احزاب سیاسی با توجه به جایگاه مهم اجتماعی و سیاسی شان می توانند در جهت بهبود وضعیت اجتماعی و فراهم سازی زمینه های توسعه، رشد، ترقی و پیشرفت در جامعه مؤثر باشند و می توانند در اثر ایجاد همدلی و همسوی میان افراد و اقوام؛ فرهنگ همزیستی مسالمت آمیز و احترام متقابل را میان آنان حاکم گرداند. خصوصا در  شرایط حساس فعلی جامعه ما که برای مردم تشویش و نگرانی‌های زیادی را به همراه داشته و دارد. مسائل مهم همچون تامین صلح و برگزاری انتخابات در این جامعه در عین حال که تعیین کننده و به یک امر سرنوشت ساز تبدیل گردیده است ولی با ابهامات زیادی نیز همراه می باشد. در یک چنین شرایطی لازم است احزاب از افراط گرایی و تندروی های مذهبی، قومی و سیاسی شان اجتناب نموده و با در پیش گرفتن راه اعتدال و میانه روی در پروسه صلح و انتخابات مسؤلانه مشارکت نمایند. باید توسط آنها تلاش صورت گیرد تا صلح مبتنی بر اراده مردم محقق گردیده و انتخابات با رعایت معیار ها و اصول آن و به طور عادلانه و شفاف  و آزاد برگزار گردد.. مشارکت بیشتر مردم نیز در این عرصه‌ها بیشتر از طریق احزاب ممکن خواهد بود.
بنا براین احزاب سیاسی می توانند نقش مهمی را در ارتباط با تامین صلح دائمی و برگزاری انتخابات به صورت جدی ایفا نمایند. به همین دلیل  اکثر افراد در جامعه نیز توقع و تمایل دارند تا از طریق احزاب سیاسی به خواست های مشروع و قانونی شان برسند. نقش احزاب در تامین صلح و برگزاری انتخابات برجسته و مورد تاکید شهرواندان می باشد. احزاب می توانند افراد شایسته را گزینش نمایند. احزاب سیاسی در ارتباط با نظم بخشیدن به اندیشه ها و گرایشهای سیاسی موجود در جامعه می توانند نقش فعال داشته باشند و در نزدیک کردن و تلفیق نمودن گرایش های فردی و اجتماعی رول اصلی را بازی نمایند و افکار عمومی را جهت دهند. صلح و انتخابات را از چوکات سلیقه های شخصی و منافع گروهی و قومی خارج سازند و به صورت بهتر و هماهنگ و سازمان یافته تر عمل نمایند. در سایه حضور فعال و تلاش مستمر احزاب سیاسی زمینه ایجاد صلح و برگزاری انتخابات به آسانی فراهم خواهد شد و شهروندان نیز از پراکندگی نجات یافته و برای رسیدن به هدف و منافع ملی حرکت خواهند نمود. وابستگی های قومی و شخصی را کنار خواهند گذاشت. پس ضرورت وجود احزاب سیاسی و مؤثریت آنها در تصمیم گیریهای کلان اجتماعی و سیاسی به ویژه مسئله صلح و انتخابات؛ قابل انکار نبوده و به عنوان مهمترین نیاز اساسی افراد این جامعه و شهروندان تلقی می گردد. همچنان که حکومت بدون همکاری و فعالیت سازنده احزاب قابلیت دوام و ثبات را ندارد، بدون حضور احزاب سیاسی دست رسی به ایجاد و تامین صلح پایدار و برگزاری انتخابات شفاف و عادلانه  نیز موفق نبوده و ممکن نخواهد بود. امروزه در تمام نظام های سیاسی دنیا مشارکت سیاسی توده ها مهم دانسته شده و احزاب مهمترین ابزار مشارکت مردم و پل ارتباطی میان جامعه و حکومت شمرده شده است. لذا باید زمینه حضور احزاب سیاسی در جامعه و مشارکت آنان در عرصه های مهم اجتماعی مخصوصا در ارتباط با صلح و برگزاری انتخابات فراهم گردد. در افغانستان توجه سیاست مداران و دولت مردان نسبت به این امر مهم تاجای جلب شده است و از طرف آنان نیز تاکید صورت گرفته است، مبنی بر اینکه باید زمینه مشارکت سیاسی و قانونی بیشتر احزاب در حضور و فعالیت های سازنده و مثبت سیاسی آنها فراهم گردد و احزاب سیاسی نیز برای تحقق صلح پایدار و با توجه به مصالح جمعی شهروندان، ناگزیرند انحصار طلبی و خود خواهی را کنار گذاشته و همديگر را تحمل بكنند و احترام متقابل را در پیش بگیرند و در صدد حذف و نفی يكديگر نباشند. برای اینکه تجربه نشان داده است که انحصار طلبی، تبعیض و برتری طلبی های نژادی و قومی همیشه ما را به بیراهه برده است و یکی از ریشه های اصلی بحران و منازعات خونین در کشور بوده است و باعث شده است که حقوق برابر شهروندی نادیده گرفته شود و منابع و فرصت های ملی تنها در اختیار عده ای از احزاب و اقوام قرار گیرد که این امر متاسفانه رشد و توسعه انسانی در جامعه را به کندی مواجه ساخته است. پس لازم است که احزاب سیاسی از اغراض گروهی، سمتی و قومی خویش عبور نمایند و از تعصبات کور و انحصار طلبی های حزبی دست برداشته و به منافع کلان ملی توجه کنند تا بستر دست یابی به صلح واقعی ممکن گردد و زمینه برگزاری انتخابات سالم فراهم شود. توقع همه شهروندان نیز این است که احزاب سیاسی باید متوجه مسئولیت و نقش مؤثر و مثبت خویش در تمام عرصه های اجتماعی باشند و در امور اجتماعی و سرنوشت جمعی مردم مسؤلانه تصمیم اتخاذ نموده و عمل نمایند.