صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۷ ثور ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

عمران خان و سـومین مداخله در کمتر از دو ماه

-

عمران خان و سـومین مداخله در کمتر از دو ماه

صلح افغانستان، کشور پاکستان را بیش از قبل نگران ساخته است، همزمان با سفر زلمی خلیلزاد به پاکستان، عمران خان صدر اعظم این کشور برای سومین بار در سخنرانی خود گفته است که هدف من  از تشکیل دولت موقت در افغانستان، حس همکاری و دلسوزی به مردم افغانستان است تا از این مجرا راحتتر به صلح فراگیر دست یابند، قبل از این نیز دو بار از ایجاد حکومت موقت در افغانستان خبر داده بود که چنین اظهارات، واکنش-های اقشار مختلف جامعه افغانی را بر انگیخت، مردم افغانستان وی را به دخالت در امور داخلی کشور متهم نمودند و گفتند که آقای خان بهتر است در عوض اظهار نظر در مورد افغانستان به فکر اصلاح مشکلات داخلی خود و رها شدن از انزوای بین المللی باشد. این برای سومین بار است که در پی اظهارات صدر اعظم پاکستان، سفیر و مستشار سفارت این کشور توسط وزارت امور خارجه کشور احضار میگردد. اظهارات اخیر وی که به روز جمعه 16 حمل به گفتهی خودش به صورت خیر خواهانه صورت پذیرفته است منجر به احضار مستشار سفارت این کشور در مقر وزارت خارجه گردید. وزیر خارجه کشور به مستشار پاکستانی هشدار داده است که اگر عمران خان دست از مداخلات بر ندارد افغانستان گزینههای دیگری نیز روی دست دارد که دست به اقدام خواهد زد.
پاکستان طی ماههای اخیر یکی از پر مناقشهترین و جنجال بر انگیزترین کشور در قبال صلح افغانستان بوده است که خارج از لفافه به صورت واضح و آشکار نتوانستند انگیزههای مداخله جویانه شان را پنهان نگهدارند، این کشور با تجهیز و تمویل گروه طالبان، نقش عمده را در نا امنی افغانستان و تشدید جنگ در کشور دارد که هدف آنان از پرورش گروههای تروریستی، نگهداشتن افغانستان در باتلاق جنگهای داخلی با انگیزه حفظ خط دیورند و اعمال فشار بر حکومت افغانستان محسوب میگردد. تروریستهایی که در خاک افغانستان مصروف جنگهای پارتیزانی هستند در داخل پاکستان با حمایت دولت این کشور، آموزشهای فنی حرفوی نظامی داده میشوند و بعد از فراگیری تاکتیکهای جنگی، در قالب گروه طالبان و سائر گروههای رادیکال، وارد جنگ با دولت افغانستان میگردند. منطقه صوبه سرحد پاکستان در همجواری با افغانستان که از بخشهای اشغال شدهی افغانستان محسوب میگردد و هنوز از جانب دولت افغانستان به عنوان مرز به رسمیت شناخته نشده است از مناطقی به حساب می آید که به عنوان یک امتیاز به گروههای تروریستی واگذار شده و دولت پاکستان نیز از آنها حمایت میکند. پاکستان با چنین طرز رفتار، در واقع با یک تیر دو نشان میزند. در وهله اول، تروریستها و بعضی سران قبائل جنوب را که در دشمنی قبائلی به سر میبرند و هر کدام شان محکوم به جرایم سازمان یافته ضد بشری اند در آنجا پناه داده و از این ضعف آنان، برای ایجاد تشنج بیشتر بر علیه افغانستان کار میگیرند و در وهله دوم، ثبات پاکستان را در بی ثباتی افغانستان میپندارند. به این دلیل که اگر افغانستان، روزی صاحب دولت مقتدر گردد که بالای تمام قلمرو کشور اش تسلط داشته باشد، دو ضرر عمده به پاکستان خواهد داشت. اول اینکه افغانستان با ثبات و قدرتمند، مرز دیورند را به رسمیت نمیشناسد و ممکن است بر علیه این کشور اقامه دعوا کند و دوباره قسمت از دست رفته خاک خویش را به دست بیاورند. دوم، با فرض محال اگر چنین امری هم به راحتی تحقق نیابد، کتلههای آنسوی مرز که چندین دهه محور شرارت بوده اند و نسل اندر نسل با تفنگ و باروت آموزش دیده و خو گرفته اند، بلای جان پاکستان شوند؛ زیرا مهار اینهمه نیروی مسلح که روزی با ناز و نعمت در برابر افغانستان آموزش نظامی داده میشد اکنون کار سختی است که آنان بتواند از مجرای غیر جنگ صاحب نان و نوا شوند. چون آنان نه توان کار فیزیکی دارند و از آموزش علوم نوین بهره مند اند تا مصروف کارهای عادی باشند. لذا مدیریت چنین اشخاص در قلمرو پاکستان آن هم بدون پیش زمینه جنگ افغانستان، کار دشواری است که پاکستان را نگران ساخته است.
