با توجه به اینکه اقوام مختلف با افکار و اندیشه‌های گوناگون در این سرزمین سکونت دارند و خوشبختانه با روحیه همپذیری و احترام متقابل و به صورت مسالمت آمیز در کنار هم  زندگی می نمایند. ضرورت حفظ اتحاد و وحدت ملی بیشتر احساس می گردد. چون بدون آن ادامه زندگی مطلوب امکان‌پذیر نخواهد بود. لذا لازم است که در جهت تأمین و تحکیم پایه‌های وحدت ملی در افغانستان تلاش‌ها صورت بگیرد و همگان نسبت به آن احساس مسؤلیت نمایند.
بدون تردید وحدت ملی در افغانستان  باعث جمع شدن اقوام و گیردهم آمدند تمام گروه های اجتماعی می شود، علاوه بر آن در مسائل همچو.ن مبارزه با تبعیض و نفی انحصار طلبی، ایجاد ثبات و صلح دائمی، رشد اقتصادی، توسعه فرهنگی، مشارکت سیاسی مؤثر بوده و مهمترین راه ممکن محسوب می گردد. اتحاد و همبستگی اقوام ساکن در این کشور بر اساس احترام متقابل و احترام به اعتقادات و باورهای همدیگر از لازمه حفظ وایجاد وحدت ملی در این سرزمین است. مردم این دیار ناگزیرند به  وحدت ملی دست یافته  و همگان در جهت آن، تلاش نمایند.. بنا براین ترویج روحیه تحمل پذیری، جمع شدن بر محور منافع مشترک از بهترین راهکارها شمرده خواهد شد. توقع همه اقوام این است که از نظر حقوق و تکالیف به صورت یک‌سان بهره‌مند بوده و از امتیازات مساوی و همچنین از فرصت های برابر اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی.برخوردار خواهند شوند. بنا براین با توجه به نکات فوق می توان موارد ذیل را به عنوان راهکارهای مهم حفظ وحدت ملی در افغانستان مطرح نمود:
اول: احترام به قانون اساسی کشور به عنوان مهمترین سند و وثیقه ملی که به صراحت حفظ وحدت ملی در افغانستان را مورد تأکید قرار داده و در مقدمه آن چنین بیان داشته است که: " به منظور ایجاد جامعه ‎ عاری از ظلم و استبداد، تبعیض و خشونت و مبتنی بر قانونمندی و عدالت اجتماعی، حفظ کرامت و حقوق انسانی و تأمین آزادی ‎ها و حقوق اساسی مردم..... این قانون تصویب می ‎گردد."  برای به رسمیت شناختن همه اقوام و معرفی آنان در ماده چهارم قانون اساسی به صراحت بیان شده است که: " حاکمیت ملی در افغانستان به ملت تعلق دارد که به طور مستقیم  و یا توسط نمایندگان خود آن را اعمال می کنند. ملت اقغانستان عبارت است از تمام افرادی که تابعیت افغانستان را دارا باشند. ملت افغانستان متشکل از اقوام پشتون، تاجیک، هزاره، ازبک، ترکمن، بلوچ، پشه ‎ای، نورستانی، ایماق، عرب، قرغیز، قزلباش، گوجر براهوی و سایر اقوام می ‎باشند و بر هرفرد ملت افغانستان کلمه ‎ی افغان اطلاق می ‎شود."
باتوجه به تأکیدات قانون اساسی، و با وجود تنوع دینی، مذهبی، قومی، نژادی، لسانی و امثال آن، افغانستان متعلق به همه اقوام با هم برادر و برابر ساکن آن است و همه وظیفه دارند برای ترقی، پشرفت، رشد، توسعه، آبادانی در این کشور تلاش نموده و در برابر هرنوع تجاوز و تعرض استادگی نمایند. از انحصار طلبی، تبعیض و برتری طلبی‌های نژادی و قومی که همیشه عوامل اصلی بحران و منازعه بوده است پرهیز کنند.
بنا براین اعتقاد به برابری اقوام و قبائل در حقوق و تکالیف و همچنان در برابر قانون از اهمیت خاص برخوردار بوده و امروزه یکی از اصول بنیادی و اساسی حقوق بشری تلقی می گردد و مورد احترام و تأکید اسناد بین ‎المللی حقوق بشر و قوانین اساسی کشورها قرار گرفته است. آموزه های دینی نیز همواره تاکید بر نفی تبعیض و برابری اقوام دارد. تفاوت های بشری را در رنگ، جنس، زبان، نژاد صرفا به عنوان مبنای معرفت و شناخت همدیگر و تکامل جامعه بشری مورد تحلیل و تبیین قرار گرفته است. البته در افغانستان این مسئه تا هنوز که هنوز است متاسفانه عینیت نیافته و به واقعیت تبدیل نشده است. بلکه بر عکس، اقوام در جهت سلب حقوق همدیگر از هیچ تلاشی دریغ نه ورزیده اند و مدام نزاعهای مذهبي، نژادي، قومی و قبیله ای دامن زده شده و نسبت به همدیگر از هیچ ظلم و ستمی ابا نکرده اند و تمام انگیزه ها و نیت ها بر حذف دیگران و ضايع ساختن حقوق يكديگر بنا یافته است. در حال‌که ما سخت ضرورت داریم و نیازمند هستیم به این‌که اقوام ساكن در افغانستان، هويت، شخصيت و حقوق همديگر را احترام نموده و نفي نكنند و از ظلم و سیتم بر همدیگر سخت پرهیز نمایند. واقعیت درد ناک و تلخ که سالها است دامنگیر این مردم بوده و باعث رنج و ألم بی شمار این مرز و بوم گردیده است. باتوجه به تجربیات سال‌های تلخ گذشته؛ نباید اصل برابری اقوام به عنوان یک رویایی دست نیافتنی درجامعه افغانستان تلقی گردیده و تحقق آن به صورت یک آرمان و آرزوی همیشگی برای شهروندان باقی بماند و ما نباید هیچ گاهی از اصرار بر تطبیق ارزش‌های قانون اساسی غفلت ورزیم و حقوق اساسی شهروندان را قربانی منفعت جویی شخصی و سمتی خویش نمائیم. حق طلبی و عدالت خواهی؛ با ارزشند و غیر قابل انکار اما به صورت قانونی و مشروع، نه وسیله دست رسی به اغراض و اهداف شخصی و گروهی. نماییم.
