدت باعث کاهش ارزش پول ملی در مقابل اسعار خارجی و در نتیجه افزایش تورم و بیثباتی پولی را به دنبال خواهد داشت. از سوی دیگر تا جایی که تاریخ ثبت کرده، بیلانس تجارت خارجی افغانستان همیشه منفی بوده است یعنی واردات ما بیش از صادرات بوده است. به عنوان مثال چالش کسری بیلانس تجاری افغانستان در برخی از سالها به بیش از 97 درصد بوده است که با کاهش یافتن و یا قطع کمکهای خارجی این وضعیت، اقتصاد و به خصوص بخش بازرگانی خارجی ما را با مشکل بزرگ روبرو خواهد کرد. در جدول زیر چنانچه ملاحظه میگردد، در طی 12 سال (از 1381 تا 1392) به طور متوسط تراز بازرگانی (X-M) افغانستان با کسری 91.4 درصدی روبرو بوده است. 
سال         صادرات    واردات      کسری بیلانس تجاری
از این رو حکومت وحدت ملی در طی چهار و نیم سال گذشته تلاش کرده است که علاوه بر رهایی از انحصار وابستگی به مسیر زمینی تجاری پاکستان، کسری مزمن بیلانس تجاری کشور را در حد امکان از طریق افزایش صادرات و ایجاد تعدد در مسیرهای تجاری مثل ایجاد دهلیزهای هوایی، مسیرهای ترانزیتی زمینی راه لاجورد، راه آهن افغانستان، تاجیکستان، قرغیزستان، چین و مسیر تجاری بندر چابهار کاهش دهد. باوجود اینکه نقل و انتقال محصولات صادراتی از طریق دهلیز هوایی (کارگو) هزینه زیادی را بر تجار ممکن است تحمیل کند، در عین حال برای صادرات برخی از محصولات تولیدی که افغانستان در آنها دارای مزیت نسبی است مثل میوه خشک، جلغوزه، گیاهان طبی، زعفران و قالین مناسب میباشد. در ادامه این نوشته به برخی از دهلیزهای هوایی که تاکنون افتتاح و به بهرهبرداری رسیده است، اشاره میشود.
دهلیز هوایی میان افغانستان و هند 
برای نخستین بار رئیس جمهور داکتر اشرف غنی در 14 قوس 1395/ 4 دسامبر 2016 در حاشیه ششمین اجلاس قلب آسیا در مورد افغانستان در شهر امریتسار هند بحث ایجاد دهلیز حمل و نقل تجاری هوایی میان کابل و دهلی را مطرح کرد. وی هدف از این کار را استفاده مردم دو کشور از امکانات یکدیگر در بحث تجارت مستقیم خارجی دانست. بر بنیاد این طرح، نخستین دهلیز هوایی میان دو کشور در 28 جوزای 1396 توسط یک پرواز «کارگوی طیاره شرکت هوایی آریانا» با ظرفیت انتقال 60 تن محصولات صادراتی که عمدتاً محصولات زراعتی را شامل میشد، افتتاح شد و از طریق همان پرواز نخستین محموله بازرگانی هند شامل دارو، وسایل آرایشی و مواد غذایی نیز به کابل انتقال داده شد. طبق برنامه اعلام شده توسط مسئولان در نخستین پرواز کارگو هوایی میان هند و افغانستان، از دو میدان هوایی کابل و قندهار این پروازها آغاز شد و به تدریج ازطریق میدانهای هوایی هرات و مزارشریف نیز انجام شد. این پروازها هر دو هفته یکبار یا ماه یکبار طبق ظرفیت تبادلات تجاری از طریق کارگو میان دو کشور صورت میگیرد.
دهلیز هوایی میان افغانستان و قزاقستان   
پس از آغاز دهلیز هوایی میان افغانستان و هند دومین دهلیز هوایی در 5 حوت 1396 میان افغانستان و قزاقستان آغاز به کار کرد. با ایجاد این دهلیز کالای صادراتی و وارداتی بازرگانان دو کشور از طریق دهلیز هوایی میتواند در کوتاهترین زمان به کشورهای مقصد انتقال داده شود. عمدتاً محصولات صادراتی افغانستان در حال حاضر میوه خشک، گیاهان دارویی، قالین، زعفران و برخی از میوههای تازه میباشند که به این کشور صادر میگردند.