نگرانی پاکستان از ثبات و آرامش در افغانستان در حالی بیشتر شده است که طی تلاشهای اخیر زلمی خلیلزاد در منطقه و جلب حمایت آنان در قبال صلح، پاکستان را دست و پاچه ساخته است. هر چند زبان دیپلماتیک وزارت خارجه پاکستان و مقامات ارتش این کشور در قبال افغانستان، از روی ناچاری مصالحانه جویانه است و لحن گفتاری مداخله جویانه عمران خان نیز تغییر شکل داده است؛ اما دیپلماسی عملی این کشور در امور داخلی افغانستان همچنان شرارت محور و جنگ طلبانه است. چون هنوز طالبان را به انجام حملات ددمنشانه ترغیب می-کنند. اما انتظار میرود که تهدیدات اخیر خلیلزاد، رویکرد پاکستان را در قبال افغانستان دستخوش تغییرات مثبت بکند. آقای خلیلزاد یک روز قبل از سفر اش به پاکستان، گفته بود که وی در جریان تمام مداخلات این کشور در امور داخلی افغانستان است و اگر پاکستان در موضعگیریهایش در قبال افغانستان تغییر رویکرد ندهد، آمریکا روابط دیپلیماتیک خود با این کشور را مورد بازنگری قرار خواهد داد؛ لذا حکومت پاکستان تحت فشار افکار عمومی و جهانیان قرار دارد و تلاش دارد تا هر آنچه اعمال تخریبی در قبال افغانستان دارد آن را پنهان نگهدارد تا به صورت مستند در مجامع بین المللی درز نکند و یا حد اقل، مداخلات خویش را به صورت غیر مستقیم در افغانستان مدیریت کنند؛ اما به نظر میرسد که تسلط پاکستان بر گروههای تروریستی در واپسین لحظات عمر خویش قرار دارد و در صورت تحقق پروسه صلح، این کشور گزینه اعمال فشار بالای افغانستان و کشورهای منطقه را از دست خواهد داد و یا ابزار فشار تروریستی این کشور، کمرنگ خواهد شد، مردم افغانستان نیز کماکان به اجماع واحد ملی در قبال صلح دست مییابند. جلسهی رهبری شورای مصالحه که تحت ریاست رئیس جمهور غنی در ارگ دائر شد، نشان از همگرایی و تشریک دیدگاه واحد در قبال این پروسه را به معرض نمایش عموم قرار داد. در این جلسه آقای غنی از حضور چهرههای سیاسی حکومتی و غیر حکومتی مبنی دیدگاه واحد و متحد در قبال صلح اظهار خوشنودی کرد و این چهرهها محوریت دولت در قبال صلح با اتخاذ طرح و دیدگاه واحد را پذیرفتند؛ لذا به گمان میرسد که عرصهها بالای پاکستان و طالبان تنگتر از قبل میشود. قرار است در ماه ثور، روند صلح برای دومین بار در دوحه پایتخت قطر از سر گرفته شود. دولت و مردم افغانستان در این مذاکره با طالبان رو در رو قرار خواهند گرفت و در مورد وضعیت الحاق این گروه زیر چتر حاکمیت قانون و نظام موجود بحث خواهد شد. این نشست از اهمیت والایی برخوردار است و دولت افغانستان به شمول نمایندگان احزاب سیاسی به عنوان یک جانب قضیه در برابر طالبان دور میز مذاکره حاضر میشود.
اهمیت نشست قطر از آن جهت حایز توجه است که قبلا طالبان نمایندگان دولت را به عنوان مذاکره کننده نمی-پذیرفتند و حاضر به گفتگو با آنان نمیشد. اکنون که محوریت این مذاکرات به عهده دولت قرار دارد فاز جدیدی در روند مذاکرات گشوده میشود. احتمال میرود که نگرانی پاکستان از وضعیت موجود، ناشی از کاهش سلطه و نفوذ این کشور بعد از تحقق صلح میباشد؛ زیرا دولت افغانستان با پاکستان از میانه خوبی برخوردار نیست و پاکستان از این امر هراس دارد که افغانستان مستقل و به دور از وابستگی پاکستان، در آینده نزدیک باعث انزوای پاکستان از صحنه رقابتهای بین المللی میگردد . اما باید گفت که ثبات افغانستان به ضرر هیچ کشوری نیست.

دیدگاه شما