دوم: تلاش برای حفظ وحدت و همبستگی ملی از سوی تمام افراد و اقوام ساکن در این کشور، که این امر بی‌نهایت مهم بوده و باعث ترقی و پیشرفت در جامعه گردبده و نفی تبعیض و نابرابری را به همراه خواهد داشت. لذا تاکید این است که همگان باید از رفتارهای مغایر با وحدت و همبستگی ملی اجتناب نمایند. خصوصا امور که باعث منازعه و مخل وحدت ملی هستند مانند دامن زدن به نزاعهای مذهبي، نژادي، قومی و قبیله ای و امثال آن پرهیز نمود. اقوام ساكن در افغانستان نباید تلاش کنند تا هويت و شخصيت و حقوق همديگر را زیر پا نمایند چنانچه که تا حالا تمام جنجال ها و درگيريها در امتياز طلبي و مفکوره حذف همديگر بوده است.
سوم: هم‌پذیری و تحمل یکدیگر؛ به این معنی که  مردم و احزاب سیاسی در این جامعه ناگزیرند همديگر را تحمل بكنند و در صدد حذف يكديگر نباشند چون کشور که در آن تنوع دینی، مذهبی، قومی، نژادی، لسانی وجود داشته و پیشینه ای دارای تبعیض و برتری طلبی های نژادی و قومی بوده است لازم است که حقوق برابر شهروندی؛ در نظر گرفته شود. منابع و فرصت های ملی در اختیار همه اقوام فرار داشته باشد.
چهازم: احترام گذاشتن به کرامت انسانی و در نظرگرفتن حرمت ذاتی افراد در جامعه مسئله مهم بوده و باید از طرف همه ای افراد و اقوام مورد توجه جدی قرار گیرد و از برخوردهاي مغاير با عزت و حيثيت انساني افراد پرهيز شود. احترام گذاشتن به  حيثيت و کرامت انسانها آن است که‌ با همه اقوام و قبایل به صورت برابر و یکسان رفتار شود. همه‌ افراد از همه حقوق و ازادیهای عمومی به صورت يکسان و برابر برخوردار باشند.
پنجم:  برگزاری انتخابات و سهم داشتن همه اقوام و قبائل که بدون شک نقش داشتن آنان در تعیین سر نوشت جمعی و اجتماعی شان موجب تحکیم وحدت ملی گردیده و حقوق سیاسی مردم را تثبیت ونهادینه خواهند کرد و همچنین موجب جلب اعتماد مردم شده وآنان را براي  ادامه زندگی در این سر زمین تشویق خواهند نمود و همه گروه ها و افراد  تلاش خواهند کرد تا ازطریق جلب آرای مردم حکومت را به دست آورند. به همین جهت تاکید باید چنین باشد که همه مردم حق تعیین سر نوشت خودر ا داشته باشند.
با توجه به نکات یاد شده کسانی‌که دانسته و ندانسته، خواسته و نخواسته روحیه تبعیض و امتیاز طلبی مغایر با روحیه وحدت ملی را به صورت غیر مشروع و غیر قانونی در کشور تقویت نماید و به خاطر منفعت شخصی و قومی خویش قدم بردارد، کشور را به سمت و سوی بی‌نظمی و فاجعه سوق داده و به جای بدست آوردن عزت و افتخار قومی، در دام ذلت و حقارت و تباهی گرفتار خواهند شد و ‏بعنوان خائنين ملي در تاریخ افغانستان ثبت گردیده و قلمداد خواهند گشت. تأکید و باور همه ای ما باید بر این محور متمرکز گردد که ترویج روحیه تحمل پذیری، جمع شدن بر محور منافع مشترک، درک و درد مشترک و احترام متقابل میان افوام، تنها راه حل این معضل بوده و یگانه راه رهای از گرداب تبعیض و تعصب در همه عرصه‌ها می باشد. برابری میان اقوام در افغانستان به معنای مساوی ‎ بودن افراد از نظر حقوق و تکالیف، بهره‌مند شدن آنان از امتیازات مساوی و یکسان و بر خوردار بودن از فرصت های  برابر اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی. و امثال آنها است.