دهلیز هوایی میان افغانستان و ترکیه  
سومین دهلیز هوایی با هدف ایجاد سهولت در تبادلات بازرگانی خارجی، در اول جوزای 1397 میان افغانستان و ترکیه گشایش یافت. در نخستین پرواز از طریق این دهلیز که از سوی شرکت هواپیمایی ترکیه (ترکیش ایرلاین) صورت گرفت، در حدود 15 متریک تن میوه خشک و قالین افغانستان به ترکیه صادر شد. با آغاز پروازهای باری هوایی میان دو کشور، تاجران دو کشور میتوانند برخی از محصولات که انتقال آنها از طریق هوایی به صرفه باشد، با کمترین زمان محصولات خود را به بازار مصرف برسانند. 
دهلیز هوایی میان افغانستان و عربستان  
به تعقیب ایجاد دهلیزهای هوایی با هدف افزایش و سهولت در بخش صادرات و تجارت خارجی، چهارمین دهلیز هوایی میان کابل و جده عربستان در 5 سرطان 1397 افتتاح گردید. در نخستین پرواز باری در این دهلیز 500 کیلو زعفران و چندین تن بادام به این کشور صادر گردید. در همان زمان مسئولان مربوط اظهار داشتند که به زودی تفاهمنامه پروازهای باری هوایی/ کارگو میان کابل و دبی نیز به امضا خواهد رسید. 
دهلیز هوایی میان افغانسان و چین 
جهت رسیدن به اهداف تعریف شده در ایجاد دهلیزهای هوایی، در تاریخ 15 عقرب 1397 پنجمین دهلیز هوایی میان افغانستان و دومین اقتصاد بزرگ دنیا، یعنی کشور چین افتتاح گردید. این دهلیز هوایی با حضور رئیس جمهور افغانستان و مقامات چین از طریق میدان هوایی بینالمللی کابل/ حامد کرزی افتتاح شد. در نخستین پرواز کارگوی هوایی میان چین و افغانستان، محموله 20 تنی جلغوزه مستقیم به چین صادر گردید. پیش از این جلغوزه افغانستان به پاکستان صادر میشد و سپس به نام محصول پاکستانی به کشورهای دیگر صادر میگردید. بر اساس برخی گزارشها به طور متوسط سالانه 23 هزار متریک تن بازده محصول جلغوزه افغانستان میباشد که با ایجاد دهلیزهای هوایی و بسته بندی معیاری این محصول، افغانستان میتواند آن را با برند و تولید خود به بازارهای جهانی انتقال دهد و با قیمت مناسب به فروش برساند.
دهلیز هوایی میان افغانسان، روسیه و اروپا  
در راستای تلاشهای افغانستان به خاطر افزایش ایجاد سهولت در بخش صادرات، در تاریخ 5 میزان 1397/ 27 سپتامبر 2018 ششمین دهلیز هوایی افغانستان با کشورهای اروپایی، روسیه، امارات متحده عربی و سایر شهرهای هندوستان افتتاح گردید.
در نخستین پرواز افتتاح این دهلیز هوایی دو طیاره با بارگیری میوههای خشک و تازه و دیگر کالاهای تجاری افغانستان، میدان هوایی بین المللی کابل/ حامد کرزی را به مقصد کشورهای فنلند و ایتالیا در اروپا ترک کردند.
هم چنین حکومت افغانستان در تلاش است که پروازهای تجاری هوایی (کارگو) را به کشورهای که میتوانند به عنوان مقصد و مصرف کننده کالای تجاری افغانی باشند، گسترش دهد. بر بنیاد این طرح کشورهای بعدی مقصد در پروازهای کارگو اندونیزیا، سریلانکا، آذربایجان، دبی و ... خواهد بود. 

دیدگاه شما