صاحب امتیاز: محمد رضا هویدا

مدیر مسوول: محمد هدایت

سر دبیر: حفیظ الله زکی

جمعه ۳۱ حمل ۱۴۰۳

دانلود صفحات امروز روزنامه: 1 2 3 4 5 6 7 8

آیا آرایش نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس، منجر به جنگ با ایران خواهد شد؟

-

آیا آرایش نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس، منجر به جنگ با ایران خواهد شد؟

در این روزها که جنگ لفظی بین مقامات سیاسی و نظامی دو کشور آمریکا و ایران، به طور کم سابقه رو به افزایش است؛ شاید پرسش فوق مهمترین پرسش و مایه نگرانی برای تک تک شهروندان ایرانی و تعقیب کنندگان تحولات منطقه خلیج فارس باشد. به هر صورت از زمان حرکت ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن به سوی خلیج فارس، استقرار بمب افکن های B-52   در پایگاه قطر، آماده باش جنگنده های آمریکایی در پایگاه های برخی کشورهای همجوار با چمهوری اسلامی ایران، و نیز پیام خانم موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، مبنی بر همراهی اروپا با ناتو، انصراف ترکیه از دریافت سیستم ضد موشک اس-۴۰۰ از روسیه، درخواست حزب سبزهای آلمان از وزیر خارجه این کشور برای سفر به ایران و مذاکره با مقامات ایرانی و همچنین اعلان آمادگی مقامات کشور پادشاه نشین عمان به منظور میانجیگری بین طرفین منازعه؛ گمانه زنی ها در ارتباط به وقوع جنگ افزایش یافته است. گرچه از آدرس هیچ یک از مقامات ارشد سیاسی رسمی و فرماندهان نظامی در واشینگتن و تهران از این که قصد جنگ با کشور دیگر را دارد به میان نیامده است. سخن اینجااست که نشانهشناسی جنگ، وضعیت کنونی را چه از منظر سیاسی و دیپلماتیک و چه از زاویه میزان تراکم و حجم ادوات جنگی مستقر در منطقه، چگونه توضیح میدهد؟ استراتژیستهای نظامی احتمال وقوع جنگ را در بین کشورها، با وجود نشانهها و تحلیل محتوای آن علایم پیش بینی میکنند که در تحلیل وضعیت بحرانی موجود بین دو کشور آمریکا و ایران میتوان از آنها کمک گرفت و تحلیل و ارزیابی نمود:
1. افزایش تصاعدی جنگ لفظی بین مقامات ارشد سیاسی و فرماندهان نظامی دو کشور، می تواند به عنوان یکی از نشانههایی احتمال بروز جنگ تلقی شود. از این نظر در سطح مقامات ارشد سیاسی آمریکا و ایران در هفتههای اخیر دیده می شود که هریک با لحن صریحتر و محکمتری نسبت به دیگر موضع گرفتهاند.
در سطح نظامی نیز فرماندهان ارشد دو کشور از آمادگی برای مقابله با هر حمله و تهدیدی از جانب مقابل سخن گفتهاند.
2- از نشانههای دیگر برای شروع جنگ، قطع رابطه دیپلماتیک، اخراج دیپلماتهای طرف مقابل، پایان دادن به عهدنامهها و ... است. که چنین وضعیتی در روابط کنونی ایران و آمریکا مصداق ندارد. زیرا روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا از سال ۱۳۵۹ و به مدت ۳۹ سال است که قطع است. در مورد پیمانها و توافقها، مایک پومپئو وزیر امور خارجه آمریکا، قبلا اعلام کرد که این کشور از پیمان مودت ایران و ایالات متحده خارج میشود و قبل از آن هم آمریکا از توافق هستهای با ایران خارج شد. خروج آمریکا از این دو پیمان و توافق، گرچه وضعیت موجود بین ایران و آمریکا را پیچیدهتر از گذشته کرد، ولی هیچ یک از این دو پیمان و توافق به طور مستقیم نشانه جنگ بین دو کشور نمی تواند باشند.
2. از نشانهها و علایم دیگر شروع جنگ بین کشورها، تکرار درگیریهای مرزی است. ولی ایران و آمریکا مرز زمینی مشترکی با یکدیگر ندارند. تا هنوز درگیری نظامی مستقیمی بین آنها به وجود نیامده است. بلکه در مواردی مثل افغانستان و عراق به طور غیرمستقیم همکاریهایی با یکدیگر علیه طالبان و داعش هم داشتهاند.
3. تمرکز نیروهای زمینی گسترده طرفین منازعه، در مناطق تماس، یکی دیگر از نشانه های احتمال بروز جنگ است. منظور در اینجا از جنگ، جنگ کامل است. جنگ کامل فراتر از درگیری محدود نظامی و یا چند حمله هوایی یا موشکی است. از این نظر نه آمریکا و نه ایران در شرایط کنونی در چنین وضعیتی دیده نمیشوند.
4. افزایش تهدید مقامات سیاسی و بویژه نظامی کشورها نسبت به یکدیگر، از علایم دیگری احتمال بروز جنگ تلقی میشود. البته صفآرایی نظامی، به همان اندازه که میتواند نشانگر آمادگی طرفین برای ورود به درگیری نظامی و جنگ در صورت لزوم باشد، میتواند به منظور نشان دادن حداکثر آمادگی نظامی به طرف مقابل برای منصرف کردن او از ورود به جنگ هم باشد.
به هرحال همه شواهد و قرائن نشان میدهد که آمریکا و ایران در شرایط فعلی بیشتر در حال نمایش حداکثر اراده خود برای ورود به جنگ هستند؛ ولی هیچ یک هنوز نشانهای از اینکه بخواهند شروعکننده جنگ باشند از خود نشان ندادهاند. با این همه  وضعیت فعلی به شدت استعداد و ظرفیت تبدیل شدن به درگیری محدودی در حد چند حمله هوای و موشکی را دارد. ولی در شرایط کنونی به نظر میرسد طرفین از درگیری دریایی فاصله دارند و از حملات هوایی و موشکی دورند و از جنگ زمینی دورتر.

دیدگاه شما